مخالفان برجام و FATF در كدام جبهه مي‌جنگند؟
محمدحسين كبريا
مجمع عمومي گروه ويژه اقدام مالي (FATF)، طي روزهاي چهارشنبه 30 مهر تا جمعه 2 آبان، نشست دوره‌اي داشت و در اين نشست تصميم گرفت كه ايران و كره‌شمالي را در ليست‌سياه خود نگه دارد. ماركوس پلير، رييس FATF گفت باتوجه به اينكه وضعيت اين دو كشور تغيير نكرده است، همچنان در ليست‌سياه مي‌مانند. از سوي ديگر طي اين نشست تصميم بر اين شد كه محدوديت‌هاي سخت‌تري براي كشورهايي كه در زمينه پولشويي و تامين تروريسم همكاري نمي‌كنند، اعمال شود. در اين راستا پلير از تمامي كشورها و مقامات ناظر خواست تا اقدامات واكنشي موثر در مورد ايران و كره‌شمالي اعمال كنند. خارج نشدن ايران از ليست‌سياه، قابل پيش‌بيني بود، چراكه تفوق منافع جناحي برخي شخصيت‌هاي سياسي در كنار كاسبان تحريم بر منافع ملي، مانع از تاييد دو لايحه CFT و پالرمو، مصوب دولت و مجلس قبلي در مجمع تشخيص مصلحت نظام شد. تصميم به باقي ماندن ايران در ليست‌سياه و تشديد اقدامات عليه كشورمان، همچون گذشته، ذوق‌زدگي مضاعف رژيم تروريستي امريكا و ساير دشمنان مردم كشورمان را فراهم كرد، به‌‌طوري كه وزارت خزانه‌داري امريكا با صدور بيانيه‌اي ضمن استقبال از تصميم FATF درخصوص كشورمان اعلام كرد: «سازمان جهاني كنترل اموال ناپاك، جمعه با انجام اصلاحاتي بر استانداردهاي تقويت كنترل بر تامين مالي كه با هدف دور زدن تحريم‌هاي ايالات‌متحده، سازمان ملل متحد و گسترش سلاح‌هاي كشتارجمعي صورت مي‌گيرد، موافقت كرده است.» وزارت خزانه‌داري امريكا اعلام كرد: «ما شاهد آن بوده‌ايم كه كره‌شمالي و ايران شبكه‌هاي پيچيده و مفصلي از جمله شركت‌هاي مقابله‌اي در بسياري از حوزه‌هاي عضو FATF را براي جلوگيري از تحريم‌هاي مالي ايالات‌متحده و سازمان ملل و دستيابي و جابه‌جايي وجوه براي پيشبرد اهداف خطرناك خود ايجاد كرده‌اند. با اين پيشرفت‌ها در استانداردهاي FATF، حوزه‌هاي قضايي در سراسر جهان موسسات مالي و ساير نهادهاي تحت پوشش خود را با اطلاعات هدفمند در مورد ريسك تامين مالي گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي مسلح مي‌كنند كه مي‌تواند براي شناسايي شركت‌هاي پوسته و ساير اشخاص يا نهادهايي كه از طرف افراد تعيين شده اقدام مي‌كنند، مورد استفاده قرار بگيرد.» امريكا از زمان رياستش بر سازمان گروه ويژه اقدام مالي در سال‌هاي 2018 و 2019 فشارها را براي انجام تغييرات فوق‌الذكر با هدف پيشبرد موثر سياست فشار حداكثري عليه مردم كشورمان آغاز كرد. تنها كافي بود كه ايران به ليست‌سياه وارد شده و در آن باقي بماند تا امريكا منويات خصمانه و ضدبشري خود عليه مردم كشورمان را اجرايي كند. عدم تاييد نهايي دو لايحه باقي مانده از FATF در مجمع تشخيص مصلحت نظام و خارج شدن آن از دستور جلسه اين مجمع، اين فرصت طلايي را دراختيار رژيم تروريستي امريكا قرار داد.
امريكا با خروج غيرقانوني از برجام و نقض كامل قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل و متعاقبا برقراري تروريسم اقتصادي، فرهنگي و درماني عليه مردم كشورمان، به دنبال فروپاشي نظام و به زانو درآمدن ملت ايران است. اين رژيم براي رسيدن سريع به چنين هدفي نياز به اجماع امنيتي جهاني عليه كشورمان دارد؛ اجماعي كه قبل از برجام وجود داشت و با برجام از بين رفت. تلاش ترامپ و اتحاد عبري-عربي براي از بين بردن كامل برجام در همين راستا بوده، ولي برجام در حال احتضار توانست چندين نوبت تلاش امريكا در شوراي امنيت سازمان ملل را ناكام گذارد. آنچه موجب احتضار برجام شد، همصدايي و همنوايي داخلي همين طيف از سياسيون داخلي بود كه امروز مانع از تصويب FATF هستند و ادعاي مبارزه با امريكاي آنها، گوش فلك را كر كرده است. جالب است كه اين مخالفان از ابتداي توافق مربوط به برنامه هسته‌اي ايران و حتي در زمان مذاكرات مربوطه با تندرو‌هاي امريكايي، نتانياهو، بن‌سلمان و بن‌زايد، همصدا بوده و خواستار به آتش كشيدن برجام بوده‌اند. زماني كه تقريبا تمامي اعضاي شوراي امنيت (جز يكي از اعضاي غيردائم) به مخالفت با امريكا برخاستند و مانع از تمديد تحريم تسليحاتي ايران و متعاقبا به‌كارگيري مكانيسم حل اختلافات شدند، تنها يك راه براي همراه‌سازي كشورهاي ديگر عليه مردم ايران باقي ماند و آن عدم خروج ايران از ليست‌سياه FATF بود. طبق اعتراف رابرت اوبراين، دستيار امنيت ملي ترامپ،امريكا تمامي تحريم‌ها عليه ايران را اعمال كرده و فرصت يا امكان ناچيزي براي انجام هر كار ديگر و اعمال تحريم ديگري باقي مانده است. سخنان اوبراين نشان از نااميدي در رسيدن رژيم تروريستي امريكا به اهدافش عليه مردم مظلوم ايران با تداوم سياست‌هاي يك‌جانبه‌گرايانه است. عدم همراهي كشورهاي جهان و تبديل نشدن تحريم‌هاي امريكايي به تحريم‌هاي سازمان مللي، مانع از موفقيت امريكا به‌رغم بهره‌گيري از تمامي شقوق تحريم عليه كشورمان بوده است. اوبراين ادامه مي‌دهد كه «ما در حال بررسي همه اقدامات مهار‌كننده احتمالي هستيم.» اگر امريكا به يمنِ همراهي مخالفان داخلي، از باقي ماندن ايران در ليست‌سياه FATF ذوق زده شده و وزارت خزانه‌داري آن بيانيه صادر مي‌كند، بي‌دليل نيست، چراكه با اين وضعيت حتي دوستان ايران هم از همكاري با ايران اِبا خواهند داشت و حلقه محاصره ايران با دست مخالفان داخلي FATF كامل خواهد شد. اگر روسيه و چين را شريك استراتژيك خود مي‌دانيم، به‌واسطه قرار داشتن نام ايران در ليست‌سياه، همكاري‌هاي‌شان را به حداقل رسانده‌اند و چنانچه پيمان 25 ساله هم با چين نهايي شود، با وجود نام ايران در ليست‌سياه FATF، هيچ تحول مثبتي رخ نخواهد داد. هيچ كشوري حاضر نمي‌شود كه منافع ملي خود را كنار گذاشته و به‌واسطه همكاري با ايران با محدوديت‌هاي بين‌المللي ناشي از مقررات FATF مواجه شود. امروز علاوه بر محدوديت‌هاي فراوان براي همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري دولت ايران با كشورهاي ديگر، شهروندان كشورمان نيز محدوديت‌هاي مالي سنگيني را تجربه مي‌كنند و تمامي حساب‌هاي آنها در بانك‌هاي خارجي يا مسدود شده‌اند يا در آستانه آن قرار دارند. ضربه اين گونه محدوديت‌ها در زمان پاندمي كرونا دوچندان است، چراكه ايران حتي نمي‌تواند اقلام دارويي و تجهيزات پزشكي ضروري و حياتي را وارد كشور كند. اگر امروز شاهد تلفات چندين برابري شهروندان كشورمان در مقايسه با كشورهاي ديگر هستيم، نتيجه تروريسم اقتصادي و درماني امريكا با چراغ سبز مخالفان به ظاهر ضدامريكايي است. حال بايد از مخالفان برجام و FATF پرسيد كه واقعا در كدام جناح از جنگ اقتصادي و درماني عليه مردم كشورمان قرار دارند؟
كارشناس روابط بين‌الملل