انگشتها به ايران اشاره ميكنند اما از سند و مدرك خبري نيست. برخي منابع در پايتختهاي عربستان سعودي و ايالات متحده امريكا ميگويند حمله به 2 پالايشگاه از تاسيسات نفتي آرامكو در عربستان از خاك ايران صورت گرفته و به زودي مدارك و مستندات خود را منتشر ميكنند. در آن سوي ميدان كشورهاي بسياري از روسيه تا چين، از ژاپن تا فرانسه ميگويند هنوز مدركي دال بر اينكه حمله از خاك ايران صورت گرفته رويت نكردهاند. واشنگتن و رياض دقيقا طبق همان الگوي هميشگي حركت كرده و تلاش ميكنند در يك فضاسازي رسانهاي ايران را نه حتي مظنون بلكه متهم شماره يك جلوه بدهند اما جامعه بينالمللي به رياض و به خصوص شخص محمد بن سلمان، وليعهد سعودي اندك اعتمادي ندارد لذا تمركز بسياري از كشورها بر اعزام تيم تحقيقاتي از سوي سازمان ملل متحد است. صداهاي متفاوتي از واشنگتن به گوش ميرسد: وزراي خارجه و خزانهداري اصرار دارند كه حمله از خاك ايران صورت گرفته البته مدركي هم ارايه نميكنند، دونالد ترامپ محتاطانهتر رفتار كرده و ميگويد به نظر ميرسد حمله كار ايران است. در عربستان سعودي همين موضعگيريهاي متفاوت تصميمگيري را براي رياض سخت كرده است. مقامهاي متفاوت بدون ذكر نام با عناويني مانند «منابع آگاه» در گفتوگو با رسانهها ايران را متهم معرفي ميكنند اما مواضع رسمي رياض حول اين محور ميچرخد كه چرا جامعه بينالمللي نسبت به اين حمله واكنش نشان نميدهد.
چشم رياض به واشنگتن دوخته شده است. عربستان سعودي با برون سپاري امنيت خود به امريكا، عملا كشورش را به انباري از تجهيزات و تاسيسات غربي به خصوص امريكايي تبديل كرده اما همچنان 10 پهپاد ميتوانند خسارتهاي قابل توجهي به تاسيسات نفتي اين كشور وارد كنند. در دو سال و نيم گذشته، دومينويي از اتفاقات در داخل عربستان يا محيط پيراموني اين كشور در خليج فارس رخ داده كه رياض انتظار داشته واشنگتن نسبت به آن واكنشي طبيعتا نظامي ولو در حد محدود نشان بدهد با اين همه ترامپ در تمامي موارد قبلي رياض را نااميد كرده است. نخستين ماههاي حضور ترامپ در قدرت اين نيكي هيلي نماينده وقت امريكا در سازمان ملل بود كه با انتقال لاشههايي از موشكهايي كه يمنيها به سمت عربستان پرتاب كرده بودند به واشنگتن تلاش كرد پروندهاي عليه ايران تشكيل داده و در سايه آن اجماع بينالمللي را عليه ايران زنده كند. با اين همه مداركي كه با سعي مشترك واشنگتن و رياض تهيه شده بود به اندازه كافي محكمهپسند نبود لذا ره به جايي نبرد. پس از آن دومينوي حمله به تانكرهاي نفتي در خليج فارس به فرصتي براي تهمت زدن سعودي به تهران تبديل شد كه اين نمايش هم خريدار چنداني نداشت و مساله تشكيل ائتلاف امريكايي براي گشتزني در خليج فارس كه پس از اين حملات مطرح شد همچنان در اغما است. در مرحله بعد هدف قرار گرفتن پهپاد امريكايي توسط ايران در حالي كه در حريم هوايي ايران بود به سوژهاي براي تشويق واشنگتن به حمله به ايران يا منافع كشورمان در منطقه تبديل شد كه با مخالفت دونالد ترامپ براي توسل به گزينه نظامي همراه شد. عربستان اينبار با در بوق و كرنا كردن حمله به آرامكو تلاش ميكند ترامپ را به حركتي فراتر از تحريم اقتصادي ايران وادار كند كه تا لحظه تنظيم اين گزارش اين امر هم بعيد به نظر ميرسد.
دونالد ترامپ، مايك پمپئو وزير خارجهاش را از روز چهارشنبه به وقت امريكا راهي منطقه كرده تا با سفر به عربستان و امارات متحده عربي چند و چون حمله به آرامكو را مورد بحث و بررسي قرار بدهد.پمپئو در حالي راهي منطقه شده كه به گفته برخي تحليلگران، انتخاب وزير خارجه براي اين سفر و نه وزير دفاع امريكا از سوي رييسجمهور نشان ميدهد كه ترامپ برنامهاي براي اقدام نظامي عليه ايران در دفاع از عربستان سعودي ندارد.
در حالي كه روز سهشنبه پنتاگون و عربستان سعودي ادعا كردند به زودي گزارش اوليه درباره عامل حمله روز شنبه به تاسيسات نفتي عربستان را منتشر ميكنند و حتي مقامهاي سعودي خبر دادهاند كه انتشار اين اسناد مشخص خواهد كرد كه تهران عامل حمله بوده است، دونالد ترامپ منتظر اين گزارشها نماند و عصر روز گذشته در توييترش اعلام كرد كه تحريمهاي تحميل شده بر ايران بيشتر خواهند شد. توييتي كه به نظر ميرسد مشخصكننده پاسخ امريكا به درخواستهاي سعودي براي تلافي حمله به آرامكو باشد. پس از اين توييت ترامپ بسياري از تحليلگران سياست خارجي امريكا پيش بيني كردند كه خبري از اقدام نظامي عليه ايران نخواهد بود . خبرنگار ديلي بيست به نقل از دو منبع آگاه نوشت كه دونالد ترامپ به مشاورانش تاكيد كرده كه چرا عربستان شخصا حمله به آرامكو را تلافي نميكند؟
درحالي كه به نظر ميرسد رياض بيشترين فشارها را بر واشنگتن براي تلافي حمله به آرامكو وارد ميكند در واشنگتن نيز چهرههاي تندرويي نشستهاند كه با توجه به بينتيجه بودن سياست فشار حداكثري امريكا عليه ايران در دو سال و نيم گذشته، گزينه نظامي ولو محدود را پيشنهاد ميكنند. نمونه اين مساله توييت «ليندسي گراهام»، سناتور تندرو جمهوريخواه بود كه واكنش رييسجمهور امريكا را هم به دنبال داشت. گراهام در توييترش با تكرار ادعاهاي هميشگي عليه تهران نوشت: «حكومت ايران به وضوح پاسخ سنجيده رييسجمهور ترامپ در ماجراي سرنگوني پهپاد امريكا را نشانه ضعف ديد.»ترامپ در پاسخ به اين پيام گراهام نوشت: «نه ليندسي، [واكنش من] نشانه قدرت بود، اما عدهاي آن را درك نميكنند.»
در همين زمينه خبرهاي رسيده از نيويورك حاكي از آن است كه واشنگتن و رياض تلاش ميكنند با برگزاري نشست شوراي امنيت سازمان ملل متحد با همين موضوع، پاي اين شورا را به پرونده باز بكنند. روز گذشته يك مقام ارشد امريكايي به گروهي از خبرنگاران گفته بود: «ما معتقديم كه شوراي امنيت سازمان ملل متحد بايد نقش ايفا كند. به عربستان سعودي حمله شده و آنها حق دارند كه از شورا درخواست [مداخله] كنند. اما ابتدا بايد اطلاعاتي جمعآوري كنيم كه قابل انتشار باشد.»
ادعاي رياض: نقش ايران «غيرقابل انكار است»
عربستان سعودي عصر ديروز بازهم نمايش ضدايراني خود را تكرار كرد. تركي مالكي، سخنگوي ائتلاف نظامي به رهبري عربستان در يمن، در يك نشست خبري با نمايش آنچه «شواهد مبتني بر دست داشتن ايران» در حمله به تاسيسات نفتي عربستان، خواند اعلام كرد نقش ايران در اين حمله «غيرقابل انكار است». به گفته مالكي، يافتههاي عربستان نشان ميدهد كه حمله به تاسيسات آرامكو از يمن انجام نشده است. او گفت اين حمله از شمال عربستان رخ داده و بدون شك از حمايت ايران برخودار بوده است. به گزارش «اعتماد»، پيش از اين عربستان ادعا كرده بود كه حملات از داخل خاك ايران صورت گرفته است.
به گفته سخنگوي ائتلاف سعودي، در حمله به تاسيسات نفتي عربستان از ۱۸ پهپاد و ۷ موشك كروز استفاده شده است.مالكي ادعا كرد كه نمونههاي يافت شده از تسليحات به كار رفته را با متحدان سعودي به اشتراك گذاشته است.به گفته تركي مالكي پهپادها به سيستم مكانياب جهاني (جيپياس) مجهز بوده تا حمله دقيقتر انجام شود.سخنگوي ائتلاف با نمايش بقاياي تسليحات و اجزاي پهپادهايي كه به گفته او در حمله به تاسيسات عربستان مورد استفاده قرار گرفته، ادعا كرد اين سلاحها و تجهيزات ساخت ايران است.سخنگوي ائتلاف به رهبري عربستان سعودي در ادامه اين نمايش ادعا كرد كه اين موشكها ساخت سپاه پاسداران است و روي آن كلمه «يا علي» حك شده است. او عكسهايي از خسارات وارد شده به تسهيلات نفتي و همچنين باقيمانده موشكها و تسليحات نظامي به كار رفته را هم به خبرنگاران حاضر در جلسه نشان داد. مالكي در ادامه ادعا كرد كه دخالت ايران در تجارت بينالمللي يك تهديد مشترك است.
حوثيها پاسخ ادعاهاي سعودي را دادند
همزمان با اين نمايش سعودي، سرتيپ «يحيي سريع» سخنگوي نيروهاي مسلح يمن هم در يك نشست خبري در صنعا در خصوص آخرين جزييات مربوط به حملات پهپادي اخير به پالايشگاههاي شركت نفتي آرامكو تحت عنوان عمليات «توان بازدارندگي2» سخنراني كرده و جزيياتي از اين حمله را بيان كرد.
. بر اساس ترجمه خبرگزاري فارس، سخنگوي نيروهاي مسلح يمن گفت كه «نيروهاي ما قادر به ساخت و توليد پهپاد در كوتاهترين زمان ممكن هستند».
يحيي سريع در ادامه اعلام كرد كه «هدف قرار دادن تاسيسات نفتي آرامكو پس از رصد دقيق هوايي صورت گرفت». او در واكنش به ادعاي ديروز وزير انرژي عربستان سعودي درباره بازگشت روند عادي توليد نفت عربستان گفت كه «خسارتهاي وارده به آرامكو خيلي بزرگتر از آن چيزي است كه مقامات سعودي آن را عنوان كردند».
وي گفت كه «امريكا تلاش ميكند در راستاي تقليل اهميت حملات پهپادي يمن به آرامكو، تصاوير جعلي را منتشر كند. تصاويري كه امريكا آن را منتشر كرده براي تحقير عمليات «توان بازدارندگي2» است، اين در حالي است كه خسارتهاي گسترده به تاسيسات نفتي سعودي خيلي بيشتر از آن چيزي است كه تصاوير امريكايي نشان ميدهد».
يحيي سريع در رد اتهامات مطرح شده عليه ايران درباره اينكه اين كشور با شليك موشكهاي كروز تاسيسات نفتي عربستان را هدف قرار داده است، گفت كه «عمليات توان بازدارندگي2 با استفاده از چند فروند پهپادي كه امروز براي اولين بار از آن رونمايي خواهد شد، صورت گرفت».
سخنگوي نيروهاي مسلح يمن تاكيد كرد كه «پهپادهاي جديد يمن قادر به حمل چهار راكت مجهز به كلاهك انفجاري هستند».
وي افزود: «آتشسوزي ناشي از حملات پهپادي يمن به مدت چند ساعت به طول انجاميد و دستگاههاي مربوطه عربستان نتوانستد آن را زود مهار كنند. آيا منطقي است كه خسارتهاي وارده به تاسيسات نفتي آرامكو فقط آن چيزي باشد كه تصاوير ماهوارهاي امريكا نشان داده است؟»
وي بار ديگر به كشورهاي متجاوز به يمن و در راس آن عربستان و امارات هشدار داد كه «در پاسخ فوري به تجاوزات دشمن درنگ نخواهيم كرد».
سرتيپ يحيي سريع ادامه داد: «به امارات ميگوييم كه فقط انجام يك عمليات ما، هزينه سنگيني را براي شما به همراه خواهد داشت و از آن به شدت پشيمان خواهيد شد».سخنگوي نيروهاي مسلح يمن به صراحت به ابوظبي هشدار داد كه «براي نخستينبار اعلام ميكنيم، براي حمله به امارات به خصوص دوبي و ابوظبي، دهها هدف در بانك اهدافي خود در اختيار داريم».وي در ادامه اين نشست خبري خواستار توقف حملات ائتلاف سعودي شد و خطاب به متجاوزان گفت: «دست از تجاوزات و محاصره خود عليه يمن برداريد تا در امان بمانيد». يحيي سريع با بيان اينكه «يمن امروز قويتر و محكمتر از هر زمان ديگر است» افزود: «به كشورهاي متجاوز ميگوييم كه اگر امنيت و سلامت تاسيسات و برجهاي شيشهاي خود را ميخواهيد، يمن را ترك و به حال خودش بگذاريد».سخنگوي نيروهاي مسلح يمن خطاب به اماراتيها گفت كه «اكنون بايد بيش از هر زمان ديگري، هشدارهاي ما را جدي بگيريد.»يحيي سريع خاطرنشان كرد: «ديگر خون يمنيها هدر نخواهد رفت و كودكان ما به دليل محاصره يمن نخواهند مُرد».وي متذكر شد كه «دلبستگي دشمنان يمن به سلاحهاي امريكايي و اروپايي بيفايده است، چون سلاحهاي غربي نتوانسته پهپادهاي ما را سرنگون و حتي با آن مقابله كند.»
هشدار شديداللحن ايران به امريكا:
هيچ حملهاي را بيپاسخ نميگذاريم
ايران از طريق حافظ منافع امريكا در تهران (سوييس) به دولت دونالد ترامپ اعلام كرده كه در حمله به تاسيسات نفتي آرامكو در عربستان سعودي نقشي نداشته اما هرگونه حمله به خاك خود را بيپاسخ نخواهد گذاشت.به گفته يك منبع آگاه، اين موارد در يك يادداشت رسمي به دست طرف امريكايي و البته به شكل غيرمستقيم سعودي رسيده است. در اين يادداشت ضمن محكوم كردن ادعاهاي مايك پمپئو وزير خارجه امريكا و ديگر مقامات امريكايي عليه ايران، اعلام شده كه اگر حملهاي به ايران صورت بگيرد واكنش جمهوري اسلامي فوري و شديد است و به منشأ تهديد، محدود نخواهد شد و ممكن است دامنه وسيعتري از منشأ تهديد را نيز دربر بگيرد.
توصيه وزير خارجه به عربستان سعودي: به منطقه بازگرديد
محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه روز گذشته در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره اتهامات اخير امريكاييها در خصوص دخالت تهران در حمله يمنيها به تأسيسات آرامكو گفت: ما به صراحت گفتيم كه امريكا به جاي اينكه دنبال فرافكني باشد، دنبال نگاه كردن به واقعيات باشد. من احساس ميكنم دولت امريكا ميخواهد واقعيات منطقه ما را به فراموشي بسپرد كه الان چهار سال و نيم است مردم يمن تحت شديدترين جنايات عليه بشريت قرار دارند. اين جنايات را همه سازمانهاي بينالمللي تأييد كردند، در يمن بچهها و نوزادان در اين چند ساله به خاطر بمبارانهايي كه هدف آنها بچهها بودند كشته شدند. مردم يمن از خودشان دفاع كردند.ديروز و پريروز امريكاييها ثابت كردند در برابر يك پالايشگاه نفت از كشته شدن بچهها بيشتر حساسيت نشان ميدهند، اين نشانگر ديدگاه غلط امريكا نسبت به مقام و شخصيت انساني است و نياز دارند در اين ديدگاه يك تغيير اساسي ايجاد كنند.به گزارش فارس، ظريف بيان كرد: ايران از ابتدا گفته راهحل بحران يمن نظامي نيست، كساني كه فكر ميكردند با قدرت نظامي و خريدهاي تسليحاتي از امريكا ميتوانند مردم تقريبا بيدفاع يمن را در چند روز شكست دهند، الان ديدند كه بعد از چهار سال و نيم حتي سيستمهاي پيشرفته دفاعي آنها قدرت رهگيري موشكها و پهپادهاي يمني را ندارد و براي جبران اين شرمساري، به ديگران تهمت ميزنند.
رييس دستگاه ديپلماسي خاطرنشان كرد: راهحل بحران يمن، پايان دادن به اين جنايات، جنگ، درگيري و گفتوگو بين يمنيهاست. جمهوري اسلامي ايران از فروردين 94 و از ابتداي بحران يمن طرح چهار مادهاي خود را براي راهحل سياسي يمن اعلام كرد. آنهايي كه به قدرت نظامي خود آنقدر مينازيدند كه حاضر نشدند طرح سياسي را بپذيرند بايد پاسخ دهند چرا در شرايط كنوني گرفتار شديم.هنوز هم دير نيست و اين امكان است با راهحل صلحآميز و مذاكره بحران يمن را پايان دهيم و اين جنايت انساني را تمام كنيم.وزير خارجه ايران در پيامي به كشورهاي منطقه عنوان كرد: پيام ما به كشورهاي منطقه اين است كه ما همواره خواهان گفتوگو و تعامل و رفع سوءتفاهمات از طريق گفتوگو و تعامل بوديم و اين خواسته ماست. ما همه در اين منطقه هستيم و در اين منطقه خواهيم بود. ديگران ميآيند و ميروند و از ديگران نميشود امنيت خريد. ديدند هر مقدار هزينه تسليحاتي كنند برايشان امنيت ايجاد نميكند ولذا بهتر است به منطقه برگردند و به خودشان و همسايگانشان نگاه كنند و امنيت را با هم توليد كنيم و حتما بهتر ميتوانيم زندگي كنيم.