بورس در هفته‌اي كه گذشت
سهام همچنان مي‌تازد
محمد ارغوان
روند صعودي بازار سرمايه در هفته گذشته نيز ادامه پيدا كرد. شاخص كل در اولين هفته خرداد نسبت به هفته گذشته 9500 واحد رشد داشته است. عملكرد مثبت نماگر اصلي بازار طي اين هفته موجب شد كه شاخص بورس تهران با رشد 1.04 هفته را به پايان رساند.
پيشي گرفتن از بازارهاي موازي
يكي از مهم‌ترين دلايلي كه مي‌توان به آن پرداخت مساله تفاوت رشد در بازار سرمايه و بازارهاي موازي است. حامد ستاك تحليلگر و كارشناس بازار سرمايه به «اعتماد» مي‌گويد: مهم‌ترين عامل تفاوت بازار سرمايه و بازارهاي موازي نحوه رشد در اين بازار است. به عنوان مثال در بازار سرمايه در يك روز به‌طور ناگهاني 20 درصد رشد يا افت رخ نمي‌دهد. تفاوتي كه بازار سرمايه با بازارهاي رقيب و موازي دارد در نحوه رشد اين بازار است. معمولا رشد در بازار سرمايه با تاخير بيشتري شروع مي‌شود و همچنين اين رشد به‌طور متوسط اتفاق مي‌افتد و ناگهاني نيست. او ادامه مي‌دهد: همين تاخير موجب شده كه سرمايه‌داران و تحليلگران بازار سرمايه معتقد باشند كه بازار سرمايه هم‌تراز با بازارهاي ديگر رشد نكرده است و همين عامل مي‌تواند مهم‌ترين عاملي باشد كه خود را در رفتار سهامداران و همچنين در گزارش شركت‌ها نشان مي‌دهد.
شنبه تنها روز منفي هفته
در اولين روز كاري هفته شاخص كل به رنگ قرمز درآمد. روز شنبه شاخص كل با افت 854 واحدي روبه‌رو شد. شاخص بورس تهران در روز شنبه بيش از هر چيز متاثر از قيمت‌هاي جهاني بود. قيمت جهاني كالا با تشديد و گسترش شعله‌هاي جنگ تجاري بين چين و امريكا، تحت فشار قرار گرفت. نوسان در هر بازاري منجر به كاهش اعتماد از سوي بازيگران به بازار مي‌شود. حامد ستاك تحليلگر بازار سرمايه در اين مورد مي‌گويد: بازار سرمايه ما بازاري كالامحور و قيمت كالاهاي جهاني در آن تاثيرگذار است و نقش مهمي در بازار سرمايه ايران ايفا مي‌كند. ريسك ناشي از نوسانات قيمت موجب مي‌شود كه سهامداران تنها بيننده در بازار سهام باشند. اين خود منجر به افت بازار سرمايه مي‌شود.
شروع رشد در هفته
اما روز يكشنبه شاخص كل رشد 3300 واحدي را تجربه كرد. اين روز اكثر نماد‌ها سبزپوش شده بودند و نماد قرمز كمي در تابلو معاملات ديده مي‌شد. شاخص كل بورس اوراق بهادار تهران پس از تجربه اصلاح و استراحت يك‌روزه بار ديگر به مدار رشد بازگشت. حذف تدريجي تخصيص ارز ۴۲۰۰ توماني، چشم‌انداز اغواگرانه دارايي‌هاي تجديد ارزيابي‌نشده و تداوم عملكرد مناسب شركت‌هاي بورسي در صورت‌هاي مالي منتشر‌شده در سامانه كدال، از مهم‌ترين محورهاي صعودي بودن قيمت‌ها به رغم ارسال سيگنال‌هاي منفي از بازارهاي جهاني‌بود. همچنين تعطيلي بازارهاي جهاني و كاهش اثر تلاطم‌هاي آن بر تالار شيشه‌اي، بار ديگر بورس را در مدار واكنش به تغييرات داخلي متغيرها قرار داد. ستاك درباره كاهش تلاطم در بازار كالاهاي جهاني مي‌گويد: هرچقدر قيمت كالاهاي جهاني از ثبات بيشتري بر خوردار باشند، تحليلگران بازار سرمايه مي‌توانند تحليل بهتر، بلندمدت و جامع‌تري از اتفاقات بازار داشته باشند و همين عامل باعث مي‌شود كه خريد و فروش با ثبات‌تر و بهتري داشته باشند و در نهايت منجر به رونق بازار سرمايه مي‌شود.
دوشنبه و گزارش‌ها
بعد از تعطيلي يك‌روزه بازار، در روز دوشنبه باز بورس تهران درخشيد. رشد 5679 واحدي شاخص كل نشان از رونق در اين روز است. در جريان معاملات ۷ خرداد ۹۸ بورس با نمايش مقتدرانه تقاضا و جهش طيف وسيعي از سهم‌ها، فاصله خود را از سقف تاريخي به كمتر از ۲ درصد رساند. سريال گزارش‌هاي ماهانه كه همچنان در حال انتشار است، چنان تصويري از عملكرد شركت‌ها در ارديبهشت ترسيم كرده كه سرمايه‌گذاران با حضور پررنگ خود در سهام بسياري از شركت‌ها در صف‌هايي نسبتا طولاني در حال خريد سهم بودند. حامد ستاك درباره عملكرد شركت‌ها به «اعتماد» مي‌گويد: گزارش ماهانه اكثر شركت‌ها از لحاظ اسمي رشد قابل توجهي داشته است. درآمد فروش شركت‌ها، از قيمت فروش در ميزان فروش به دست مي‌آيد بنابراين رشد در قيمت كالا منجر به افزايش كل فروش و عملكرد بهتر شركت‌ها شده است. اگر شركتي را پيدا كنند كه به غير از قيمت فروش، ميزان توليد و فروش آنها نيز افزايش پيدا كرده، اوضاع بهتري دارند ولي تقريبا در گزارش‌ها بيشتر شاهد رشد قيمت‌ها بوده‌ايم و اكثر شركت‌ها گزارش‌هاي خوبي را روانه بازار كردند كه منجر به افزايش قيمتي شد.
علاوه بر عملكرد غافلگيركننده اغلب بنگاه‌ها در ماه گذشته، فروكش نگراني‌ها در پي بهبود فضاي تنش‌آلود سياسي هم در آرايش معامله‌گران بورسي نقش موثري ايفا كرد.
آخر هفته و كاهش تنش‌ها
شاخص بورس تهران در آخرين روز كاري هفته هزار و ۲۲۲ واحد رشد كرد و به سطح ۲۲۴ هزار و ۴۷۶ واحد رسيد. افت نسبي تقاضا در مقايسه با روز گذشته در نهايت سبب شد تا شاخص كل از سطح 225 هزار واحد كه در ميانه معاملات به آن رسيده بود فراتر نرود. علاوه بر اينكه تلاطم در بازارهاي جهاني كاهش يافته و به يك آرامش نسبي رسيده، اخبار عمومي از كاهش تنش‌هاي سياسي بين ايران و امريكا خبر مي‌دادند. به نظر مي‌رسد بخشي از رشد تقاضاي سهام مرهون تغيير فضاي بازار جهاني و همچنين كمر‌نگ‌شدن ريسك‌هاي سياسي باشد. ستاك كارشناس بازار سرمايه در مورد تاثير تنش‌هاي بين ايران و امريكا مي‌گويد: همه تنش‌هاي سياسي خود را در عاملي به نام ريسك سيستماتيك نشان مي‌دهند هر چه اين مدل تنش‌ها چه در داخل چه با كشور‌هاي ديگر كمتر شود، منجر به كاهش ريسك سيستماتيك در بازار سرمايه مي‌شود و با كاهش ريسك سيستماتيك فعالان بازار سرمايه با دلگرمي بيشتر و نگراني كمتر به خريد و فروش در بازار سرمايه مي‌پردازند. كاهش اين تنش‌ها چه داخلي چه خارجي اتفاق مثبتي براي بازار سرمايه و بورس تهران است.
پيش‌بيني از هفته آينده
با نگاهي به روند معاملات در چند روز گذشته و تحليل آن در امتداد رشد ماه‌هاي اخير مي‌توان دريافت كه بازار سهام كشور به دليل وجود عوامل متعددي همچون خوش‌بيني به تاثير تغييرات ارزي و تفاوت نرخ ارز نسبت به سال گذشته و شواهدي كه از افزايش قيمت كاماديتي‌ها در بازارهاي جهاني وجود دارد، فعالان بازار همچنان به رشد قيمت سهام اميدوارند. همچنين نزديك شدن به فصل مجامع خود عامل رونقي براي بازار سرمايه است زيرا در مجامع سهامداران مي‌توانند به‌طور مستقيم با مديران و گردانندگان سهام شركت صحبت كنند. حامد ستاك مي‌گويد: در مجامع اتفاق‌ها و خبرها براي اولين‌بار فاش مي‌شود كه مي‌تواند بر نظر سرمايه‌گذاران تاثير زيادي داشته باشد. همچنين به دليل تقسيم سود در مجامع نقدينگي در بازار سرمايه افزايش پيدا مي‌كند كه مي‌توان بخشي از رونق بازار سرمايه طي روز‌هاي اخير را مرتبط به فصل مجامع دانست. به نظر نمي‌رسد كه رويه حاكم بر بازار تغيرات خاصي داشته باشد و به رشد خود همچنان ادامه دهد. اگر اتفاق خاصي مثل نوسانات شديد و اتفاق‌هاي منفي ديگر رخ ندهد، اين روند مثبت بازار سرمايه ادامه‌دار خواهد بود.