روحانی: دانشگاه بدون آزادی مرده است
كدام قانون اجازه ضبط پاسپورت اساتيد را در فرودگاه ميدهد!؟
اعتماد| روز گذشته رييسجمهور با حضور در دانشگاه آزاد اسلامي، سخنراني و افتتاح چند طرح تحقيقاتي، جشن سي و دومين سالروز تاسيس اين دانشگاه را در صدر اخبار خبرگزاريها نشاند تا جشن را براي مديران دانشگاه آزاد كامل كند. حسن روحاني در مراسم ديروز فرصت را غنيمت شمرد تا بار ديگر به به سياستهاي دولتش در قبال دانشگاه اشاره كند: «چرا بايد كارهايي كه وزارتخانههاي علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامي از عهده انجام آن بر ميآيند دولتي شوند يا در آنها دخالت شود. بايد اجازه دهيم دانشگاهها روي پاي خودشان بايستند و يك فضاي رقابتي سالم بين خودشان و بين دانشگاههاي كشور و دانشگاههاي منطقه و جهان به وجود بيايد.»
روحاني در سخنان خود به لزوم پويايي و ميدان دادن به دانشگاهها اشاره كرد و با ذكر اين نكته كه «شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز مدافع محدود كردن دخالتها در دانشگاهها و محيطهاي دانشگاهي است .» دانشگاهيان را تشويق كرد كه اگر جرات ندارند به سراغ ساير قواي نظام بروند كار انتقاد را از دولت او آغاز كنند: «گرچه ممكن است دانشگاهيان با بقيه نهادها مشكلي داشته باشند و مثلا از قوه قضاييه بترسند و يا در مورد مجلس ملاحظاتي را لحاظ كنند اما از آنجايي كه ديواري كوتاهتر از دولت وجود ندارد دانشگاهيان ميتوانند از دولت انتقاد كنند.» با اين گفته رييسجمهور تاكيد كرد كه بدترين دانشگاه دانشگاه ساكت در برابر مسائل جامعه است.
هرچند در روزهاي پاياني سال 93 با توجه به اشاره وزير علوم به «گسترش بيرويه دانشگاه آزاد» و انتقاد رييس اين دانشگاه از اين سخنان با گفتن اينكه «از دولت تدبير و اميد انتظار ديگري داشتيم» به نظر ميرسيد كه چالشهايي در تعامل ميان دولت و دانشگاه آزاد وجود دارد اما دفاع روز گذشته روحاني از نقش اين دانشگاه در توسعه علم و آموزش در ايران و البته اشاره چند بارهاش به نقش و نام آيتالله هاشميرفسنجاني اينگونه مينمايد كه چالشهاي ميان اين دو، دست كم در ظاهر به حداقل رسيده است. روحاني با بيان اينكه در بين همه خدماتي كه آيتالله هاشمي رفسنجاني براي انقلاب انجام داد بيترديد نقشآفريني او در پاگرفتن دانشگاه آزاد اسلامي يكي از برگهاي زرين تلاشهاي او براي توسعه كشور محسوب ميشود، گفت: « تاسيس دانشگاه آزاد اسلامي اين اصل را ثابت ميكند كه اگر هر اقدامي ولو فرهنگي و علمي به مردم، متخصصان و صاحبنظران واگذار شود، آنان بهتر و سريعتر و در زماني كوتاهتر، با توسعه و دستاوردهاي بيشتر ميتوانند آن كار را به ثمر برسانند. كاري كه دانشگاه آزاد اسلامي در مدت ۳۳ سال انجام داد، دولت با توجه به محدوديتهاي بودجهاي و بروكراسي دولتي نميتوانست انجام دهد.» رييسجمهور همچنين به برخي مخالفتهايي كه از ابتداي تاسيس با شكلگيري اين دانشگاه وجود داشت هم اشاره كرد: «در ابتداي كار دانشگاه آزاد اين تصور نزد برخيها و از جمله بعضي از نمايندگان مجلس وجود داشت كه اين دانشگاه به اقشار متمول جامعه اختصاص دارد، اما امروز در مقام عمل ميبينيم كه آن تصور غلط بوده.»
رييس دولت يازدهم در بخشي ديگر از سخنان خود به سراغ بحث آزادي بيان رفت، آزادي بياني كه از نظر او هنوز هم در حوزههاي علميه بيشتر از دانشگاهها وجود دارد: « شايد در دانشگاه هنوز به آن حد آزادي وجود نداشته باشد كه دانشجو بتواند در مقابل استاد ايستاده و به او بگويد كه نظرش صحيح نيست و براي سخنش نيز دليل بياورد و اگر دو، سه بار اين مطلب را بگويد، ممكن است در نمرهاش تاثير بگذارد و مشكل پيدا كند اما در حوزهها اصلا اينگونه نيست. » روحاني تاكيد كرد كه « اگر دو محور استقلال و آزادي را از دانشگاه بگيريم؛ آن دانشگاه مرده است.»
رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي كه تاكيد ويژهاي بر بحث خودداري از دخالت در كار دانشگاه داشت، گفت: «من از روز نخست همواره بر محدود كردن وظايف شوراي عالي انقلاب فرهنگي به سياستها، نظارت و حمايتهاي عمومي تاكيد كردم؛ كاري كه دانشگاه آزاد ميتواند انجام دهد چرا وزارت علوم انجام دهد و كاري كه وزارت علوم ميتواند انجام دهد چرا شوراي عالي انقلاب فرهنگي انجام دهد؟ اساتيد بهتر ميدانند و ميفهمند كه در دانشگاه چه خبر است و دلسوزتر نيز هستند.» پس از رسيدن به موضوع اساتيد روحاني با يادي از اساتيد ايراني خارج از كشور كه در سفرش به نيويورك با آنها ديدار داشته، عنوان كرد كه بسياري از آنها مشتاق آمدن به ايران و برقراري مراوده علمي با كشور خودشان هستند، افرادي كه البته با برخي رفتارهاي نادرست قيد بازگشت به خاك خودشان را ميزنند: « گاهي يك نفر به دليل واهي در فرودگاه گذرنامه استادي را كه ميخواهد به ايران بيايد، ميگيرد و سوال ميكند. همين كه بگويند آقا لطفا چند لحظه به اين اتاق بياييد ميخواهم چند سوال بپرسم. تمام شد، مرغ از قفس پريد. ميگويند سرمايه «فرّار» است. نخبگان كه سرمايه بزرگي هستند فرّارتر از سرمايههاي مادي هستند.» او يكي از مزاياي دانشگاه آزاد را آزادتر بودن در جذب اساتيد توانا عنوان كرد: « گاهي در دانشگاه دولتي تنگنظريهايي بود كه اين باعث ميشد يك استاد نتواند كرسي خود را حفظ و حراست كند، دانشگاه آزاد فضاي جديدي بود كه وقتي استادي نميتوانست در دانشگاه دولتي كار كند و تنگ نظري بود در اين دانشگاه اينجا كمي تساهل وجود داشت و آن استاد به دانشگاه آزاد ميآمد.»رييسجمهور سخنان خود را با بالا رفتن منزلت اساتيد به پايان برد كه به گفته او ميزان اعتبار آنها از اعتبار نام و ساختمان دانشگاه بالاتر است: « اينكه فرد دانشجوي كدام دانشگاه است نبايد مهم باشد بلكه نزد چه استادي تحصيلكرده است بايد اهميت داشته باشد و ما بايد به اين نقطه برسيم كه اساتيد درجه علمي دانشجو را مشخص كنند.»