هوش سرشار شواردنادزه

امريكاي دوران ترامپ هفته پيش قرارداد منع سلاح‌هاي هسته‌اي را لغو كرد كه 32 سال پيش بين رونالد ريگان رييس‌جمهور وقت امريكا و ميخاييل گورباچف دبيركل حزب كمونيست شوروي به امضا رسيد. اين پيمان در زمان خود همه موشك‌هاي هسته‌اي و متعارف و سكوهاي پرتاب آنها را تا فاصله 500 تا 1000 كيلومتر و 1000 تا 5500 كيلومتر از ميان مي‌برد كه در سال 1991 اجرايي شد و 2692 موشك و سكوي پرتاب آنها نابود شدند.

اين خبر را داشته باشيد تا به يك ماجراي تاريخي اشاره كنم در اوج جنگ عراق با ايران، رژيم بعثي 3 هزار و پانصد بار نقاط مختلف ايران را بمباران شيميايي كرد، در اين بمباران‌ها بسياري از نيروها و مردم عادي كشور ما كشته شدند. هر بار ايران به سازمان ملل شكايت كرد و خواستار رسيدگي به جنايات جنگي عراق شد. در يكي از كنفرانس‌هاي بين‌المللي كه در پاريس تشكيل شد، كشورهاي جهان گردهم آمدند تا از استفاده سلاح‌هاي شيميايي جلوگيري كنند.

من نيز به عنوان خبرنگار ايراني در آن كنفرانس حضور داشتم. در يكي از روزهاي برگزاري كنفرانس قرار بود دكتر ولايتي كه در آن هنگام وزير امور خارجه كشور من بود به ملاقات ادوارد شواردنادزه وزير خارجه شوروي برود. روزنامه‌نگاران بايد زودتر حركت مي‌كردند تا در سفارت شوروي حضور داشته باشند. وقتي به محل حركت اتومبيل روزنامه‌نگاران رفتم، گفتند آنها رفته‌اند. به محل حركت اتومبيل دكتر ولايتي رفتم. او در حال حركت بود و چون ديد من جا مانده‌ام مرا داخل اتومبيل تشريفات كرد و با هم رفتيم. چون اتومبيل تشريفات اسكورت داشت زودتر از خبرنگاران به سفارت شوروي رسيديم با دكتر ولايتي وارد ساختمان شدم. در آنجا توانستم با ادوارد شواردنادزه مصاحبه كنم. او درباره قرارداد منع استفاده از سلاح‌هاي هسته‌اي صحبت كرد و قول داد هنگام نابود كردن سلاح‌هاي شوروي مرا براي تماشا دعوت كند او نام مرا پرسيد، يادداشت كرد و جدا شديم.

چند سال از امضاي سلاح‌ها گذشته بود كه در سفري همراه هاشمي‌رفسنجاني رييس‌جمهور وقت ايران به چند كشور هند، تاجيكستان، تركمنستان و گرجستان رفتم. در گرجستان بار ديگر ادوارد شواردنادزه را كه رييس‌جمهوري كشور تازه ‌استقلال‌يافته گرجستان بود، ديدم. جلو رفتم خودم را معرفي كنم كه گفت مرا مي‌شناسد و از اينكه نتوانسته بود مرا به مراسم نابود كردن سلاح‌هاي هسته‌اي دعوت كند، پوزش خواست. او گفت كه ناآرامي‌هاي شوروي و فروپاشي اين كشور بزرگ مانع از آن شد كه به ياد من بيفتد و دعوتم كند.

آن روز فكر مي‌كردم كسي كه وزير خارجه كشور بزرگي مثل شوروي شده و سپس جامه رياست جمهوري گرجستان را به بر كرده، قطعا بهره هوشي سرشاري داشته است.