چرا اهواز شبكه جمعآوري آب سطحي ندارد؟
رضا حاجي‌كريم
طبق نظام تقسيم‌كاري، شهرداري در هر شهري متولي جمعآوري آب‌هاي سطحي است. شهرداري بايد از محل اعتبارات و درآمدهاي خود و اعتبارات دولتي كه دريافت مي‌كند، اين آب‌هاي سطحي را سامان دهد. شهرداري اهواز هم طي سال‌هاي گذشته اعتبارات كمي براي توسعه شبكه‌هاي آب‌هاي سطحي خود دريافت نكرده است، اما تقريبا مي‌توان گفت اهواز فاقد شبكه جمعآوري آب‌هاي سطحي است. از طرف ديگر شبكه جمعآوري فاضلاب اهواز نيز چندان وضعيت بهتري ندارد، بخشي از اين شبكه فرسوده است و بخشي ديگر هم هنوز به‌طور كامل اجرا نشده است. تصفيه‌خانه‌هايي كه در اهواز افتتاح شده است، برخلاف اينكه بسيار پيشرفته و مجهز هستند هنوز به بهره‌برداري نرسيده‌اند، نمونه آن تصفيه‌خانه شرق اهواز است كه در نوع خود يكي از پيشرفته‌ترين تصفيه‌خانه‌هاي خاورميانه است اما از آبان سال پيش كه اين تصفيه‌خانه افتتاح شد تاكنون به بهره‌برداري نرسيده و كلكتورهاي آن هنوز اجرايي نشده است. يكي از دلايل اجرايي نشدن اين تصفيه‌خانه انجام‌نشدن تعهدات مالي دولت و معوقه‌هاي سنگين به پيمانكاران است.
اما چرا شبكه‌هاي جمعآوري آب‌هاي سطحي اهواز اهميت دارد؟ سيل فروردين‌ماه حدود 500 ميليارد تومان به شبكه فاضلاب خسارت وارد كرد. علت اين امر را مي‌توان در شبكه جمعآوري آب‌هاي سطحي جست‌وجو كرد كه اهواز فاقد اين سيستم است و زمان باران و سيل، آب وارد شبكه فاضلاب مي‌شود و شبكه فاضلاب توان تحمل اين حجم از آب را ندارد. به‌طور كلي چيزي به نام شبكه جمعآوري مركب در دنيا وجود ندارد و آب باران و سيل نبايد وارد شبكه فاضلاب شود و به همين دليل دو سيستم مجزا براي جمعآوري آب‌هاي سطحي و فاضلاب تعريف مي‌شود. كوت‌عبدالله نيز دقيقا با همين مشكل دست و پنجه نرم مي‌كند. ممكن است به‌واسطه باران زياد و نبود شبكه جمعآوري آب‌هاي سطحي فاضلاب پس بزند و وارد خانه‌هاي مردم شود اما علت اين پس‌زدگي از شبكه‌هاي فاضلاب نيست. دليل اصلي اين اتفاق نبود شبكه جمعآوري آب‌هاي سطحي است و بايد ديد چرا تاكنون پيشرفت اين پروژه در اين استان صفر بوده است. البته بايد توجه داشت كه در اهواز و بنا به اقتضاي شرايط خاص اين شهر، اجراي عملياتي كه وابسته به زيرزمين است دشواري‌هاي خاص خود را دارد. متروي اهواز هم با همين مسائل روبه‌رو است. مشكل اينجاست كه تاسيسات و لوله‌هاي نفتي كه زير شهر اهواز جاي‌گذاري شده‌اند، كار را دشوار مي‌كنند و از آن مهم‌تر، برخي از اين لوله‌ها فرسوده شده‌اند و نقشه آنها موجود نيست. اما چنين وضعيتي نمي‌تواند مانع از حل اين معضل اهواز شود و با هر صعوبتي كه هست، يك بار و براي هميشه بايد معضل شبكه جمعآوري آّ‌ب‌هاي سطحي اهواز را حل كرد.
طرح توسعه فاضلاب اهواز اگر با منوال كنوني پيش برود، با احتساب تورم و شاخص‌هاي مالي كه قاصر از جبران تورم‌ها هستند، بين 5 تا 10 سال زمان لازم دارد. با اين حال همچنان احداث شبكه جمعآوري آب‌هاي سطحي اهميت خود را دارد، اگر سيل فروردين ماه روانه شهر اهواز مي‌شد، به دليل نبود اين سيستم، كل شهر زير آب مي‌رفت. با اينكه اين سيل با كارهاي سنگين عمراني و از طريق دايك و كانال‌ها به شهر هدايت نشد اما مادامي كه اهواز شبكه جمعآوري آب‌هاي سطحي نداشته باشد، اين خطر همچنان براي شهر اهواز پابرجا خواهد ماند.