كولبران آب!
محمد بلوچ زهي
روز گذشته چند خبر بسيار ناگوار و تكان‌دهنده سيستان و بلوچستان را يك بار دگر بر صدر و كانون اخبار و رخدادهاي كشور قرار داد و افكار عمومي را متاثر ساخت و احساسات عمومي را جريحه دار.
خبر نخست مربوط به حمله گاندوهاي عصباني به يك پسر بچه به نام امير حمزه در روستايي حوالي دشتياري چابهار بود كه بر اثر اين حمله كودك از ناحيه دست آسيب شديد ديد و پس از انتقال به بيمارستان متاسفانه شدت جراحت به حدي جدي بود كه اين پسربچه نازنين دست چپ خود را همزمان با جشن روز جهاني چپ دست‌ها از دست داد. آن‌طور كه در اخبار و شبكه‌هاي اجتماعي آمده و فعالان عرصه اجتماعي نيز بر اين خبر ناگوار صحه گذاشته و واكنش نشان داده‌اند امير حمزه به همراه مادر خود براي برداشت آب از بركه‌هاي طبيعي در مجاورت روستا عازم رودخانه مي‌شود و در حين كمك به مادر و هنگام برداشت آب، تمساح كه به زبان بلوچي«گاندو» ناميده مي‌شود از آب سر برون مي‌آورد و با حمله به اين پسربچه معصوم موجب زخمي شدن دست چپ وي مي‌شود. در اين ميان مادر كودك با زحمت فراوان فرزند دلبند خود را از زير دندان‌هاي تيز و كاردين حيوان نجات داده و بلافاصله با كمك اهالي روستا مجروح عازم بيمارستان چابهار مي‌شود كه متاسفانه شدت جراحت وارده به حدي بوده كه منجر به قطع دست اين طفل معصوم مي‌گردد. درست سال گذشته نيز در حوالي همين فصل حوا دختر بچه ساكن روستاي كشاري ملاآباد شهرستان سرباز نيز به سرنوشتي مشابه امير حمزه دچار شد. در آن واقع وحشتناك نيز كه حوا به همراه خواهر بزرگ‌تر خود براي برداشت آب به رودخانه يا به عبارتي زيستگاه گاندوها رفته بوده‌اند با حمله اين حيوانات مواجه مي‌شود و بر اثر اين حادثه حوا كه به كمك خواهر خود از مرگ حتمي نجات پيدا مي‌كند دست راست خود را براي هميشه از دست مي‌دهد.
البته تراژدي حمله گاندوها به كودكان در منطقه بلوچستان جايي كه مهم‌ترين زيستگاه اين حيوان نادر و در خطر انقراض نام گرفته شده به اين دو مورد ختم نمي‌شود چرا كه طي سال‌هاي گذشته نزديك به دوازده كودك خردسال بر اثر حمله اين حيوانات يا جان خود را از دست داده يا اينكه نقص عضو شده‌اند و زخمي و مجروح. اما دو روز پس از اين واقعه مرگ‌بار روز گذشته نيز خبر ديگري افكار عمومي را متاثر ساخت و خانواده‌اي را داغدار؛ مبني بر اينكه يك دختر بچه نوجوان به نام زينب ساكن روستايي در نزديكي جكيگور شهرستان سرباز كه براي برداشت آب به رودخانه همجوار محل زندگي خود رفته بود غرق مي‌شود و جان خود را از دست مي‌دهد. هر ساله حوادثي از اين قبيل جان كودكان و نوجوانان بلوچ را به‌شدت مورد تهديد قرار مي‌دهد كه مهم‌ترين عامل اينگونه حوادث ناگوار بر مي‌گردد به عدم‌برخورداري و در دسترس نبودن بسياري از اهالي روستاها به آب شرب بهداشتي و شبكه آبرساني. مطابق آمارهاي رسمي نزديك به چهل درصد از روستاهاي سيستان و بلوچستان از دسترسي به نعمت آب شرب و شبكه‌هاي آبرساني فعال محروم هستند و نياز آبي خود را از طريق آب غير بهداشتي هوتك‌ها و رودخانه‌هاي همجوار روستا تامين مي‌كنند. باتوجه به فرا رسيدن فصل تابستان و گرماي طاقت‌فرساي منطقه نياز مردم به آب بيش از هر زمان ديگر احساس مي‌شود بنابراين خانواده‌ها به ويژه زنان و كودكان ناچار هستند با گالن‌هاي۴۰ليتري بر كول نياز آبي خود را در رودخانه‌هايي بجويند كه يا زيستگاه حيواني چون گاندو هست يا محلي است مشترك براي تامين آب حيوانات و انسان‌ها. تامين آب با كول توسط كودكان و زنان تاكنون سواي خطر از دست دادن جان؛ مخاطرات بسيار ديگري از جمله سقط جنين، امراض مفصلي و نخاعي و فشارهاي روحي رواني را به همراه داشته كه اميد است تا قبل از اينكه بيش از اين دير نشده و جان‌هاي نازنين ديگري از كودكان وطن طعمه گاندوها و هوتك‌ها و رودخانه‌ها نگشته اقدامي عاجل شود براي آبرساني به روستاهاي فاقد شبكه آب شرب در سيستان و بلوچستان. به هر روي آنچه كه در لابه‌لاي رنج‌هاي فراوان و دردهاي بي‌شمار مردمان اين سامان گم گشته و نيز بدون درمان مانده رنج كولبران آب است كه زنان و كودكان منطقه بلوچستان همچنان با عوارض اين كولبري آب دست و پنجه نرم مي‌كنند و اميد است چاره‌اي جدي انديشيده شود در اين خصوص. خير پيش.