كشمير با بحران سلامت جسمي و رواني دست و پنجه نرم مي‌كند
زندگي در برزخ
ميثم سليماني
كشمير سال‌هاست كه درگير نزاع‌هاي نسلي و قومي است و دولت هند عملا زندگي مردم اين منطقه عمدتا مسلمان‌نشين را مختل كرده است. اكنون مردم اين منطقه با شيوع ويروس كرونا دست و پنجه نرم مي‌كنند و گزارش‌ها از اين منطقه نشان مي‌دهد كه مردم كمترين دسترسي به امكانات بهداشتي ندارند و شرايط بسيار وخيمي را پشت سر مي‌گذارند. در حقيقت بايد گفت كه ويروس كرونا به مشكلات موجود مسلمانان كشمير اضافه شده است. مسلمانان اين منطقه كه هر از چندگاهي از سوي نيروهاي امنيتي و پليس هند مورد ضرب و شتم شديد و آزار قرار مي‌گيرند به شدت نگران وضعيت آتي خود در اين منطقه هستند. دولت هند ماه‌ها قبل با لغو خودمختاري كشمير، حكومت نظامي در اين منطقه برقرار كرد. گزارش‌هاي رسيده از كشمير از همان زمان حمايت از فشار شديد نظاميان بر مردم عادي دارد به گونه‌اي كه حتي رفت و آمد عادي آنها نيز تحت‌الشعاع اين تدابير امنيتي قرار گرفته است.
سلامت رواني مسلمانان كشمير در خطر است
رسانه امريكايي «نيويورك‌تايمز» در گزارشي به بررسي شرايط حاكم بر اين منطقه به لحاظ بهداشتي پرداخته است. در اين گزارش نوشته شده كه اگر چه مردم با بحران سلامت و بهداشت در اين منطقه دست و پنجه نرم مي‌كنند اما بحران بزرگ‌تر بحران سلامت رواني است كه تهديد امروز و ديروز مردم اين منطقه نيست. اين گزارش كه به قلم «سامر ياسر» نوشته شده روايتگر شرايط سختي است كه خانواده‌هاي مسلمان منطقه كشمير درگير آن هستند.
در بخشي از اين گزارش به سرنوشت سارا بيگوم از شهروندان ساكن كشمير اشاره شده است. روز سوم آگوست تعدادي از نيروهاي پليس هند در حالي كه صورت‌هاي خود را با ماسك پوشانده بودند به منزل سارا حمله كرده و پسرش را پس از يك ضرب و شتم شديد دستگير كردند. فرزند سارا بيگوم، فياض احمد 28 سال سن دارد. او يكي از هزاران غيرنظامي بود كه به دستور دولت هند دستگير شدند. دولت هند از چند ماه قبل قصد داشته كه با سركوب مخالفان منطقه كشمير را تحت كنترل خود قرار دهد. منطقه‌اي با حدود 8 ميليون جمعيت كه عمده آنها مسلمان هستند. پاكستان به شدت مخالف اين رويكرد هند است و همين موضوع تبديل به يك چالش شده و شايد بتوان گفت مردم كشمير در حال قرباني شدن ميان دشمني و درگيري دوجانبه هند و پاكستان هستند. در بخش ديگري از اين گزارش آمده است: از زمان بازداشت پسر خانم بيگوم، او بسيار ضعيف شده است. خانواده او مي‌گويند سارا بيش از آنكه از درد و رنج جسمي در عذاب باشد دچار ناآرامي‌هاي روحي و شوك‌هاي عاطفي شده است. سارا بيگوم با وجود آنكه داروهاي ضدافسردگي مصرف مي‌كند اما دو بار دست به خودكشي زده است. او يك بار با مصرف مرگ موش و بار ديگر با پريدن از رودخانه قصد داشت به زندگي خود پايان بدهد. بيگوم به خبرنگار نيويورك‌تايمز مي‌گويد: وقتي كه چشم‌هايم را مي‌بندم، پسرم را مي‌بينم كه فرياد مي‌زند مادر، مي‌خواهم تو را ببينم. اكنون هشت ماه از لغو وضعيت خودمختاري كشمير مي‌گذرد و منطقه كاملا تحت اختيار نظاميان دولت هند قرار گرفته است. اما پزشكان مي‌گويند مردم اين منطقه در يك بحران رواني شديد قرار گرفته‌اند. كارمندان بهداشت روان منطقه كشمير عنوان مي‌كنند كه شاهد افزايش نگران‌كننده موارد افسردگي و اضطراب رواني هستند. به نوشته نيويورك تايمز نمي‌توان همه داده‌ها را تاييد كرد اما متخصصان و پزشكان محلي مي‌گويند كه در اين منطقه موارد خودكشي به شدت افزايش يافته و در حال حاضر نيز به شدت نگران سوءمصرف قرص و شرايط وخيم رواني ساكنان اين منطقه هستند. متخصصان پزشكي مي‌گويند شرايط قرنطينه‌اي كه دولت هند طي هفته‌هاي اخير براي مقابله با ويروس كرونا در سراسر كشور برقرار كرده وضعيت را بدتر كرده است. ماموران پليس راه‌ها را با سيم خاردار مسدود كرده‌اند. از طرفي ديگر شهروندان هندي و به خصوص شهروندان ساكن در كشمير اگر بخواهند از خانه خارج شوند با خطر ضرب و شتم رو به رو هستند. پزشكان و محققاني كه در منطقه كشمير مستقر هستند مي‌گويند منابع كمي براي مقابله با اين شرايط دارند. اين منطقه چندين دهه شاهد درگيري بوده است. منطقه‌اي كه اكثريت مسلمان بوده و شهروندان اين منطقه تلاش كردند يا استقلال پيدا كنند يا اينكه خودمختاري بيشتري از دولت هند با اكثريت هندو بگيرند، ولي نه تنها شرايط بهبود پيدا نكرده بلكه حالا سخت‌تر هم شده است. حتي قبل از وقايع ماه‌هاي اخير اين منطقه براي ده‌ها سال شاهد خشونت‌هاي شديد بين نيروهاي امنيتي هند و شبه‌نظاميان در منطقه بوده است و اين درگيري‌ها طي ساليان دراز صدمات جسمي و روحي قابل توجهي را به مردم وارد كرده است. پزشكان بدون مرز در برآوردي اعلام كرده است كه 1.8 ميليون نفر از شهروندان كشمير كه نيمي از بزرگسالان اين منطقه را تشكيل مي‌دهند، نوعي اختلال رواني دارند. در بررسي‌اي كه پزشكان بدون مرز در سال 2015 از 5600 خانواده انجام دادند، از 10 مورد يك مورد آسيب‌هاي مرتبط با درگيري را تجربه كرده‌اند. حتي برخي بررسي‌هاي ديگر نشان مي‌دهد كه اين آمار بيشتر است. يك روانپزشك برجسته در منطقه كشمير مي‌گويد اين منطقه در حال غرق شدن است. دكتر مجيد شفيع، روانپزشك دولتي مي‌گويد: او طي سال گذشته در هفته يكصد بيمار را ويزيت مي‌كرد و حالا اين رقم به بيش از 500 نفر در هفته رسيده است. كشمير تنها حدود 60 روانپزشك دارد. گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه مادران به شدت نگران وضعيت فرزندان زنداني خود هستند. فعالان اقتصادي منطقه نيز در شرايط سخت اقتصادي به سر مي‌برند و بدهي‌هاي آنها روز به روز بيشتر مي‌شود. با اين حال دكتر شفيع مي‌گويد: اين تنها نوك كوه يخي است كه بيرون زده است چرا كه بحران رو به افزايش است. اما دردها در كشمير يكي و دوتا نيست. وقتي كه خانواده‌ها با اجساد فرزندان‌شان مواجه مي‌شوند با يك بحران جدي روبرو هستند. يكي ديگر از بيماري‌هاي شايع در ميان كشميري‌ها همه‌گيري كوري چشم است. زيرا معترضان كشميري كه در اعتراض به خيابان‌ها آمده بودند با اصابت گلوله پليس چشم خود را از دست داده‌اند. روزي كه دولت هند به خودمختاري اين منطقه پايان داد، كشمير به جهنمي تبديل شد. نيروهاي امنيتي منطقه را به طور كامل در اختيار گرفتند. تمام جاده‌ها مسدود و تمامي خطوط تلفن ثابت، همراه و اينترنت به طور كامل قطع شد و هزاران كشميري از دانشجويان گرفته تا مقام‌هاي منتخب مردم دستگير شدند. هرچند برخي آزاد شدند اما بسياري كماكان در زندان به سر مي‌برند. از طرفي با گذشت اين مدت اگر چه خدمات تلفن و اينترنت بار ديگر وصل شده اما سطح كيفيت آن به پيش از حمله نرسيده است. بسياري از كشميري‌ها براي معاشرت از شبكه‌هاي اجتماعي استفاده مي‌كردند چرا كه مي‌دانستند حضور در خيابان بسيار خطرناك است. ولي اكنون با محدود شدن شبكه‌هاي اجتماعي و اينترنت در اين منطقه مردم كاملا در شرايط انزوا قرار گرفته‌اند. ماه‌هاست كه بچه‌ها در مدرسه حضور پيدا نكرده‌اند. تا چند ماه پيش سركوب نظامي بود و حالا شيوع كرونا باعث شده مردم باز هم در خانه بمانند. خانم بيگوم كه روز به روز شرايط بدتري پيدا مي‌كند مي‌گويد: «پسرم از من دزديده شده است؛ من دائم خواب پسرم را مي‌بينم كه صورتش را با بانداژ پوشانده و دستش از ترس مي‌لرزد.» كشمير اكنون تبديل به برزخي شده كه در دل هيماليا به وجود آمده است.