معاون فرهنگي قوه قضاييه از امكان حضور زنان در ورزشگاه‌ها گفت
ورزشگاه مثل پارك و سينما است
گروه اجتماعي
«حضور در ورزشگاه و تماشاي ورزش، براي زنان و مردان في‌نفسه هيچ اشكالي ندارد اما ممكن است به دليل عوارض ديگري مشكل ايجاد كند.» حجت‌الاسلام هادي صادقي، معاون فرهنگي قوه قضاييه كه آبان ماه امسال گفته بود حضور زنان در ورزشگاه‌ها منع شرعي ندارد و تنها بايد مشكلات احتمالي آن را برطرف كرد، روز گذشته اعلام كرد كه با رعايت دو شرط مي‌توان اين مشكل را برطرف كرد.
«همان‌گونه كه خانم‌ها همراه با آقايان به سينما مي‌روند و از ديدن فيلم بهره مي‌گيرند يا به پارك مي‌روند، در ورزشگاه نيز مي‌توانند حضور پيدا كنند ولي ورود زنان به ورزشگاه‌ها ممكن است دو عارضه داشته باشد كه بايد آن را برطرف كرد و مسوولان اجازه ندهند اين مسائل پديد آيد.» صادقي به خبرگزاري ايرنا گفته است: «عارضه اول موضوع اخلاق است. يعني ممكن است در ورزشگاه‌ها فضاي ناسالمي وجود داشته باشد و كلمات اهانت‌آميزي گفته شود يا به بانوان توهين‌هايي شود و در آن صورت حريم‌ها شكسته شود كه در اين زمينه بايد مديريت شود ولي بايد بدانيم رفع اين مساله فقط كار دولت نيست و خود مردم بايد همكاري كنند. مساله رعايت اخلاق در ورزشگاه هم به عهده دولت است و هم تيم‌هاي ورزشي و طرفداران‌شان بايد فعاليت كنند تا فضايي سالم را براي حضور زنان ايجاد كنند و فدراسيون‌ها نيز بايد نظارت داشته باشند.» عارضه دومي كه معاون فرهنگي قوه قضاييه به آن اشاره كرده، بحث مسائل شرعي است: «طبق فتواي مراجع تقليد ديدن بدن نامحرم براي هر دو طرف اشكال دارد. يعني هم مرد و هم زن نمي‌توانند به بدن برهنه نگاه كنند كه رفع اين مشكل هم سخت نيست. چون در گذشته براي حضور بانوان در بعضي از ورزش‌ها اين كار را كرده‌ايم و تجربه داريم.» او به حضور زنان در ميادين ورزشي هم اشاره كرده: «بانوان در اوايل انقلاب در هيچ رشته ورزشي شركت نمي‌كردند ولي الان در ده‌ها رشته با پوشش خوب شركت مي‌كنند و بر همين اساس مي‌توانند با پوشش خوب در مسابقات شركت كنند.» به نظر مي‌رسد از ديدگاه معاون قوه قضاييه، بحث حضور زنان در ورزشگاه‌ها به لحاظ ريشه شرعي مشكلي ندارد و مي‌توان با تمهيداتي آن را ميسر كرد.
با اين وجود در سمت ديگر ماجرا كساني مانند دادستان كل كشور قرار دارند كه معتقدند حضور زنان در ورزشگاه‌ها به هيچ‌عنوان توجيه شرعي ندارد. پس از برگزاري بازي فوتبال ايران- بوليوي بود كه حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظري گفت: «از حضور ديروز زنان در ورزشگاه گلايه داريم، نظام ما اسلامي است، ما مسلمان هستيم، وقتي خانمي به ورزشگاه مي‌رود و با مرداني با لباس ورزشي و نيمه لخت مواجه مي‌شود و آنها را مي‌بيند گناه مي‌كند، برخي دنبال اين هستند كه حريم‌ها را بشكنند.» دادستان كل كشور به وضوح اخطار داده بود كه: «ما در نظام جمهوري اسلامي اجازه ايجاد بستر گناه در جامعه را نخواهيم داد؛ آنها بايد حرمت جامعه را حفظ كنند، اگر با نصيحت و تذكر، اين حركت‌ها ادامه داشت برخورد قضايي خواهيم داشت.» در اين بازي كه مهرماه امسال در ورزشگاه آزادي برگزار شد، تعداد محدودي از تماشاگران زن توانستند با مجوز شوراي تامين استان تهران در جايگاه تماشاگران بنشينند.
شرعي هست، شرعي نيست
«هواداران زن ايراني مي‌توانند بازي برگشت پرسپوليس و كاشيما در فينال ليگ قهرمانان آسيا را در ورزشگاه آزادي ببينند.» اين خبري بود كه آبان‌ماه مازيار ناظمي، مديركل مركز روابط عمومي و اطلاع‌رساني وزارت ورزش در صفحه شخصي‌اش اعلام كرد و به اين ترتيب يك ماه پس از اخطار دادستان كل كشور، حضور زنان در آزادي باز هم تكرار شد. حضور جمعي گسترده از زنان در جايگاه تماشاگران تبديل به موجي از خبر شد، به‌طوري كه خبرگزاري‌ها از لحظه ورود آنان به جايگاه و مستقر شدن‌شان تا پايان بازي دو تيم آسيايي در حال پوشش تصويري آن بودند و خيلي زود ويدئوهايي از تشويق پرشور مردان تماشاگر به هنگام ورود زنان به ورزشگاه هم منتشر شد. اما روياي رسيدن به آزادي همان روز هم براي عده قابل توجهي از زنان نيمه‌كاره ماند. دو اتوبوس از چهار اتوبوسي كه بايد زنان عضو باشگاه هواداران و ديگر حاضران در محوطه ورزشگاه را به داخل استاديوم منتقل مي‌كرد، مسيرش را منحرف كرد تا حدود 120 تماشاگر زن با وجود تمامي هماهنگي‌هاي صورت گرفته از تماشاي مسابقه در ورزشگاه باز بمانند.
«معتقدم پيگيري‌ها در خصوص ورود زنان به ورزشگاه در حال پيش رفتن است و مشكلي نبوده و اميدوارم اين موضوع حل شود. مساله نبود مجوز براي حضور زنان در ورزشگاه يك مساله ساختاري و مديريتي است.» يك روز پيش از اظهارنظرهاي حجت‌الاسلام صادقي، معصومه ابتكار، معاون امور زنان و خانواده رييس‌جمهوري به خبرگزاري ايرنا گفته بود كه در مورد اين موضوع شخصا هيچگونه ديداري با مراجع نداشته است اما همچنان موضوع را پيگيري مي‌كند. آن دسته از منابع رسمي كه معتقدند حضور زنان در ورزشگاه‌ها توجيه شرعي ندارد و آنهايي كه مي‌گويند حكم ورزشگاه هم مانند هر فضاي عمومي مي‌تواند در نظر گرفته شود با هر بار مطرح شدن بحث حضور زنان در جايگاه تماشاگر مسابقات ورزشي دوباره تكرار مي‌شود.
حالا جدا از فعالان مدني كه در تلاش هستند تا حضور زنان در ورزشگاه‌ها تبديل به يك حق شهروندي براي آنها شود و اين حضور تنها محدود به تعدادي انگشت‌شمار نباشد، و به جز برخي از مسوولان در وزارت ورزش و دولت كه پيگير اجرايي شدن اين خواسته هستند، دو نهاد مهم حقوقي و قضايي كشور وجود دارد. در يك سر دادستاني كل كشور نشسته است كه مدت‌هاست با صريح‌ترين لهجه ممكن نظرش را در خصوص غيرشرعي بودن زنان در ورزشگاه اعلام كرده است، در سوي ديگر قوه قضاييه است. اگر معاون فرهنگي اين قوه را به عنوان نماينده اين نهاد در نظر بگيريم مي‌شود اين‌طور برداشت كرد كه سختگيري‌ها نسبت به حضور تماشاگر زن در ورزشگاه‌ها از سوي اين قوه قابل حل است. هر دو مرجع از زاويه شرع به موضوع وارد شده‌اند اما حالا صادقي با مطرح كردن شباهت ميان ورزشگاه با پارك و سينما، دست بر روي بعد «فضاي عمومي بودن» ورزشگاه‌ها گذاشته است و شايد بتوان با تمركز بيشتر بر روي همين بعد، از حضور زنان در ورزشگاه دفاع كرد.
همان‌گونه كه خانم‌ها همراه با آقايان به سينما مي‌روند و از ديدن فيلم بهره مي‌گيرند يا به پارك مي‌روند، در ورزشگاه نيز مي‌توانند حضور پيدا كنند ولي ورود زنان به ورزشگاه‌ها ممكن است دو عارضه داشته باشد كه بايد آن را برطرف كرد و مسوولان اجازه ندهند اين مسائل پديد آيد.
طبق فتواي مراجع تقليد ديدن بدن نامحرم براي هر دو طرف اشكال دارد. يعني هم مرد و هم زن نمي‌توانند به بدن برهنه نگاه كنند كه رفع اين مشكل هم سخت نيست. چون در گذشته براي حضور بانوان در بعضي از ورزش‌ها اين كار را كرده‌ايم و تجربه داريم.