قهرماني براي امروز

چندي قبل با رفيق اهل دلي كه فيلم‌بين حرفه‌اي است درباره نقش قهرمان در سينما صحبت مي‌كرديم. هر دو نفرمان معتقد بوديم فيلم بدون قهرمان قدرت جذب بيننده غيرحرفه‌اي را ندارد. داشته باشد هم تك و توك و استثنايي است.

بحث آن روزمان از حضور قهرمان در سينما و ادبيات فراتر نرفت و ما به نقش قهرمان در زندگي واقعي و روزمره نرسيديم. اما آن‌طور كه ديروز مشخص شد بحث قهرمان براي دوستم با جدا شدن از من شكل ديگري پيدا كرده بود.

اين را وقتي فهميدم كه غروب دو روز پيش ‌صداي نگرانش را پشت خط تلفن شنيدم. بدون آنكه حال و احوالي بپرسد در حالي كه نگراني توي صدايش موج مي‌زد از من پرسيد: به نظرت تو شرايط فعلي نياز به قهرمان نداريم.

اولش متوجه منظورش نشدم. خيال كردم در ادامه بحث چند روز پيش صحبت مي‌كند، اما وقتي توضيح داد كه چند روزي است پاي درد دل مردم كوچه و بازار مي‌نشيند و دلش به حال آنها مي‌سوزد، كم‌كم متوجه منظورش شدم.

اولش با اين فكر كه احتمالا سينما روي نظراتش تاثير گذاشته و خيال مي‌كند فقط قهرماني مي‌تواند به جنگ شرايط سخت اقتصادي و گراني لجام‌گسيخته برود، توي دلم به او پوزخند زدم، اما از خدا كه پنهان نيست از شما هم پنهان نباشد ارتباط تلفني‌مان كه قطع شد براي يك لحظه به او حق دادم (شايد چون من هم مثل او در سالن‌هاي سينما قد كشيده‌ام و موي سپيد كرده‌ام). اصلا مگر قهرمان در شرايط سخت معنا پيدا نمي‌كند و وقتي مردم پاي صندوق‌هاي راي مي‌روند به كسي كه راي مي‌دهند توي ذهن‌شان دنبال يك قهرمان نيستند.

قهرماني كه قرار است به آرزوهاي آنها تحقق بخشد و بارها را از دوش‌شان بردارد. بي‌دليل نيست كه دوستم، من و مردم كشورمان به‌دنبال قهرمانيم. البته خودتان بهتر مي‌دانيد، قهرمان در زمانه ما نيازي به گوشت و عضله ندارد. بيشتر از آن بايد عقل، اعتقاد به رفاه مردم، هوشمندي، آگاهي در زمينه‌هاي اقتصادي و... داشته باشد. قرار هم نيست يكي باشد و... زمانه زمانه قهرمان جمعي است؛ قهرماني كه براي مقابله با مشكلات خودش جلوي صف و وسط گود باشد. كنار گود ننشسته باشد و مدام نگويد لنگش كن.

بداند درد اجاره و نداري يعني چه. اگر از مردم گرفتار انتظار صبر دارد خودش براي رفع مشكلات صبور نباشد. نه اينكه شكم گرسنه، لب تشنه، جيب خالي صبر حاليش نباشد. حاليش هست، اما به شرط آنكه فرمان صبوري از لب قهرماني بيرون بيايد كه مردم باورش دارند و گمان مي‌كنند او همان كسي است كه صداقت، ايثار، بزرگي، نوعدوستي، توانايي و رشادت و... قهرمانان راستين را دارد. كلي شد؟ مي‌دانم، اما چه كنم كه در شرايط دشوار نياز به قهرمان بيش از هر زمان ديگري احساس مي‌شود.