لزوم توجه به پراكنش قوميتي - زباني در مديريت مطالعه
قاسم منصور آل كثير
طبق آمار رسمي، طي چهار ماه گذشته نزديك به 100 هزار كتاب در حوزه ادبيات به مخاطبان خوزستاني از سوي كتابخانه‌هاي عمومي امانت داده شد كه اتفاق و خبر بسيار خوبي است. با توجه به شناختي كه از وضعيت پراكنش قومي و زباني در استان وجود دارد، مي‌دانيم به‌طور كلي جامعه عرب علاقه چشمگيري به مطالعه ادبيات دارند. متاسفانه نهاد كتابخانه‌هاي كشور پيوست‌هاي اجتماعي از جمله زبان، قوميت، مذهب و... در سيستم ساختار توزيع كتاب به استان‌ها را در نظر نمي‌گيرد. نهاد كتابخانه‌هاي كشور در تهران به‌طور يكسان كتاب‌هايي را براي اراك، كردستان، سيستان و بلوچستان و خوزستان و... را بدون اينكه توجهي به مباحث و مساله‌هاي اجتماعي جغرافياي ذكر شده را در نظر بگيرد، ارسال مي‌كنند.
پيشنهاد مي‌شود با توجه به وجود چشمگير علاقه‌مندان به ادبيات عرب در استان خوزستان و حتي ديگر استان‌هاي كشور، نهاد كتابخانه‌هاي كشور در مخازن كتابخانه‌هاي عمومي سعي در ايجاد توازن بين كتاب‌ها با محوريت زبان داشته باشند. به نظر مي‌رسد با رونق بخشيدن به تعداد و عناوين كتب عربي در خوزستان بر آمار مطالعه افزوده شود. تجربه سازمان‌هاي مردم نهاد استان كه در حوزه ترويج كتاب و كتاب‌خواني در رده سني نوجوانان فعاليت مي‌كند طبق گزارش اخيري كه منتشر كردند در مسابقه كتابخواني‌اي كه بين ۱۲ روستا برگزار كرد، ۵۰ اثر داستان‌نويسي به زبان عربي دريافت كرد كه اين رويداد مي‌تواند در حوزه مطالعه يا آموزش و پرورش مساله بسيار مهم و جدي باشد. متاسفانه با چنين رويكردهاي بي‌توجهي به ساير زبان‌ها باعث ايجاد نوعي «بي‌سوادي در زبان» ميان اقوام شده‌ايم و اين بي‌سوادي حتي در «فراتحصيل» نيز مشهود است. با بالا رفتن قابليت «سواد» در خواندن و نوشتن، مي‌توان بسترهاي بهتري براي ارتقاي فرهنگ داشت. مخاطبان زبان‌هاي مختلف در كشور مجبورند براي تامين سبد فرهنگي خود سالي يك‌بار منتظر برپايي نمايشگاه كتاب تهران باشند تا كتب مورد نياز خود خصوصا زبان‌هاي عربي و كردي را از انتشاراتي‌هاي كشورهاي ميهمان در نمايشگاه تامين كنند. در ايران دايما از انديشمنداني چون فوكو، دريدا، لاكان، ژيژك، بورديو، و... صحبت مي‌شود بدون آنكه كسي به خودش زحمت بدهد كه لااقل زبان آنها را بخواند و بفهمد. همچنين در موضوعات ديني، تاريخي و اجتماعي نيز كه ادبيات عرب به‌شدت مي‌تواند مهم باشد براي فهم آن موضوعات، اراده جمعي در دانشگاه‌ها يا ميان نخبگان براي توجه و لزوم مطالعه و نشر و توزيع كتب ادبيات عرب ديده نمي‌شود.