اعضاي شوراي شهر روز سه‌شنبه دوباره طرحي را به جريان انداختند كه 9 سال بود مسكوت مانده بود و در بايگاني مصوبات شورا خاك مي‌خورد؛ طرحي به نام اعطاي نشان شهروندي كه تصويب آن به سال 1389 و شوراي سوم شهر تهران برمي‌گردد. در تابستان آن سال اعضاي شوراي شهر تهران به رياست مهدي چمران به طرحي راي دادند كه براساس آن قرار بود شهروندان نمونه شهر تهران شناسايي و معرفي شوند و به آنها نشان شهروندي اعطا شود. برمبناي آنچه در طرح ياد شده آمده بود، قرار بود كميته‌اي مسوول بررسي و معرفي شهروندان نمونه تهراني شود. شهرونداني كه در حوزه‌هايي مانند دانش‌مداري، هويت‌مداري، مشاركت‌محوري، اخلاق‌مداري و قانون‌مداري رزومه موفقي را در شهر داشتند و مي‌توانستند الگويي باشند براي ساير اقشار جامعه شهروندي. اين طرح اما با تمام جاذبه‌هايي كه داشت از سوي فرمانداري ابطال شد. با اين وجود اعضاي شوراي شهر در آن زمان، دست از خواسته خود برنداشتند و با اصراري كه داشتند آن را به شوراي حل اختلاف فرستادند. اين‌بار اما اين اصرار جواب داد و شوراي حل اختلاف ايرادات فرمانداري را وارد ندانسته و راي به اجراي اين مصوبه داد. با اين وجود معلوم نشد كه چرا اين طرح تا امروز هيچ‌گاه به نتيجه نرسيد و كسي هم براي اجرايي شدن آن اصراري نكرد!؟ تا اينكه دو هفته پيش محمد سالاري رييس كميسيون شهرسازي شوراي شهر در تذكري خواستار پيگيري اين طرح از سوي كميسيون فرهنگي و اجتماعي شورا شد؛ تذكري كه ديروز به بار نشست و با طرح يادشده در صحن مطرح شد و اعضاي شورا با 18 راي با يك فوريت آن موافقت كردند. محمد جواد حق‌شناس رييس كميسيون فرهنگي شورا هنگام مطرح كردن اين موضوع در صحن شورا با اشاره به دلايل يك فوريت اين طرح گفت: جبران عدم اجراي مصوبه سال 89 تحت عنوان «اعطاي نشان‌هاي شهروندي» به مدت 9 سال، ايجاد فوريت در اجراي مصوبه سال 89 و اعطاي نشان شهروندي در مدت باقيمانده دوره پنجم شورا، تسريع در اصلاح و تصويب دستورالعمل موضوع تبصره يكم انتخاب افراد داراي شرايط اعطاي نشان شهروندي، توجه و احترام به نظر اعضاي شوراي اسلامي شهر تهران در خصوص عدم اجراي مصوبه مذكور، از دست دادن فرصت اعطاي نشان شهروندي به شهروندان شايسته تهران در بزنگاه‌هاي مقتضي از جمله دلايل يك فوريت اين طرح است.
حق‌شناس در ادامه گفت: با توجه به اينكه كمتر از دو سال فرصت داريم؛ لذا بايد زمان و فرصتي فراهم شود تا در يك سال و اندي زمان باقيمانده از شورا جبران مافات كنيم.
اما اين طرح با چه هدف و منظوري ارايه شده است. در مقدمه اين طرح آمده است: شهرداري تهران موظف است به شهروندان نمونه‌اي كه خدمات شايان، برجسته و ثمربخشي را در سطح شهر و مناطق و محلات شهري و در ابعاد ديني، فرهنگي، اجتماعي و زيست‌محيطي جهت بهبود زندگي شهري به همشهريان تهراني ارزاني داشته‌اند و همچنين به مقامات و شخصيت‌هاي عاليرتبه سياسي، فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي، علمي، ديني، ورزشي و هنري كه تلاش قابل توجهي جهت شناسايي شهر تهران در سطح بين‌المللي انجام داده يا در توسعه و عمران و آباداني و مشاركت در اداره آن سهم بسزايي ايفا كرده‌اند، در چارچوب ضوابط و مقررات و شاخص‌هاي پيوست اين طرح، نشان شهروند نمونه تهران در دو قالب «نشان شهروند نمونه تهراني» و «نشان شهروند افتخاري تهران» براي يك بار دهد. اين طرح تعاريفي را نيز براي شهروند نمونه ارايه كرده و آورده است: شهروند نمونه به شهروندي اطلاق مي‌شود كه از سرمايه‌هاي اجتماعي، فرهنگي و انساني در سطح مناطق و محلات و جامعه شهري محسوب شود و از ارزش‌ها و هنجارهايي چون قانون‌مداري، اخلاق‌مداري، مشاركت‌جويي و مسووليت‌پذيري برخوردار باشد يا خدمات و فعاليت‌هاي او در عرصه شهر و شهرنشيني به‌مثابه الگويي سازنده و مثبت در گسترش و تحكيم اخلاق و فرهنگ شهروندي و بر كنش‌ها و رفتارهاي تعاملي شهرنشينان تاثير مفيد و ثمربخش براساس شاخص‌هاي پيوست اين مصوبه داشته باشد.
علاوه بر شهروندان نمونه؛ قرار است شهرونداني نيز به عنوان شهروندان افتخاري انتخاب شوند پس بايد تعريفي از اين واژه نيز ارايه شود. در اين طرح و در تعريف «شهروند افتخاري» آمده است: شهروند افتخاري به ايرانيان داخل يا خارج از كشور و همچنين اتباع ديگر كشورها اطلاق مي‌شود كه واجد زمينه فعاليت در يكي از شاخص‌هاي زير باشند:
1- تلاش موثر در شناسايي و معرفي و برندسازي شهر تهران در سطح داخلي و بين‌المللي و كوشش قابل توجه در توسعه و تحكيم روابط دوستانه شهر تهران با ديگر شهرها در داخل يا خارج از كشور.
2- ايفاي سهم بسزا در توسعه سخت‌افزاري و نرم‌افزاري شهر تهران و تلاش موثر در راستاي كارآفريني و توسعه مشاغل دانش‌بنيان در شهر تهران
3- مساعي در انتقال اطلاعات و دانش فني شهرهاي پيشرفته جهان و بهره‌برداري از تجارب آنان.
4- حضور فعال و موثر در مجامع و رويدادهاي علمي، فرهنگي و هنري كلان‌شهرها و پايتخت‌هاي اسلامي.
كميته داوري
براساس پيش‌بيني‌هاي اين طرح، قرار است براي بررسي شرايط كانديداهاي شهروندي نمونه و افتخاري كميته‌اي با نام «كميته برنامه‌ريزي و ارزيابي اعطاي نشان‌هاي شهروندي»: با تركيب رييس شوراي اسلامي شهر تهران به عنوان رييس كميته، شهردار تهران، رييس كميسيون فرهنگي، اجتماعي تهران به عنوان دبير كميته، معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران و سه نفر از شخصيت‌هاي فرهنگي، علمي و هنري با معرفي و پيشنهاد كميسيون‌فرهنگي، اجتماعي شوراي اسلامي شهر تهران تشكيل شود.
و بالاخره آنكه در تبصره پنجم اين طرح رييس كميسيون فرهنگي، اجتماعي و زيست شهري به عنوان دبير كميته برنامه‌ريزي و ارزيابي اعطاي نشان‌هاي شهروندي موظف شده تا گزارش حسن اجراي اين مصوبه و اقدامات مربوط را هر شش ماه به شوراي اسلامي شهر تهران ارايه كند.
اين طرح حتي پيش‌بيني‌هايي را نيز براي اجرايي شدن اين دستورالعمل دارد. براساس آنچه در اين طرح پيش‌بيني شده است، دستورالعمل‌هاي اجرايي مربوط به درجه اعتبار نشان‌ها، كم و كيف اعطاي آنها، جوايز، پاداش‌ها، مزايا، تسهيلات و حمايت‌هاي مترتب بر اعطاي نشان‌ها و نيز معيار انتخاب و تعيين افراد، حداكثر ظرفيت مدت يك(1) ماه پس از ابلاغ اين مصوبه توسط «كميته برنامه‌ريزي و ارزيابي اعطاي نشان‌هاي شهروندي تهران» تدوين و تصويب خواهد شد. الهام فخاري ديگر عضو كميسيون اجتماعي و فرهنگي شوراي شهر تهران در مورد سرنوشت اين طرح نيز به «اعتماد» گفت: يك فوريت اصلاحيه اين طرح ديروز در صحن به تصويب رسيد. حالا اين اصلاحيه براي كميسيون‌هاي مربوطه ارسال مي‌شود تا بعد از مطالعه و بررسي آنها در صحن مطرح و به راي گذاشته شود.
بدين‌ترتيب به نظر مي‌رسد به زودي بايد منتظر انتخاب و معرفي اولين گروه از شهروندان نمونه تهراني باشيم؛ گامي كه اگر به درستي برداشته شود، مي‌تواند ابزار موثري باشد براي تشويق شهروندان و الگو‌سازي براي زيست اجتماعي و شهروندي در پايتخت. اقدامي كه مي‌تواند در آينده به عنوان الگويي جدي در ساير كلان‌شهرهاي كشور نيز به كار گرفته شود تا شايد بتوان از اين طريق شاهد مشاركت شهروندان در امور اداره شهرهاي‌شان بود.