گروه اجتماعي| 49 سال پس از آنكه ايران پيشگام حفاظت از تالاب‌ها شد و در هتل رامسر كنوانسيوني با امضاي 18 كشور رسميت يافت هيچ‌كس گمان نمي‌كرد وضعيت اقليمي در ايران از يك سو و بي‌توجهي به محيط زيست و حقابه آن از سوي ديگر حال تالاب‌هاي ايران را به وخامت بكشاند. به سال 1398 نگاه نكنيد كه سيل برخي از تالاب‌ها را پر آب كرد. 49 سال پس از آنكه موضوع حفاظت از تالاب‌هاي بين‌المللي مطرح شد كه عمدتا زيستگاه پرندگان است در تالاب ميانكاله بيش از 8هزار چلنگر و فلامينگو از بال‌زدن ايستادند و به دليل نوعي مسموميت جان باختند. حالا در آستانه 50سالگي اين پيمان‌نامه مهم بين‌المللي كه ابتدا فقط 18 كشور عضو آن بودند و حالا 169كشور به آن پيوسته‌اند، تالاب‌هاي ايران وضعيت خوبي ندارند. با اين حال اين كنوانسيون هم‌اكنون 2هزار و 186 تالاب به وسعت ۲۰۰ ميليون هكتار را پوشش مي‌دهد. بريتانيا با ۱۷۰ تالاب بيشترين تعداد و كانادا با ۱۴۰ هزار كيلومترمربع بيشترين وسعت از تالاب‌هاي خود را تحت پوشش اين معاهده درآورده‌اند. اين پيمان‌نامه با تلاش اسكندر فيروز رييس وقت سازمان محيط زيست ايران تهيه شد. امروز چهل و يكمين سالگرد امضاي اين پيمان‌نامه است و تالاب بين‌المللي هامون مدت‌هاست وضع نامطلوبي دارد. تالاب گاوخوني همين‌طور و تالاب بين‌المللي درياچه اروميه تا مرز بحران گرفتار شد. حداقل مي‌توانيم به اين بهانه نگاهي به وضعيت 25 تالابي از ايران بپردازيم كه در اين كنوانسيون به ثبت رسيده و به عنوان تالاب بين‌المللي شناخته شده‌اند. ايران اما بيشتر از اين تعداد تالاب دارد. بيش از هزار تالاب كه وسعت آنها حدود 3ميليون هكتار است.
آب‌بندان‌هاي فريدون كنار،ازباران و سرخ‌رود
اين تالاب يكي از غني‌ترين اكوسيستم‌هاي تالابي كشور است و درناي سيبري، آخرين پرنده از جمعيت ايراني گونه به شدت در معرض انقراض زمستان‌ها را در اين تالاب مي‌گذرانند، اما تعداد آنها به شدت رو به كاهش است.
شبه‌جزيره ميانكاله و خليج گرگان
تالاب ميانكاله اولين تالاب ثبت بين‌المللي در فهرست تالاب‌هاي كنوانسيون رامسر است. كاهش جريان‌هاي ورودي به تالاب و كاهش تراز دريا منجر به خشكي تالاب و افزايش شوري آب شده است.
كولاب بندر كياشهر و دهانه سفيد‌رود
در سال 1354 کولاب بندرکیاشهر و دهانه سفیدرود با مساحت 500 هکتار و در ارتفاع 25 متر پایین تر از سطح آب‌های آزاد ثبت شد.
تالاب اميركلايه
وسعت این تالاب حدودا ۱۲۰۰ هکتار و عمق آن حدودا ۸۰ متر است. آب آن برخلاف دیگر تالاب های استان گیلان، شیرین است.
تالاب انزلي
وسعت: ۲۰ هزار هکتار
حداکثر عمق: ۵ متر
ويژگي: نیلوفرهای آبی در سرتاسر این تالاب قرار گرفته‌اند.
تالاب آلاگل
آلماگل و آجي‌گل
سه تالاب بين‌المللي در كنوانسيون رامسر (1975) به ثبت رسيده‌اند. دو تالاب آلاگل و آلماگل در حال خشك‌شدن هستند.
تالاب گميشان
احداث سدهاي مختلف روي گرگانرود، خشكسالي و عدم رسيدگي مطلوب باعث وقوع خشكسالي در اين تالاب شده است. طبق پژوهش‌هاي انجام‌شده، گونه‌هاي جانوري و گياهي در اين تالاب از غناي ژنتيكي بالايي برخوردارند.
تالاب‌هاي حوضه هامون
تالاب‌های «انتهای جنوبی هامون پوزک» به وسعت ۱۰ هزار هکتار و «هامون صابری و هامون هیرمند» به وسعت ۵۰ هزار هكتار هر دو در سال ۱۹۹۰ به دلیل ایجاد سازه‌های آبی در افغانستان، تخصیص آب برای مقاصد آشامیدنی و کشاورزی از سوی ایران و افغانستان در فهرست قرمز کنوانسیون رامسر قرار گرفته‌اند.
تالاب‌هاي خليج گواتر و خور باهور
اين تالاب در 85 كيلومتري چابهار از نظر وجود جنگل‌هاي حرا،حايز اهميت است.
تالاب قوري‌گل
وسعت حوضه آبريز: 3146 هكتار
مساحت تالاب: 160 تا 200 هكتار
در حوضه آبريز تالاب رودخانه دائمي وجود ندارد .
درياچه اروميه
درياچه اروميه بزرگترين درياچه داخلي ايران و دومين درياچه بزرگ آب شور جهان است. اين درياچه از اواسط دهه 1380 شروع به خشك‌شدن كرد و در مدت كمي وسعت آن كاهش يافت.
تالاب كاني برازان
وسعت:حدود 927 هكتار
زيستگاه انواع پرندگان آبزي و كنار آبزي مهاجر و بومي
تالاب قوپي باباعلي
مساحت: ۱۲۰۰ هکتار
با توجه به خشکسالی‌های اخیر، این تالاب مدتي کاملا خشک بود.
تالاب شورگل- يادگارلو- دورگه سنگي
اين تالاب‌ها در معرض تهديد و تغييرات اكولوژيكي هستند.
تالاب نيريز و كمجان
اين تالاب در معرض تغييرات اكولوژيكي و در فهرست «مونترو» قرار دارد.
درياچه پريشان و دشت ارژن
دریاچه پریشان به عنوان یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران است. به دلیل خشکسالی های اخیر، قسمت عمده ای از این تالاب خشک شده است.
رودهاي شور، شيرين و ميناب
اين مجموعه با 78 هزار و 99 هکتار از مناطق حفاظت‌شده و اکوسیستم‌های جنگل حرا است.
تالاب خورخوران
اين تالاب بزرگترین تالاب دریایی خاورمیانه است.
جزيره شيدور
تالاب جزيره در سال ۱۳۷۸ در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده است.
مصب رودهاي گز و حرا
اين تالاب در حدفاصل شهرستان‌های سیریک و جاسک در شرق استان هرمزگان قرار دارد و وسعت آن ۱۵هزار هکتار است.
تالاب هورالعظيم
تالاب هورالعظيم بزرگترين تالاب خوزستان است .
تالاب شادگان، خورالاميه و خور موسي
تالاب بین المللی شادگان در استان خوزستان واقع شده است. این تالاب به‌وسیله رود کارون تغذیه می‌شود.
تالاب گاوخوني
اين تالاب به عنوان يك اكوسيستم طبيعي قابلیت زیادی در توسعه پايدار منطقه دارداما وضعيت فعلي آن بحراني است.
تالاب چغاخور
چغاخور تالابی در شهرستان بروجن است. چغاخور در قدیم آبخور دام‌های ایل بختیاری بود.
تالاب زریوار
تالاب زریوار در غرب شهر مریوان و در فاصله ۳ کیلومتری آن واقع است. آبزیان، پرندگان و پستانداران مختلفی نیز در این تالاب و اطراف آن زندگی می‌کنند.