مساله كمكداور ويديويي در فوتبال
راهحلي كه تبديل به بحران شد
يكسال و نيم از حضور رسمي كمكداور ويديويي در فوتبال ميگذرد. جام جهاني 2018 روسيه نقطه آغازي براي به كارگيري اين سيستم در جهان فوتبال بود و پس از آن 4 ليگ از 5 ليگ معتبر اروپايي منهاي ليگ انگليس در همان فصل19-2018از اين سيستم در ليگهايشان بهره بردند. علاوه بر اين 4 ليگ، در اغلب ليگهاي درجه دو اروپايي هم از كمكداور ويديويي استفاده شد و اشتباهات داوري به ميزان قابل توجه و چشمگيري كاهش پيدا كرد. در ابتداي فصل20-2019ميلادي سرانجام ليگ برتر انگليس، پربينندهترين ليگ جهان قبول كرد با سياق خودش از اين سيستم استفاده كند. همزمان با اين اتفاق، برخي قوانين فوتبال مورد بازنگري قرار گرفتند و قانون هندپنالتي، تبديل به قانوني بسيار تفسيرپذير شد. با اين تغييرات، هند در محوطه جريمه حريف، تبديل به قانوني ساده شد، هر برخورد توپ با دست يا دست با توپ در محوطه جريمه حريف خطا گرفته ميشود و هيچ تفسيري در كار نيست. مشكل اصلي در خطاي هندپنالتي است. از ابتداي فصل شاهد صحنههايي هستيم كه سالهاي گذشته پنالتي اعلام ميشد، اما امسال نميشود و از طرف ديگر صحنههايي ميبينيم كه پيشتر پنالتي اعلام نميشد و حالا همانها پنالتي گرفته ميشوند. اين تنها بخشي از بحران به وجود آمده براي هواداران است. بحران اصلي اينجاست كه در يك مسابقه صحنهاي مشابه صحنهاي كه در بازي ديگر هند گرفته شده بود، هند گرفته نميشود و اين تصوير بارها در نيمفصلي كه گذشت تكرار شده است. مساله ديگري كه مورد مناقشه است، مساله آفسايد است. با وجود اينكه خطكشيهاي آفسايد بسيار دقيق و بر اساس پرسپكتيو و ابعاد دقيق ورزشگاه و زاويه دوربين انجام ميشود، باز هم در برخي صحنهها، به خصوص در ليگ برتر انگليس، هواداران قانع نميشوند كه آن صحنه آفسايد بوده. اين مساله در هفتههاي اخير باعث شده روزنامهنگاران مطرح و داورهاي بازنشسته در رسانهها فعاليتشان را بيشتر كرده و به دليل تمركز افكار عمومي روي اين موضوع، انتقادات و پيشنهاداتشان را مطرح كنند. يكي از مواردي كه در اين ميان مطرح شده، اين است كه آيا اگر پشت كفش يك بازيكن در آفسايد باشد، لازم است 5 دقيقه وقت بازي براي بررسي آن صحنه گرفته شود؟ اين اعتراضات كه در انگليس تبديل به موجي بزرگ شده، بيشتر از سوي طرفداران تيمهايي هدايت ميشود كه از اين قانون ضرر كردهاند. هواداران كه بعد از به ثمر رساندن گلهاي حساس به يكباره با يك سختگيري مواجه ميشوند و گلي كه به نظرشان سالم بوده به خاطر دو ميليمتر آفسايد گرفته ميشود، واكنشهاي احساسي زيادي به اين موضوع دارند و بعيد به نظر ميرسد اگر در طرف مقابل جريان باشند و حقشان ستانده شده باشد، باز هم اين طور واكنشي نشان بدهند. قانون آفسايد يكي از واضحترين قوانين فوتبال است و اعمال هر تبصرهاي بر آن، فوتبال را وارد يك وضعيت ناشناخته خواهد كرد. اگر داورها بخواهند از دو ميليمتر بگذرند، چرا از دو سانتيمتر نگذرند؟ اگر قرار است از دو سانت بگذرند، خب چه مشكلي با 5 سانت بايد داشته باشيم؟ اين يك راه بيپايان است كه بهتر است شروع نشود و قوانين داوري هم به خوبي در طول اين سالها درباره اين انتقادات مقاومت كردهاند.
بسياري از كساني كه از كمكداور ويديويي انتقاد ميكنند، متوجه نيستند كه مشكل در اين سيستم نيست و خطاي انساني باعث تكرار اشتباهات ميشود. كمكداور ويديويي حاصل برنامههايي در سراسر جهان مانند برنامه 90 است كه با بازبيني صحنههاي خطاهاي آشكار داوران را به رخشان ميكشيدند و نهادهاي تصميمگير بعد از اينكه سالها تحت فشار رسانهها بودند، سرانجام قبول كردند اين شيوه كارشناسي به صورت آنلاين وارد فوتبال بشود و يك داور از بيرون زمين، با مشاهده صحنهها به داور اصلي كمك كند و سرانجام داور مسابقه بعد از اينكه نظرش با نظر كمكداور ويديويي يكي نبود، با مشاهده صحنه از كنار زمين راي نهايياش را صادر كند. البته ليگ برتر انگليس به شكل ديگري اين كار را انجام ميدهد و بخش بازبيني صحنه توسط داور وسط را حذف كرده است. در انگليس همانطور كه ژوزه مورينيو روز گذشته گفت: كمكداور ويديويي نداريم، بلكه داور ويديويي داريم. به اين صورت كه داور بيرون زمين تصميمگيرنده نهايي است و داور وسط فرصت بازبيني صحنه را ندارد. از اين شيوه انتقادات زيادي صورت گرفته، اما مقامات اتحاديه فوتبال انگليس معتقدند اين كار باعث سرعت گرفتن هر چه بيشتر بازي خواهد شد. هر چند در عمل بارها شاهد توقفهاي دو تا سه دقيقهاي بودهايم.