گمان سرمايهگذاران در اولين روز هفته بر اين بود كه بازار دوباره به فاز صعودي بازميگردد. دليلي كه باعث اين گمان شده بود، رشد 3 هزار واحدي شاخص در آخرين روز كاري هفته پيش بود. بازار در ساعات اوليه شاهد روند صعودي بود اما اين روند در ادامه نزولي شد. عرضه در سهمهاي شاخصساز از جمله سهامهاي فولادي و فلزي و معدني منجر به منفي شدن شاخص كل شد. به نظر ميرسد بازار سهام كه در روزها و هفتههاي گذشته رشدي يك نفس و بيوقفه را پشت سر گذاشته بود حالا در راه اصلاح جهش قيمتي گذشته گام برميدارد. از اين رو افت قيمت در نمادهاي ياد شده، امري دور از انتظار نيست. با اين حال شايد بتوان اندكي از افت قيمت ياد شده در روزهاي گذشته و امروز را ناشي از اثر رواني تحريمهاي جديد تلقي كرد. همچنين بايد به خاطر داشت كه در اين روز تمام نمادها قرمزپوش نبودند. رشد 590 واحدي شاخص هموزن نشان از تاييد اين مطلب دارد. روز گذشته نمادهاي كوچك كه تاثير زيادي بر شاخص كل ندارند مورد توجه معاملهگران قرار گرفتند.
سقوط بورس بعد از دو ماه
در هفتهاي كه گذشت، بورس تهران شاهد افت 4 درصدي شاخص نسبت به هفته گذشته بود. هفتهاي كه با روند صعودي بازار شروع شد اما در اواسط هفته در روزهاي دوشنبه و سهشنبه شاخص كل نزديك به 16 هزار واحد سقوط كرد كه اين دو روز براي منفي شدن ميانگين شاخص در طول هفته كفايت ميكرد. اما در روز پاياني هفته شاخص رشد نزديك به 3 هزار واحدي را تجربه كرد. اما در مجموع نتوانست شاخص را در هفته مثبت كند. ميثم ابوالقاسمي در اين باره به «اعتماد» ميگويد: بورس تهران در هفتههاي گذشته شاهد رشد 15 درصدي در شاخص كل بود. همچنين ارزش سهام بعضي از شركتها بيش از 15 درصد رشد كرد. به گفته اين كارشناس بازار سرمايه؛ ريزشي كه در اين هفته بورس تهران به خود ديد، نشان از اصلاح قيمتها بود. او در اين باره ميگويد: هر بازار مالي بعد از رشد قيمتي شاهد اصلاح قيمت است و بورس نيز از اين قاعده مستثنا نيست. بورس در اين هفته تحتالشعاع اخبارهاي برجامي كه از گوشه و كنار ميرسيد، بود. اين خبرها كه بعضا خبرهايي منفي بود منجر به رفتارهاي هيجاني و شتابزده از سوي بازيگران و سرمايهگذاران شد. در اين هفته بيشتر شاهد صفهاي فروش در سهامهاي مختلف بوديم و عرضه از سوي سرمايهگذاران شدت گرفته بود.
طي اين هفته معاملات بازار سهام در حالي از سطح ۲۲۰ هزار و ۱۰۹ واحد آغاز شد كه در دومين روز از هفته نماگر اصلي بورس تهران موفق به دستيابي تقريبي به كانال ۲۲۷ هزار واحدي شده بود. با اين حال در اين روز معاملات بازار سهام كه ابتدا رو به رشد و با حجم عظيمي از تقاضا در اغلب نمادهاي بورس و فرابورس شروع به كار كرده بودند كمكم مغلوب عرضههاي سنگين فروشندگان شدند و مسيري نزولي را پيش گرفتند. او با تشريح عوامل موثر بر بازار ميگويد: با اين حال عواملي همچون افزايش ريسكهاي سياسي، بازده قابل توجهي كه بازار سهام در مدت زماني اندك داده بود و ساير عوامل ريز و درشت سبب شد تا در اين هفته شاهد يكي از بيشترين ريزشهاي بازار سهام باشيم.
رفتارهاي هيجاني و شتابزده
يكي از دلايلي كه منجر به نزول شاخص بورس ميشود، رفتارهاي شتابزده از سوي آن دسته از سرمايهگذاراني است كه علم چنداني به بازار مالي ندارند.
اين افراد كه عمدتا در روزهاي خوب و پر بازده به بازار وارد ميشوند، روزهاي بد بازار را نديدهاند و با فقدان دانش كافي با اين مساله مواجه ميشوند كه سرمايه خود را از دست بدهند به همين دليل شروع به خارج كردن سرمايه خود از بازار ميكنند. ابوالقاسمي، تحليلگر بازار سرمايه در اين باره ميگويد: افزايش ميل براي خروج از بازار باعث ميشود صفهاي سنگين فروش به وجود آيد و بعضا افرادي به تبع آن سرمايههاي خود را خارج كنند. در نهايت اين رفتارهاي هيجانزده باعث نزولي شدن شاخص ميشود. اما بعد از مدتي اين رفتار فروكش ميكند و رفتار منطقي جاي رفتار هيجاني را ميگيرد. به نظر ميرسد، رفتار منطقي بازار در آخرين روز هفته نيز نشاندهنده همين موضوع بود.
خبرهاي برجامي و افزايش تنشها
افزايش تنشها ميان ايران و امريكا و متحدان آن در روزهاي اخير موجب اثرگذاري بر بازار سرمايه شده است. به طور كلي ميتوان در خصوص بازار سرمايه بر اين نكته تاكيد كرد كه سهامداران بسياري از مسائل را پيشخور ميكنند. يعني اثر يك خبر قبل از وقوع يافتن آن بر سهام اثرگذار خواهد بود. دليل ريزش شاخص در چند روز اخير هم همين پيشخور كردن خبرها بود؛ از آنجا كه در بازار سرمايه طيفهاي گستردهاي از سهام وجود دارد و يك اتفاق ثابت و مشخص اثرات مختلف و متضادي روي آنها خواهد گذاشت.
به عنوان مثال افزايش قيمت ارز منجر به افزايش درآمد و سودآوري برخي از سهام خواهد شد و در بعضي از شركتها افزايش ارز موجب افزايش هزينهها و كاهش سودآوري ميشود. ابوالقاسمي با مطرح كردن اين موضوع ميگويد اگرچه اولين روز هفته با روندي نزولي آغاز شده اما با توجه به اخباري كه در آخرين روز كاري هفته منتشر شد، انتظار ميرود هفته آينده هفتهاي نباشد كه شاهد نزول شاخص باشيم و اين هفته نيز ميتوان انتظار خوبي از بازار داشت. فارغ از اينكه بعضي از سهام رشد زياد در هفتههاي گذشته داشتهاند، اصلاح قيمتي آن ميتواند ادامه داشته باشد. در كنار اصلاح قيمتها در بعضي از سهام ميتوان شاهد اين بود كه در برخي سهام ديگر به دليل سودآوري و گزارشهاي ماهانه مثبتي كه داشتهاند، روند صعوديشان ادامهدار باشد.
به طور كلي بايد بر اين نكته توجه داشت كه بورس شامل طيف گستردهاي از سهامداران و ماهيتهاي مختلف سرمايهگذاران است بر اين اساس رفتار بازيگران نيز در اين بازار متفاوت است و ممكن است تحليل سهامداران با توجه به تركيب سبد سهام آنها و شرايط اثرپذيري شركتها از نوسانات تغيير كند.
ابوالقاسمي، كارشناس بازار سرمايه در خصوص ادامه روند بازار در روزهاي پيش رو ميگويد: در اين هفته شاهد مثبت و منفي شدن سهامهاي مختلف همراه با حجم زيادي از معاملات خواهيم بود. پيشبيني افزايش حجم معاملات در اين هفته به دو دليل است؛ سهامهايي كه سودهاي زياد كردهاند، سهامداران آن شروع به فروش سهامهاي خود ميكنند و افرادي هم سهامهايي را خريداري ميكنند كه خبرهاي خوبي از آن ارايه شده است.
همچنين به دليل اينكه بازارهاي موازي مثل بازار مسكن، بازار ارز و بازار خودرو در اين هفتهها عملكرد خوبي نداشتهاند، بازار سرمايه ميتواند گزينه خوبي براي سرمايهگذاري و سودآوري باشد.