تشديد تلاش‌هاي بين‌المللي
براي لغو تحريم‌هاي ايران
محمدجواد ظريف: نيازي به صدقه‌دادن ترامپ نداريم
گروه ديپلماسي
اپيدمي جهاني ويروس كرونا رهبران كشورهاي متفاوت از چين تا ايالات متحده امريكا، از روسيه تا بريتانيا را در منگنه قرار داده است. مبارزه و تلاش براي مديريت بحران ناشي از اين بيماري در داخل كشورها يك مساله و تامين اعتبار مالي براي مهار مشكلات اقتصادي ناشي از اين اپيدمي مساله ديگري است كه رهبران كشورهاي متفاوت را به دردسر انداخته است. در حالي كه هنوز هيچ درمان مشخصي براي مهار ويروسي كه به بيماري بدون مرز تبديل شده يافت نشده است، كشورهاي متفاوت بايد راهي براي تامين نيازهاي اقتصادي مردم در ميان‌مدت و بلندمدت بيابند. در اين ميان تحريم‌هاي يكجانبه دولت دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا عليه ايران به موضوع چالشي روزانه ميان موافقان و مخالفان اين سياست تبديل شده است. ظواهر امر حاكي از آن است كه مخالفان اين تحريم‌ها حداقل در مقطع فعلي كه جهان درگير مبارزه با كرونا است دست برتر را نسبت به موافقان اين سياست در اختيار دارند. روزي نيست كه جهان شاهد بيانيه گروهي يا درخواست امضاي نامه دسته‌جمعي براي لغو ولو موقت تحريم‌هاي يكجانبه امريكا عليه ايران نباشد. تحريم‌هايي كه عملا ارسال دارو و تجهيزات پزشكي به ايران را اگر غيرممكن نكرده باشد حداقل پرهزينه و سخت كرده است. با توجه به ماهيت واگيردار اين ويروس و تاثيرگذاري شكست يك كشور در مهار آن بر سرايت سريع‌تر و طولاني‌تر آن به ساير كشورها، بسياري از موافقان لغو تحريم‌هاي يكجانبه امريكا عليه ايران، واشنگتن را به كمك به سرايت بيشتر اين بيماري متهم مي‌كنند. با اين‌همه دولت ترامپ همچنان در برابر اين درخواست‌هاي داخلي و بين‌المللي مقاومت مي‌كند و اصرار به فروش اين دروغ بزرگ دارد كه كانال فروش تجهيزات پزشكي و دارويي به ايران را مسدود نكرده است. ادعايي كه هيچ گونه سندي براي اثبات آن وجود ندارد. با وجود درخواست‌هاي روزمره از دولت امريكا براي لغو هرچند موقت تحريم‌هاي ايران، خزانه‌داري و وزارت خارجه اين كشور عملا تحريم‌ها و تشديد آن را به ابزاري براي امتيازخواهي سياسي از ايران تبديل كرده است. دولت ترامپ اميدوار به تاثيرگذاري تحريم‌ها و به پاي ميز مذاكره مجدد نشستن ايران درباره برجام و فعاليت‌هاي منطقه‌اي به انضمام توانمندي موشكي اين كشور است. انتظاري كه مقام‌هاي ايران بارها رد كرده‌اند. روز گذشته محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان كه از آغاز اپيدمي جهاني كرونا، نسبت به تداوم تحريم‌هاي امريكا عليه ايران و تبعات آن هشدار داده بود در تازه‌ترين توييت اعلام كرد كه ايران به صدقه‌هاي امريكا احتياج ندارد و آنچه در اين مقطع مهم است برداشته شدن تحريم نفتي ايران و توانايي كشورمان به دسترسي به منابع مالي‌اش است. ظريف در اين باره نوشت: ايران از نظر منابع انساني و طبيعي، غني است. ما نيازي به صدقه‌دادن ترامپ نداريم - كسي كه مجبور است دستگاه تنفس مصنوعي را از منابعي كه خودش تحريم كرده خريداري كند. چيزي كه ما از او مي‌خواهيم، اين است كه به ممانعت از فروش نفت و ديگر محصولات ايران، خريد نيازهايش و كسب و توليد درآمد پايان دهد.
نامه 24 چهره سياسي به رييس‌جمهور امريكا
در تازه‌ترين تحول، 24 نفر از چهره‌هاي سياسي امريكا و جهان طي نامه‌اي از دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا درخواست كرده‌اند كه بخشي از تحريم‌ها عليه ايران را همزمان با بحران جهاني شيوع ويروس كرونا تسهيل كند. به گزارش اسپوتنيك به نقل از گاردين، اين نامه به امضاي 24 نفر از چهره‌هاي سياسي امريكا و جهان از جمله «جورج رابرتسون» دبيركل پيشين ناتو، «فدريكا موگريني» رييس سابق سياست خارجي اتحاديه اروپا، «گرو هارلم براندتلند» رييس سابق سازمان بهداشت جهاني و «هانس بليكس» دبيركل پيشين آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، «مادلين آلبرايت» وزير خارجه اسبق، «ويليام كوهن» و «چاك هاگل» وزراي دفاع اسبق، «پاول اونيل» وزير خزانه‌داري پيشين، «ويليام برنز» از ديپلمات‌هاي ارشد امريكايي حاضر در مذاكرات اتمي با ايران رسيده است. امضاكنندگان در اين نامه خواستار كاهش تحريم‌هاي امريكا عليه ايران و تسهيل قوانيني شده‌اند كه مانع خريد كالاهاي ضروري و پزشكي توسط ايران مي‌شود. اين افراد با امضاي اين نامه تاكيد كرده‌اند كه رفع و تسهيل تحريم‌ها عليه ايران مي‌تواند مقابله با بحران جهاني شيوع كرونا را آسان‌تر و قابل دسترس‌تر كند و حضور در كشورهاي ديگر براي نجات جان انسان‌ها جهت حفظ امنيت خودمان ضروري است و بايد اختلافات سياسي بين دولت‌ها را ناديده بگيريم. سياست فشار حداكثري امريكا عليه ايران از طريق تحريم‌ها، عملكرد نظام بهداشتي و سلامت ايران را با اختلال روبرو كرده و شيوع كرونا در ايران را به دومين ماه كشانده است و علي‌رغم برخي معافيت‌هاي اعلام شده براساس حقوق بين‌المللي و قوانين امريكا، اما اين تحريم‌ها تهيه تجهيزات مهم پزشكي و مواد اوليه مورد نياز براي توليدات داخلي پزشكي در ايران را با كندي زيادي روبرو كرده است.
فراخوان لغو تحريم در اسپانيا
حدود ۶۰ انجمن اجتماعي و جمعي در اسپانيا خواستار تعليق تحريم‌هاي ونزوئلا، كوبا، ايران و فلسطين شدند تا كشورهاي نامبرده بتوانند با دسترسي به تجهيزات پزشكي ضروري، به خوبي با ويروس ناشناخته «كوويد-۱۹» مقابله كنند. بنا به گزارش پايگاه خبري «تله‌سور»، انجمن‌هاي اجتماعي و سياسي اسپانيا با صدور بيانيه‌اي تأكيد كردند كه تحريم‌هاي يكجانبه امريكا بسياري از سازمان‌هاي بين‌المللي را از ارايه مواد غذايي و دارويي به كشورهاي تحت تحريم بازمي‌دارد. انجمن‌هاي سياسي و اجتماعي اسپانيا درخواست خود براي تعليق تحريم‌هاي يكجانبه از كشورهاي ايران، كوبا، ونزوئلا و فلسطين را به «ميشل باشله» كميسر عالي حقوق بشر سازمان ملل، رياست‌جمهوري و معاونت رياست‌جمهوري اسپانيا و سفارتخانه‌هاي مربوطه ارسال كردند. در اين درخواست‌نامه، انجمن‌هاي اسپانيا تصريح كردند كه در بحبوحه همه‌گيري ويروس كرونا در جهان، دولت ايالات متحده امريكا در اقدامي غيرانساني، تحريم‌هاي اقتصادي عليه كشورهاي ونزوئلا، كوبا و ايران را تشديد كرده است و رژيم صهيونيستي نيز محاصره نوار غزه عليه فلسطينيان را گسترش داده است. ادامه اين بيانيه مي‌افزايد كه تحريم‌هاي شديد مانع از رسيدن غذا و دارو و ديگر تجهيزات پزشكي ضروري به اين چهار كشور و ديگر كشورها مي‌شود زيرا سازمان‌هاي بين‌المللي نگرانند كه در صورت كمك به كشورهاي تحت تحريم، در معرض تحريم‌هاي امريكا قرار گيرند. ۶۰ انجمن اجتماعي و سياسي اسپانيا از دولت خود و سازمان ملل درخواست كردند تا از دولت امريكا خواستار تعليق فوري تحريم‌ها شود. امضاكنندگان اين بيانيه هشدار دادند در صورتي‌كه واشنگتن حاضر به كناره‌گيري از اقدامات تنبيهي خود عليه كشورهاي ايران، كوبا و ونزوئلا نشود، عواقب جبران‌ناپذيري براي روابط آينده بشريت پديد خواهد آمد. سازمان‌هاي مذكور در اين خصوص تصريح كردند: «نسل‌هاي آينده به منظور ساختن جهاني انساني‌تر و منصفانه‌تر، نيازمند همبستگي و اميد هستند».
درخواست دوباره بورل درباره كشورهاي تحت تحريم
«جوزپ بورل» مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز در يك نشست غيررسمي با وزراي دفاع كشورهاي عضو اين اتحاديه ضمن بررسي آخرين تحولات مربوط به شيوع ويروس كرونا بر لزوم معافيت بشردوستانه تحريم‌ها در بحبوحه مقابله جهاني با اين ويروس تاكيد كرد. بنا بر گزارش پايگاه اينترنتي دفتر سياست خارجي اتحاديه اروپا، جوزپ بورل روز گذشته از طريق ويدئوكنفرانس با وزراي دفاع 27 كشور عضو اين اتحاديه درباره نقش‌آفريني قواي نظامي كشورهاي عضو براي كمك به رفع بحران كرونا و ديگر مسائل مرتبط با اين ويروس رايزني كرد. به گزارش خبرگزاري فارس، وي بعد از اين نشست سه ساعته يك سخنراني ترتيب داد و درباره اين اجلاس گفت: «ما اولين نشست غيررسمي وزراي دفاع (اتحاديه اروپا) از طريق ويدئوكنفرانس را برگزار كرديم. ما درباره ملاحظات امنيتي همه‌گيري ويروس كرونا و پاسخي كه ارتش‌هاي كشورهاي عضو به آن مي‌توانند بدهند، صحبت كرديم». يكي از حاضران در اين سخنراني ويدئوكنفرانسي از بورل سوال كرد: «آيا وزراي (دفاع اتحاديه اروپا) درباره درخواست سازمان ملل براي رفع بخش‌هاي خاصي از تحريم‌ها به منظور كمك كردن به كشورها براي مقابله با بحران ويروس كرونا صحبت كردند؟ شما روز جمعه در پايان نشست شوراي اروپا در اين باره حرف زديد. شما دقيقا چه پيشنهادي براي كشورهاي عضو اتحاديه داريد؟ اين پيشنهاد كي ارايه و منتشر خواهد شد؟» بورل در پاسخ به اين سوال اين‌طور جواب داد: «كشورهاي عضو (اتحاديه اروپا) پيش‌تر با اين موضع كه قبلا به شكل بيانيه منتشر شد، موافقت كرده بودند. در اين بيانيه ما واضح اعلام كرديم كه واقعا حياتي است كه تحريم‌ها مانع از كمك‌هاي بشردوستانه نشوند و به همين دليل ما حمايت‌مان را از «ميشل باچله» كميسر عالي حقوق بشر سازمان ملل اعلام كرديم و از همه خواستيم شرايط ضروري به منظور اطمينان از اين موضوع كه در مسير ارايه كمك‌هاي بشردوستانه تحريمي در كار نباشد را ايجاد كنند». مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در ادامه پاسخ خود به اين سوال بدون اسم بردن از تحريم‌هاي يكجانبه امريكا عليه ديگر كشورها از قبيل ايران خواستار معافيت بشردوستانه تحريم‌ها شد. وي مدعي شد: «از نظر سازمان ملل و اتحاديه اروپا اين موضوع روشني است كه تحريم‌هاي ما در موضوع تسهيل كمك‌هاي بشردوستانه مشكل‌ساز نيستند البته ما از ديگر كشورهايي كه تحريم‌هايي اعلام كرده‌اند هم خواسته‌ايم كه (همانند اتحاديه اروپا) براي تجهيزات و اقلام پزشكي كشورهاي تحريم شده شامل كوبا، ايران، كره‌شمالي، سوريه و ونزوئلا، معافيت‌هاي بشردوستانه اعمال كنند تا تحريم‌ها مانع از ارسال كمك بشردوستانه نشوند».
انتقاد نماينده روسيه از پافشاري امريكا بر تحريم
«ميخاييل اوليانوف»، نماينده روسيه در سازمان‌هاي بين‌المللي مستقر در وين در دو پيام توييتري درباره سازوكار مالي اروپا با ايران (اينستكس) و تداوم بي‌ميلي امريكا براي رفع تحريم‌هاي ايران در بحبوحه بحران جهاني شيوع كرونا اظهارنظر كرد. اوليانوف در توييتر شخصي خود نوشت: «ايالات متحده آمادگي ندارد كه به رفع تحريم‌هاي ايران فكر كند. اصلا ملاحظات بشردوستانه به كنار. اين رويكرد (امريكا درباره تحريم‌هاي ايران) اصلا واقعگرايانه نيست چرا كه كوويد-۱۹ (ويروس كرونا) ممكن است به كشورهاي همسايه (ايران) سرايت يابد و روي ۷۰هزار نظامي ايالات متحده در منطقه و بسياري از غيرنظاميان امريكايي هم تاثير بگذارد.