اوو مورالس، رييسجمهور بوليوي در جلسه شب گذشته شوراي امنيت سازمان ملل متحد با سخنان تندي نسبت به اقدامهاي اخير امريكا در نقض حقوق بينالمللي و پيمانهاي چندجانبه از جمله برجام انتقاد كرد. رييسجمهور بوليوي تاكيد كرد: «كشورهاي عضو سازمان ملل متحد موظف هستند كه به بنيادهاي منشور 1948 سازمان ملل متحد پايبند باشند. مهمتر از اين ما موظفيم كه از رويكردها مسالمت آميز و راهكارهاي صلحآميز براي حل و فصل مناقشات بينالمللي استفاده كنيم، هيچيك از اين راهكارها استفاده از هيچ شكلي از سلاح را اجازه نميدهند، بلكه كاملا برعكس از ديپلماسي، گفتوگو و حل و فصل حقوقي صحبت ميكنند، اينها بنيانهايي هستند كه بايد كنشهاي كشورها را در برابر اختلاف و رويارويي تعيين كند. ما بايد استفاده بدوي از سلاحها براي حمله به مردم را كنار بگذاريم و به كتابهاي تاريخ بسپاريم.»
وي با اشاره به ايران به عنوان كشور برادر به شدت از اقدامات امريكا در تحريم ايران و ترك توافق هستهاي انتقاد كرد و گفت: «بگذاريد به مثال ايران اشاره كنم، كشوري كه امروز صبح به آن اشاره شد. دولت ايالات متحده امريكا سال 1953 يك كودتا عليه دولت منتخب دموكرات ايران تامين مالي، برنامهريزي و اجرا كرد. دولتي كه بر اساس حاكميت ملي و استقلال خودش توليد و بهرهبرداري از منابع نفتي كشور را از اختيار كمپاني امريكايي بريتانيايي خارج كرده بود. بعد از اين بود كه براي دهههاي متوالي از يك دولت خودكامه در ايران حمايت كرد كه اجازه ميداد درآمدهاي نفتي به جيب كمپانيهاي چندمليتي برود. اين شرايط تا انقلاب 1979 ادامه پيدا كرد. حالا كه ايران دوباره بر منابع ملي خود مسلط ميشود، بار ديگر قرباني محاصرهاي ديگر از سوي ايالات متحده امريكا شده است. بوليوي به صورت قاطع تحريمهاي يكجانبهاي را كه از سوي امريكا عليه ايران اعمال شده است، محكوم ميكند، در عين حال عقبنشيني امريكا از برجام را قاطعانه محكوم ميكند كه براي پنهان كردن انگيزههاي دخالتهاي امريكا در سياست و مسائل داخلي كشور بر ايران انجام شده است.»
وي با اشاره به مسائل جاري در خاورميانه، امريكا را مسوول اصليترين مشكلات منطقه عنوان و تاكيد كرد: «برادران و خواهران شوراي امنيت، ميخواهم به شرايط خاورميانه اشاره كنم؛ منطقهاي كه سرشار از منابع طبيعي است، اما با تجاوز و جنگ و خشونت غيرموجه مواجه شده است. اين منطقه شاهد سه تا از بزرگترين رويدادهاي تجاوزگرانهاي بود كه در طول قرن بيست و يكم انجام شده است. اولين تجاوز بزرگ، تجاوز غيرقانوني به عراق بود كه بر اساس دروغي در مورد در اختيار داشتن سلاحهاي كشتار جمعي توسط اين كشور انجام شد. اين تجاوز باعث مرگ بيش از يك ميليون انسان شد. دومين تجاوز بزرگ، سرنگوني دولت ليبي بود، اقدامي كه باعث مرگ دهها هزار نفر شد، اقدامي كه وانمود ميشد با اهداف بشردوستانه روي داده است، اما باعث فاجعه بزرگ بشري شد و يك بحران بزرگ را در شمال آفريقا ايجاد كرد. سومين تجاوزي كه به آن اشاره ميكنم، جنگ داخلي در سوريه است كه طي 8 سال گذشته باعث مرگ بيش از 500 هزار انسان شده است. اين جنگ نتيجه مستقيم دخالت خارجي و تامين مالي و تسليح گروههاي تروريستي بود كه عليه دولت مركزي سوريه ميجنگيدند.»
مورالس با ارايه مثالهايي دشمني امريكا با اصول حقوق بينالمللي و حقوق بشر را متذكر شد و گفت: «برادران و خواهران، در طول چند ماه گذشته، ايالات متحده امريكا بار ديگر خصومتش را با چندجانبهگرايي، حقوق بينالملل و اصول اساسي منشور ملل متحد نشان داده است. هر بار ايالات متحده به كشورها تجاوز ميكند، موشكپراكني ميكند و براي تغيير نظامهاي سياسي هزينه ميكند، اين كار را پشت يك كارزار پروپاگاندا و تبليغات پنهان ميكند، كارزاري كه اقدامات امريكا را با انگيزه عدالت، آزادي، دموكراسي و حقوق بشر پنهان ميكند. من اينجا ميخواهم تاكيد كنم كه ايالات متحده امريكا هيچ قصدي براي حمايت از دموكراسي ندارد، اگر اينگونه بود از ديكتاتورها حمايت نميكرد، از دخالتهاي نظامي به كشورهايي كه دولت منتخب دموكراتيك دارند حمايت نميكرد، همانگونه كه در برابر ونزوئلا اينگونه اقدام ميكند، ايالات متحده نميتوانست بيش از اين نسبت به حقوق بشر و دموكراسي بيتوجه باشد، اگر توجهي داشت پيمانهاي بينالمللي براي حقوق بشر را امضا ميكرد، ديوان بينالمللي كيفري را تهديد نميكرد، استفاده از شكنجه را توجيه و تبليغ نميكرد، از شوراي حقوق بشر خارج نميشد و كودكان مهاجر را از خانوادهشان جدا نميكرد و آنها را در قفس قرار نميداد.»
مورالس ادامه داد: «ايالات متحده هيچ علاقهاي به چندجانبهگرايي ندارد، اگر داشت از پيمان جهاني پاريس عقبنشيني نميكرد، تجاوزهاي يكجانبه به كشورها انجام نميداد و پيمان بينالمللي براي پناهجويان را امضا ميكرد، اين خصومت امريكا با چندجانبهگرايي از علاقه اين كشور به تسلط ژئوپوليتيك و انگيزهاش براي تصرف منابع طبيعي جهان سرچشمه ميگيرد. در اين راستا من از بريتانيا، فرانسه، آلمان، چين و روسيه تشكر ميكنم كه با قاطعيت در حمايت از توافق هستهاي با ايران ايستادگي كردهاند. من از كشورهايي كه پيمان آب و هوايي پاريس را ترك نكردهاند، تشكر ميكنم. از كشورهايي كه از برابري و استقلال كشورها در نظام بينالملل حمايت ميكنند، تشكر ميكنم. از كشورهايي كه در امور يكديگر دخالت نميكنند و به قوانين بينالمللي احترام ميگذارند، حمايت ميكنم.»
رييسجمهور بوليوي در پايان تاكيد كرد: «مسووليت نسل ما اين است كه يك جهان امن را براي نسل بعدي به يادگار بگذاريم. ما تنها در صورتي كه در كنار يكديگر تلاش كنيم تا به يك جهان چندقطبي دست پيدا كنيم؛ جهاني كه در كنار هم چندجانبه تلاش كنيم تا با تمام تهديدات نسبت به ملل متحد مبارزه كنيم.»
وزنكشي در شوراي امنيت؛ 1-14 به نفع برجام
امانوئل مكرون، رييسجمهور فرانسه: مساله ايران و قطعنامه شوراي امنيت كه در سال 2015 انجام شد بر اين اساس است كه از آن زمان تاكنون امضاكنندگان با هم دچار اختلاف شدهاند اما همچنان همه ما همان هدف خاص خود را داريم كه اجازه ندهيم ايران به سلاح هستهاي دسترسي داشته باشد و نظارت بر برنامه صلحآميز هستهاي ايران داشته باشيم. برجام يك توافق كامل نيست اما توافقي قاطع در اين زمينه است. لذا بحران اعتمادي كه اكنون به وجود آمده به خاطر تحريمهاي امريكا است. اما ايران همچنان پايبند به توافقنامه برجام است و تمام مفاد برجام بايد توسط تمام كساني كه آن را امضا كردهاند نه فقط آلمان و بريتانيا و فرانسه رعايت شود. آنچه رييسجمهور امريكا مطرح ميكند و اهدافي كه وجود داشته من هم در اين زمينه موافقم هرچند در زمينه برجام با او مخالفت دارم اما معتقدم بايد استراتژي درازمدتي را تدوين كنيم. نميشود با تحريم برخورد كرد و ما بايد مبنايي براي مذاكرات جديد داشته باشيم آن هم در چارچوبي باشد كه بعد از انقضاي برجام مدنظر قرار گيرد. بحث موشكهاي بالستيك هم بايد در اين چارچوب و با در نظر گرفتن صلح در منطقه مورد بررسي قرار گيرد و استراتژيهاي بينالمللي براي خطرهايي كه ممكن است به وجود آيد، تدوين شود و ايران هرگز دستش به سلاح هستهاي نرسد.
ترزا مي، نخستوزير بريتانيا: «ما در سال 2015 به برجام رسيديم ايران و ما فكر ميكنيم در روند نظارت بر فعاليتهاي هستهاي ايران به بهترين راهحل رسيديم. جمهوري اسلامي ايران همچنان به برجام پايبند مانده است به تعهدات خود عمل كرده و اجازه ميدهد كه آژانس بينالمللي انرژي نظارت لازم را داشته باشد و تستهاي لازم را انجام دهد. ايران بايد از اجراي برجام مطمئن باشد تا تلاشهاي خود را در اين راستا ادامه دهد.» وي در بخشهايي از صحبتهاي خود در مورد ايران به فعاليتهاي موشكي كشورمان اشاره و ادعا كرد: فعاليتهاي بيثباتكننده ايران در منطقه باعث نگراني در جامعه جهاني است. سازمان ملل بايد نسبت به اينگونه رفتارها عكسالعمل نشان دهد. وي با انتقاد از برنامه موشكي ايران و آنچه كمكهاي ايران به حزبالله لبنان و حوثيها در يمن خواند و با بيان اينكه اين اقدامات نگرانكننده است در بخش ديگري از صحبتهاي خود به انتقاد از سوريه پرداخت و گفت: ما ديديم كه رژيم اسد از سلاحهاي شيميايي عليه غيرنظاميان استفاده كرد. بايد جلوي آن را بگيريم. در موارد بسياري دولت روسيه با اعمال حق وتو جلوي محكوم شدن دولت سوريه در اين زمينه را گرفته است.
وانگ يي، وزير خارجه چين: توافق هستهاي با ايران نتيجه يك همكاري نظام بينالملل براي رسيدن به صلح و امنيت بود. هيچ توافقي كامل و عالي نيست اما اين توافقنامه همصدا توسط اعضاي شوراي امنيت مورد پذيرش قرار گرفت. برجام يك توافق معتبر بوده و چين از ايران ميخواهد كه به تعهداتش پايبند بماند. همه كشورها حق دارند روابط تجاري و اقتصادي با ايران را داشته باشند تا بتوانيم اين توافق هستهاي را به توافقي كارآمد تبديل كنيم.
آندژي دودا، رييسجمهور لهستان: از آژانس بينالمللي انرژي اتمي به خاطر نظارت دقيقي كه بر روي فعاليتهاي هستهاي ايران انجام ميدهد تشكر ميكنم چرا كه مبناي اين نظارت جلوگيري از گسترش سلاحهاي هستهاي و اجراي NPT است.
سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه: خروج امريكا از برجام خطر بزرگي براي جلوگيري از گسترش سلاحهاي جمعي در دنيا است. ايران كاملا به اجراي تعهدات خود پايبند بوده است و بازرسان آژانس بارها در گزارشهاي خود بر اين موضوع تاكيد كردند. برجام بايد زنده نگه داشته شود و ما در كنار چين و اتحاديه اروپا براي حفظ اين توافق تلاش ميكنيم. عدم اجراي اين توافق باعث ايجاد مشكلاتي در امنيت خاورميانه ميشود و امنيت در اين منطقه را با خدشه روبهرو ميكند.