«گلوبال هاوك»؛ يك فروند پهپاد جاسوسي به چالش جديدي در رابطه پرتنش ايران و امريكا تبديل شده است. زنجيره تنش ميان دو كشور هر روز حلقه جديدي را تجربه مي‌كند؛ از عمليات‌هاي خرابكارانه در بندر الفجيره تا حمله به نفتكش‌ها در درياي عمان كه ايران هرگونه دخالت در اين پرونده‌ها را تكذيب كرد تا ساقط شدن پهپاد امريكايي كه ايران مي‌گويد در حريم ما بوده و ايالات‌متحده امريكا مي‌گويد در حريم آبهاي بين‌المللي بوده است. ايران و امريكا هيچ رابطه ديپلماتيكي با هم ندارند و برجام كه تنها حلقه اتصال دو كشور پس از 40 سال خصومت بود با امضاي دونالد ترامپ به توافقي ميان ايران و 5 كشور به استثنا امريكا تبديل شده است. كانال‌هاي ديپلماتيك ميان دوطرف مسدود شده و طيف وسيعي از كشورهاي دوست يا همسايه با ايران ادعاي ميانجي‌گري ميان دوطرف براي كاستن از سطح تنش را دارند. در چنين شرايطي ورود يك پهپاد به قول ايراني‌ها جاسوسي و به ادعاي رسانه‌هاي غربي تجسسي به داخل حريم هوايي ايران مي‌تواند خطر بالقوه جنگ را بالفعل كند. ايران مي‌گويد از حريم هوايي، دريايي و خاكي خود با تمام وجود دفاع مي‌كند، رسانه‌هاي امريكايي مي‌گويند دونالد ترامپ دستور حمله محدود به نقاطي از ايران به تلافي ساقط شدن پهپاد امريكايي را صادر اما فعلا اجراي آن را معلق كرده و اين در حالي است كه همه از دوطرف مي‌خواهند خويشتنداري به خرج بدهند. در ايران در همان نخستين ساعات وقوع اين حادثه و تاييد آن از سوي تهران و واشنگتن، نظامي‌هايي كه كار پهپاد متجاوز را تمام كرده بودند در هماهنگي با وزارت خارجه مدارك لازم براي اثبات حقانيت ايران در اقدام خود را دراختيار مراجع قرار دادند و ايران هم‌راستا با اقدام نظامي انجام شده در دفاع از مرزهايش، گام‌هاي ديپلماتيك لازم براي اثبات حقانيت خود در مراجع بين‌المللي را برداشت. از توييت محمدجواد ظريف، وزير خارجه در توضيح شرايط تا تماس فوري سيدعباس عراقچي، معاون سياسي وزارت خارجه با سفير سوييس در ايران به عنوان حافظ منافع واشنگتن تا نامه‌اي كه مجيد تخت‌روانچي، نماينده ايران در سازمان ملل متحد به دبيركل اين سازمان ارايه كرد. همزمان با اين تحركات ديپلماتيك، ايراني‌ها نقشه حاوي مختصات محل ساقط شدن پهپاد امريكايي و فيلم ويديويي چگونگي اين عمليات را منتشر كردند. امريكايي‌ها يكي از پيچيده‌ترين و گران‌ترين پهپادهاي جاسوسي خود را در حالي از دست دادند كه ظهر روز گذشته (جمعه) تصاويري از لاشه‌هاي اين پهپاد در رسانه‌هاي ايران و به تبع آن رسانه‌هاي خارجي منتشر شد. سقوط پهپاد امريكايي رنگ وضعيت در منطقه خليج‌فارس را از نارنجي به قرمز رسانده و هر لحظه بيم اتفاقي تازه مي‌رود.
گام‌هاي ديپلماتيك مكمل دفاع نظامي
ساقط شدن پهپاد چندصد ميليوني امريكايي موجي از موضع‌گيري‌ها را به دنبال داشت. در ساعات نخست دوطرف تلاش كردند با ارايه نقشه و فيلم سخن خود مبني بر قرار گرفتن پهپاد در حريم هوايي ايران يا آبهاي بين‌المللي را به اثبات برسانند و اين در حالي بود كه براي ناظران سوم آنچه مهم بود نتيجه اين عمليات و احتمال وقوع درگيري ميان دوطرف بود. محمدجواد ظريف، وزير خارجه در فاصله چند ساعت با انتشار دو توييت نسبت به اين حادثه واكنش نشان داد. رييس دستگاه ديپلماسي در نخستين توييت نوشت: «ايالات‌متحده عليه ايران تروريسم اقتصادي به راه انداخته، عليه ما اقدامات پنهاني انجام داده و اكنون به قلمرو ما دست درازي كرده است. ما به دنبال جنگ نيستيم ولي غيورانه از آسمان، زمين و آبهاي خود دفاع خواهيم كرد. ما اين تجاوزگري جديد را به ملل متحد خواهيم برد و نشان خواهيم داد كه ايالات‌متحده درباره آبهاي بين‌المللي دروغ مي‌گويد.»ظريف در دومين توييت به همراه متن دو تصوير گوياي اينكه پهپاد امريكايي داخل حريم سرزميني ايران بوده، منتشر كرد و نوشت: «در 00:14 بامداد، پهپاد در وضعيت پنهان‌كاري از امارات‌متحده‌عربي به هوا برخاست و حريم هوايي ايران را نقض كرد. پهپاد در ساعت 04: 05 در مختصات (25°59'43 “N57°02'25 “E) در نزديكي كوه مبارك هدف قرار گرفت. ما بخش‌هايي از پهپاد نظامي ايالات‌متحده را در آبهاي سرزميني ايران در جايي كه هدف قرار گرفت، بازيابي كرديم.»
همزمان با اين اطلاع‌رساني مجازي محمدجواد ظريف، بدنه وزارت خارجه نيز درگير جزييات گام‌هاي مكمل ديپلماتيك بود. سيدعباس عراقچي در تماس فوري با سفير سوييس در تهران به عنوان حافظ منافع امريكا، اعتراض شديد جمهوري اسلامي ايران به دولت امريكا به خاطر تعرض به حريم هوايي كشورمان را به وي ابلاغ كرده و گفت: «مدارك انكارناپذيري مبني بر حضور اين پهپاد در فضاي جمهوري اسلامي ايران وجود دارد و حتي قطعاتي از لاشه اين پهپاد در آبهاي سرزميني ايران به دست آمده است.»
عراقچي همچنين با اشاره به اينكه اين اقدام نيروهاي امريكايي براي اولين‌بار نبوده و چندين‌بار پيش از اين نيز اتفاق افتاده است، خواهان احترام نيروهاي امريكايي به حريم هوايي و دريايي جمهوري اسلامي ايران و رعايت كامل مقررات بين‌المللي از سوي ايشان شد. معاون وزير امور خارجه كشورمان با تاكيد مجدد بر اينكه جمهوري اسلامي ايران، خواهان جنگ و درگيري در منطقه خليج‌فارس نيست، نسبت به هرگونه اقدام نسنجيده نيروهاي امريكايي در منطقه هشدار داده و گفت: «جمهوري اسلامي ايران در دفاع از آب و خاك خود قاطعانه عمل كرده و لحظه‌اي درنگ نخواهد كرد.»
همزمان با اين اقدام عراقچي در تهران، «مجيد تخت‌روانچي»، نماينده دايم ايران در سازمان ملل متحد در نامه‌اي به «آنتونيو گوترش»، دبيركل سازمان ملل متحد اعتراض خود را نسبت به تجاوز پهپاد جاسوسي امريكا به حريم سرزميني جمهوري اسلامي ايران اعلام كرد. مجيد روانچي خاطرنشان كرده اين نامه را براي مطلع كردن سازمان ملل از يك «اقدام غيرقانوني و بسيار خطرناك و تحريك‌آميز» نيروهاي مسلح امريكا عليه تماميت ارضي جمهوري اسلامي ايران نوشته است. نماينده ايران تصريح كرد: پهپاد امريكايي ساعت 14: 00 بامداد پنجشنبه در وضعيت پنهان‌كار از يكي از پايگاه‌هاي امريكا در جنوب خليج‌فارس پرواز و از تنگه هرمز به سمت بندر چابهار حركت كرد. اين پهپاد به دليل آنكه در حال انجام عمليات جاسوسي بود، تمامي تجهيزات شناسايي خودش را خاموش كرده بود. مجيد روانچي اين اقدام تحريك‌آميز را نقض فاحش قوانين بين‌الملل و منشور ملل متحد توصيف كرده و آن را محكوم كرده است. در اين بيانيه آمده است: «در حالي كه جمهوري اسلامي ايران به دنبال جنگ نيست، حق ذاتي خود طبق بند ۵۱ منشور ملل متحد جهت اتخاذ تمامي تدابير مناسب در برابر هرگونه اقدام خصمانه براي تجاوز به سرزمين‌هاي خود را محفوظ مي‌داند و مصمم به محافظت از حريم زميني، دريايي و هوايي خود است.» طي اين نامه ضمن اعلام اينكه اين اقدام امريكا نقض حقوق بين‌الملل و منشور ملل متحد، به‌ويژه بند 4 ماده 2 آن بوده و مسووليت بين‌المللي امريكا را در پي دارد، اين عمل به شديدترين لحن ممكن محكوم شده است. روانچي اعلام كرده اين اولين اقدام امريكا عليه كشورمان نيست و در موارد قبلي اعتراض ايران از طريق سفارت سوييس در تهران كه حافظ منافع امريكاست، به اين كشور اعلام شده است. در اين نامه همچنين از جامعه جهاني خواسته شده كه امريكا را وادار كنند به اينگونه اقدامات تحريك‌آميز و غيرقانوني خود در منطقه حساس خليج‌فارس پايان دهد. محسن بهاروند دستيار وزير و مديركل امريكاي وزارت امور خارجه كشورمان در ملاقات با سفير سوييس با ارايه يادداشت رسمي به تجاوز هواپيماي بدون سرنشين امريكايي به قلمرو هوايي كشورمان اعتراض كرد و دولت امريكا را مسوول عواقب اينگونه اقدامات تحريك‌آميز خواند. در اين ملاقات ضمن ارايه جزييات بيشتر از چگونگي اين تجاوز، از جمله اعلام مختصات جغرافيايي دقيق محل اصابت هواپيماي امريكايي در قلمرو ايران، به وي اطلاع داده شد كه بقاياي لاشه هواپيماي ساقط شده نيز در آبهاي ايران يافت شده و دراختيار نيروهاي مسلح ايران قرار دارد كه در صورت لزوم نشان داده خواهد شد. دستيار وزير امور خارجه همچنين خواستار انتقال اين پيام شد كه ايران به دنبال جنگ با هيچ كشوري از جمله ايالات‌متحده امريكا نيست ولي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران هيچ‌گونه اقدام تجاوزكارانه را تحمل نكرده و به‌شدت و بلادرنگ با آن برخورد خواهند كرد.
از واكنش توييتري تا تشكيل جلسه اضطراري
پس از تاييد سقوط پهپاد امريكايي توسط ايران، نگاه‌ها به كاخ سفيد و واكنش احتمالي دولت ترامپ دوخته شد. دونالد ترامپ به سنت هميشه ابتدا سراغ توييتر رفت و تلاش كرد در يك جمله كوتاه واكنشي به ظن خودش موجز نشان بدهد: «ايران اشتباه بسيار بزرگي مرتكب شد.» اين ميل به ابهام‌آفريني درباره پاسخ احتمالي امريكا تا چند ساعت بعد هم در دونالد ترامپ حفظ شد به‌گونه‌اي كه وي پيش از ديدار با «جاستين ترودو» نخست‌وزير كانادا در پاسخ به اين سوال كه آيا قصد حمله به ايران را دارد، به خبرنگاران گفت: «به زودي خواهيد فهميد.»
دونالد ترامپ در ادامه پاسخ به خبرنگاران در حضور ترودو گفت: ايران مرتكب اشتباه بزرگي شد. اين پهپاد در آبهاي بين‌المللي بود و اين مساله مستند شده است، ما آن را مستند ثبت كرده‌ايم، آن هم به‌طور علمي، نه فقط به حرف. اشتباه بدي مرتكب شدند. زماني كه من آمدم، ايران در ۱۴ تا ۱۸ نقطه مختلف درگير بود، آنها ستيزه‌جو بودند و زماني هم كه توافق را امضا كردند «مرگ بر امريكا» مي‌گفتند. آنها مرتكب يك اشتباه شدند، فكر مي‌كنم يك ژنرال يا يك نفر بوده است كه مرتكب اشتباه شده است. خوشبختانه آن هواپيما غيرمسلح بود و سرنشيني نداشت. آن پهپاد به روشني بر فراز آبهاي بين‌المللي بود. احساسم اين است، شايد هم اشتباه كنم، شايد هم درست باشد، احساسم اين است كه اين اشتباه يك نفر بوده كه كاري كرده كه نبايد مي‌كرده است. مرتكب اشتباه شده است. نمي‌گويم كه آن كشور اشتباه كرده است، بلكه يكي از افراد تحت فرماندهي اشتباه كرده است. باورش برايم سخت است كه كسي عمدا اين كار را كرده باشد.»او در پاسخ به اين سوال كه آيا اعضاي دولتش دارند او را به سوي درگيري با ايران هل مي‌دهند، گفت: «نه، نه، به هيچ‌وجه. در واقع، در بسياري از موارد برعكس است. ولي خب من گفته بودم كه مي‌خواهم از اين جنگ‌هاي بي‌پايان تمام شوم، تبليغات انتخاباتي من بر اين اساس بود. من گفتم كه مي‌خواهم از درگيري ۱۹ ساله در افغانستان خارج شوم و ميزان حضورمان را به ميزان قابل‌توجهي كاهش دادم.»
همزمان با اين اظهارنظرهاي كوتاه، كاخ سفيد در فاصله چند ساعت ميزبان دو جلسه با محوريت ايران بود؛ جلسه نخست با حضور وزير خارجه، مشاور امنيت ملي و سرپرست مستعفي وزارت دفاع امريكا به همراه جانشين وي و جلسه دوم با حضور رهبران كنگره برگزار شد. به گزارش رسانه‌ها در جلسه با اعضاي كابينه، ترامپ تصميم حمله هدفمند به چند نقطه در داخل ايران را گرفته بود كه چند دقيقه قبل از انجام از پيشبرد آن منصرف شده و در جلسه دوم رهبران و اعضاي ارشد كنگره از رييس‌جمهور خواسته‌اند پيش از هر اقدام نظامي عليه ايران، كنگره را در جريان قرار بدهد و از تنش‌زايي بيشتر خودداري كند.
در جلسه ترامپ با اعضاي كابينه چه گذشت؟
نيويورك‌تايمز، نخستين رسانه امريكايي بود كه روايتي از آنچه در پشت درهاي بسته ميان ترامپ و اعضاي كابينه‌اش گذشت، ارايه كرد؛ روايتي كه به نظر مي‌رسد عمدا از سوي منبعي در داخل كاخ سفيد به بيرون درز داده شد. اين روزنامه روايتي را نقل كرد كه چند ساعت بعد توسط دونالد ترامپ در توييتر وي نيز منتشر شد. نيويورك‌تايمز به نقل از «منابع متعدد دولتي» امريكا كه از آنان نام نبرده، نوشته است كه رييس‌جمهوري دستور حمله به نقاطي در داخل خاك ايران را صادر كرده بود اما پس از مشورت با دستياران و مذاكره فشرده با رهبران كنگره، تصميم خود را تغيير داد. به گزارش اين روزنامه امريكايي حتي تا ساعت هفت شب پنجشنبه (به وقت محلي) انتظار حمله نظامي به ايران مي‌رفت اما رييس‌جمهوري تصميم گرفت از واكنش نظامي صرف‌نظر كند. اين روزنامه به نقل از يك مقام ارشد دولتي نوشته كه در زمان لغو تصميم رييس‌جمهوري، مراحل اوليه اجراي عمليات نظامي انجام شده بود و از جمله تعدادي هواپيما برنامه پرواز خود را آماده كرده، چند كشتي در مواضع حمله قرار گرفته و موشك‌هاي تهاجمي براي پرتاب به اهدافي در داخل ايران آماده شده بودند اما اين دستور ناگهان لغو شد. نويسندگان اين گزارش براي نيويورك تايمز ادعا كرده‌اند كه قرار بود عمليات نظامي، احتمالا شامل انهدام ايستگاه‌هاي رادار و پايگاه‌ها و تجهيزات موشكي ايران، در ساعات شب صورت گيرد تا احتمال تلفات غيرنظامي و كشته شدن پرسنل نظامي به حداقل كاهش يابد. براساس اين گزارش مشاوران و مقامات دولت امريكا در مورد واكنش نظامي اختلاف‌نظر داشتند و در حالي كه شماري از مقامات وزارت خارجه و شوراي امنيت ملي با چنين اقدامي موافق بودند، منابع نظامي ابراز نگراني مي‌كردند كه ممكن است حمله نظامي در حال حاضر به درگيري گسترده‌تر در منطقه منجر شود و امريكايي‌ها را به خطر اندازد.
روايت ترامپ از حمله‌اي كه انجام نشد
اين روايت نيويورك‌تايمز صبح روز جمعه به وقت امريكا با چند توييت در حساب كاربري دونالد ترامپ تاييد شد. براساس ترجمه خبرگزاري فارس از اين توييت‌ها، رييس‌جمهور امريكا نوشت: «رييس‌جمهور اوباما توافقي ناكام و وحشتناك با ايران كرد؛ به آنها ۱۵۰ ميليارد دلار پول به علاوه ۱.۸ ميليارد دلار پول نقد داد! ايران درگير مشكلات بزرگي بود و او آنها را با وثيقه نجات داد. راه دستيابي آنها به سلاح‌هاي هسته‌اي را براي‌شان باز كرد و اندكي بعد، عوض تشكر، ايران فرياد زد، مرگ بر امريكا. من به آن توافق كه حتي به تاييد كنگره هم نرسيده بود خاتمه دادم و تحريم‌هاي شديدي وضع كردم. آنها امروز نسبت به زماني كه من رييس‌جمهور شدم، كشور ضعيف‌تري هستند. آن موقع مشكلات عمده‌اي در سراسر خاورميانه ايجاد مي‌كردند، حالا ورشكسته‌اند.» رييس‌جمهور امريكا در ادامه نوشت: «دوشنبه آنها يك هواپيماي بدون سرنشين را در حال پرواز بر فراز آبهاي بين‌المللي ساقط كردند. شب گذشته آماده بوديم براي تلافي به سه سايت مختلف حمله كنيم كه پرسيدم چند نفر كشته خواهند شد؟ پاسخ يك ژنرال اين بود: «۱۵۰ نفر قربان.» 10 دقيقه قبل از حمله، آن را متوقف كردم. اقدام من با شليك به يك پهپاد بدون سرنشين متناسب نبود. عجله‌اي ندارم، ارتش ما در حال بازسازي است و با قوايي جديد آماده است به بهترين ارتش دنيا تبديل شود. تحريم‌ها گزنده بوده‌اند و شب گذشته هم تحريم‌هاي بيشتري وضع شدند. ايران هيچ‌گاه نمي‌تواند سلاح هسته‌اي داشته باشد [و از آن] عليه امريكا يا دنيا استفاده نخواهد كرد.» با وجود ادعاي ترامپ مبني بر اينكه به دليل عدم تناسب ميان ساقط شدن يك پهپاد بدون سرنشين با حمله به تاسيسات ايران از حمله صرف‌نظر كرده اما ناظران در اين ادعا تشكيك كرده و تاكيد دارند كه اعضاي كنگره در ديدار
90 دقيقه‌اي كه با سكاندار كاخ سفيد داشته‌اند به وي درباره خطرات هرگونه حمله نظامي به ايران هشدار داده‌اند.
شكست سياست فشار حداكثري
نگاه ناظران و كارشناسان روابط ايران و امريكا به تنش تازه ميان تهران و واشنگتن جنبه‌هايي فراتر از حادثه‌اي را كه صبح پنجشنبه اتفاق افتاد در برگرفت. برآيند ده‌ها تحليلي كه در 72 ساعت گذشته منتشر شد يك چيز بود: دونالد ترامپ در سياست خود در قبال ايران شكست خورده اما حاضر به پذيرش اين شكست و تغيير مسير نيست. به باور كارشناساني كه تندترين نگاه‌هاي انتقادي به ايران را دارند كناره‌گيري امريكا از برجام، بازگرداندن انواع و اقسام تحريم‌هاي هسته‌اي و غيرهسته‌اي، رويايي با سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به عنوان يكي از بازوهاي نظامي ايران، دفاع از جريان‌هاي برانداز و اپوزيسيون ايراني در خارج از كشور، تلاش براي ايجاد شكاف ميان ايراني‌ها و تهديد ساير كشورها به تحريم در صورت مراوده مالي و تجاري با ايران بستر پرتنشي را ايجاد كرده كه امروز ايران و امريكا در آن قرار گرفته‌اند. دونالد ترامپ به اميد توافقي بهتر توافق هسته‌اي با ايران را كنار زد و در حالي مرتبا پيشنهاد مذاكره را تكرار كرده و تلفن خود را با واسطه دراختيار ايراني‌ها قرار مي‌دهد كه تهران مي‌گويد در شرايط جنگ و تروريسم اقتصادي كه واشنگتن عليه ايران به راه انداخته، پيشنهاد گفت‌وگو به طنزي سياسي بيشتر شبيه است. با ادامه در بن بست بودن ايران و امريكا، تندروهايي كه محمد جواد ظريف از آنها با عنوان « گروه بي« (بنيامين نتانياهو، محمد بن زايد، محمد بن سلمان و جان بولتون) ياد مي‌كند فضاي بيشتري براي تحريك ترامپ پيدا مي‌كنند و همين مساله زنگ خطرها را به صدا درآورده است. واشنگتن پست در تحليل اشتباه‌هاي سياست خارجي ترامپ، سياست فشار حداكثري را كه وي عليه كره شمالي، ونزوئلا، فلسطين و ايران اعمال مي‌كند محكوم به شكست خوانده و مي‌نويسد: سياست فشار حداكثري با ابزار تحريم و همچنين توييت‌هاي تند و تيز قرار بود كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي را به پاي ميز مذاكره بياورد، فلسطيني‌ها را وادار به امتياز‌دهي به اسراييل بكند و اين در حالي است كه اين سياست همچنان در ونزوئلا به منظور تضعيف جايگاه نيكولاس مادورو با وضع شديدترين تحريم‌ها دنبال مي‌شود و درباره ايران نيز با ابزار فشار اقتصادي و تلاش براي به صفر رساندن فروش نفت دنبال مي‌شود. دونالد ترامپ در تمام اين پرونده‌ها ادعا مي‌كند كه به دنبال جبران رفتارهاي نرمي است كه پيشينيان او در كاخ سفيد در سطح بين‌المللي داشته‌اند. هرچند كه شايد اقدام‌هاي ترامپ عليه اين كشورها را نتوان جنگ به معني سنتي آن دانست اما به معناي تحميل اراده امريكا بر ساير كشورها با استفاده از اقدام‌هاي قهرآميز است. گذشت زمان نشان مي‌دهد كه با وجود بلوف‌هاي ترامپ ، اين سياست فشارحداكثري نه تنها نتيجه مدنظر ترامپ را توليد نكرده بلكه در برخي موارد نتيجه معكوس هم داده است. وضعيت امروز ايران و امريكا بهترين نمونه از ريسكي است كه استراتژي ترامپ در به كار بستن فشار حداكثري ايجاد كرده است. تهران و واشنگتن در شرايط بسيار وخيمي در خليج فارس قرار دارند. با حمله به نفتكش‌ها در اين منطقه تنش به اوج خود رسيده و امريكا با اين ادعا كه حمله كار ايران بوده اقدام به اعزام نيروهاي بيشتر به منطقه كرده است . همزمان برخي تندروها در واشنگتن در گوش ترامپ زمزمه مي‌كنند كه بايد حمله‌اي محدود و تلافي‌جويانه به ايران انجام دهد. همزمان ايراني‌ها يك پهپاد امريكايي را هم ساقط كرده‌اند. ولي نصر از تحليلگران ارشد مسائل ايران در اين باره مي‌گويد: ترامپ چاره‌اي ندارد جز اينكه بگويد ايراني‌ها اشتباه كردند چرا كه در غيراين‌صورت بايد اعتراف كند كه فشارهاي حداكثري وي بر ايران نه تنها به تسليم ايران منتهي نشد بلكه تهران و واشنگتن را در شرايط رويارويي قرار داد.
چرا ترامپ ابتدا تعداد تلفات را سوال نكرد؟
سي‌ان‌ان در تحليل توييت‌هاي ترامپ درباره انصراف از حمله به ايران در دقايق پاياني مي‌نويسد: رييس‌جمهور امريكا مي‌گويد براي حمله عجله‌اي نيست و همزمان اعلام كرده كه تحريم‌هاي جديدي را عليه تهران وضع كرده اما تا لحظه تنظيم اين گزارش نه وزارت‌خارجه و نه خزانه‌داري امريكا از تحريم جديدي پرده‌برداري نكرده‌اند. همچنين مشخص نيست كه چرا رييس‌جمهور امريكا پس از تصميم‌گيري درباره حمله به ايران از مقام‌هاي نظامي درباره تلفات احتمالي سوال كرده در حالي كه منطقا اين اقدام بايد پيش از تصميم‌گيري صورت مي‌گرفت. سي‌ان‌ان در ادامه مي‌نويسد: اقدام ايران در ساقط كردن پهپاد امريكايي، دونالد ترامپ را بر سر دوراهي قرار داده است: گوش سپردن به درخواست هم‌حزبي‌هايش در حزب جمهوري‌خواه براي پاسخ دادن به اين اقدام ايران يا توجه به هشدارهاي دموكرات‌ها مبني بر اينكه اگر ترامپ به سخنان تندروهاي نشسته در اطرافش گوش بدهد كنترل شرايط را از دست خواهد داد و جنگ ميان ايران و امريكا محتمل است.
سي‌ان‌ان در ادامه از اختلاف نظر ميان دونالد ترامپ و جان بولتون خبر داده و تاكيد مي‌كند كه واكنش‌هاي اوليه ترامپ نشان داد كه او به دنبال كاستن از سطح تنش با ايران است و حتي ادعا كرد كه باور اينكه ايران عمدا به اين پهپاد حمله كرده باشد آسان نيست. سي‌ان‌ان به نقل از يك نظامي بازنشسته امريكايي مي‌نويسد: عدم توافق ميان اعضاي دولت درباره يك اقدام نظامي، رخداد عجيبي نيست. اين اختلاف نظر در هر سطحي از تصميم‌گيري استراتژيك رخ مي‌دهد. هنگام صدور حمله نظامي بايد ريسك اين حمله و تبعات آن را برآورد كرد.
لزوم ايجاد كانال ارتباطي
«سي‌بي‌سي» در تحليلي از اوضاع ميان ايران و امريكا مي‌نويسد: ساقط شدن يك پهپاد امريكايي توسط ايران فعلا آخرين تكه از پازل تنش ميان ايران و امريكا است كه بسياري بيم آن را دارند كه به جنگ منتهي شود. امريكا موجي از فشارهاي اقتصادي و سياسي را بر ايران تحميل كرده و همزمان تهران را به خرابكاري‌هايي در منطقه خليج‌فارس متهم مي‌كند. كلي توماس از پژوهشگران يك انديشكده در واشنگتن در اين باره مي‌گويد: ميان ايران و امريكا شاهد نوعي پينگ‌پنگ تنش آفريني هستيم. با اين همه احتمال تنش نظامي ميان ايران و امريكا چندان بيشتر از يك هفته قبل نيست. اما در بدترين سناريو هرگونه اشتباه محاسباتي ميان ايران و امريكا مي‌تواند جنگ را آغاز كند. «سي‌بي‌سي» در ادامه مي‌نويسد: بر آتش تنش ميان ايران و امريكا دميده شده اما كارشناسان مي‌گويند كه هنوز شرايط به گونه‌اي پيش نرفته كه انتظار جنگ تمام عيار را داشت. هر دوطرف مي‌گويند كه به دنبال جنگ نيستند. دونالد ترامپ هم تلاش مي‌كند از سطح تنش بكاهد. همزمان تعداد نيروهايي كه امريكا به منطقه اعزام كرده براي جنگ با ايران كفايت نمي‌كند. اين رسانه در ادامه مي‌نويسد كه با توجه به پايين بودن احتمال تنش تمام عيار ميان ايران و امريكا، تقابل ميان تهران و واشنگتن در همين سطحي كه ديده مي‌شود ادامه پيدا خواهد كرد؛ تنشي كه ميان گروه‌هاي نيابتي دو طرف در منطقه از يمن تا سوريه و عراق در جريان است به اضافه جنگ در فضاي سايبري و اقتصادي. همزمان به نظر مي‌رسد كه ايران به خطوط قرمز تعيين شده از سوي امريكا بسيار نزديك شده است. خط قرمز امريكا براي آغاز جنگ با ايران، هدف قرار گرفتن سربازان امريكايي در منطقه يا تلاش براي بستن تنگه هرمز است. اين رسانه امريكايي در پيش‌بيني آينده تحولات مي‌نويسد: بهترين سناريو اين است كه دو طرف سطح تنش را كاهش داده و كانال گفت‌وگوي مستقيم به‌خصوص ميان فرماندهان نظامي ايجاد كنند. در حالي كه دو طرف هيچ الگوي گفت‌وگويي به جز توييتر ندارند هر اقدامي مي‌تواند منجر به سوءتفاهم شده و واكنش ديگري را به دنبال داشته باشد.
تاكيد مقام‌هاي ايراني بر حق دفاع ايران
مجيد تخت‌روانچي، نماينده ايران در سازمان ملل متحد: پهپاد متجاوز امريكايي به هشدارهاي ايران براي اجتناب از ورود به حريم هوايي اين كشور توجه نكرد. ما تلاش كرديم كه از طريق فرستنده راديويي به اين پهپاد هشدار دهيم كه به حريم هوايي ما نزديك نشود. متاسفانه آن پهپاد پاسخي نداد و به حريم هوايي ما نزديك و نزديك‌تر شد.
سيد عباس موسوي، سخنگوي وزارت امور خارجه : ضمن اعتراض شديد به اينگونه اقدامات تجاوزكارانه و تحريك آميز، اعلام مي‌كنيم نسبت به ورود غيرقانوني و تجاوزكارانه هر نوع شيء و پرنده متجاوز خارجي به آسمان كشور و هر گونه تجاوز به قلمرو جمهوري اسلامي ايران و نقض حريم‌هاي آن قاطعانه هشدار مي‌دهيم و تمامي مسووليت عواقب آن را متوجه تجاوزكاران مي‌دانيم.
حميد بعيدي‌نژاد، سفير ايران در انگليس:اين پهپاد حريم هوايي ما را نقض كرده بود و بقاياي اين پهپاد نيز در آبهاي ايران پيدا شده است. ما درباره اين موضوع شكايتي را به سازمان ملل ارايه داده‌ايم و اين موضوع را بسيار جدي پيگيري خواهيم كرد چون يك اقدام تحريك‌آميز جدي توسط امريكا بوده است. مردم ايران كاملا براي مقاومت در برابر هر گونه اشتباه محاسباتي آماده هستند.