آخرين رييس جمهور
نوشته فرهاد والي
ماجراي اوكراين
يكي از مهم‌ترين موضوعاتي كه براي ترامپ در دوره رياست‌جمهوري‌اش مطرح بود، اين بود كه بتواند دو دوره را به پايان برساند. او مي‌دانست كه رقيب اصلي‌اش در انتخابات جو بايدن خواهد بود، به همين دليل از همان ابتدا كوشش كرد تا براي او پرونده‌سازي كند. از همين رو روي « هانتر بايدن» دومين پسر جو بايدن متمركز شد. هانتر بايدن عضو هيات مديره شركت بوريسما Borisma يك شركت گاز اوكرايني بود. هانتر بايدن مثل جو بايدن و پسر بزرگش بو بايدن سابقه و پيشينه درخشاني ندارد و اصولا يك تاجر معمولي است كه در اوكراين كار مي‌كند و با چين هم تجارت مي‌كند. در دوره اوباما جو بايدن سفري به اوكراين كرده بود و شرط كمك مالي امريكا به اوكراين را كاهش ارتباط با روسيه كه از نظر دولت اوباما عامل فساد در اوكراين بود دانسته بود. در آن دوران ويكتور شوكين دادستان كل اوكراين متهم به همكاري با روسيه و بي‌توجهي به توسعه فساد در اوكراين بود. در واقع دولت اوباما شرط كمك به اوكراين را بركناري شوكين دانسته بود. پارلمان اوكراين در سال 2016 شوكين را بركنار كرد.
بعدها شوكين اعلام كرد كه او در سال 2014 پرونده‌اي براي پيگيري فساد در شركت بوريسما كه هانتر بايدن در آن كار مي‌كرد داشت. آنچه ترامپ از رييس‌جمهور اوكراين مي‌خواست اين بود كه هانتر بايدن را به‌خاطر فساد مالي به دادگاه بكشاند. در حالي كه به گفته مقامات دوره اوباما، مقامات اوكراين و حتي مقامات شوراي تجاري امريكا و اوكراين وضعيت هانتر بايدن هيچ ربطي به پدرش جو بايدن ندارد و در بدترين حالت به گفته مورگان ويليامز، مدير شوراي تجاري ايالات متحده و اوكراين: «وقتي مي‌خواهيد بخش سياسي را از بخش كسب و كار جدا كنيد و فساد را كاهش دهيد، در اين صورت فقط به دنبال خنثي كردن فساد نيستيم، بلكه ظاهر نيز مهم است.» در واقع در بدترين حالت، ظاهر قضيه مطرح است. با اين همه دولت ترامپ ماجرا را چنان مطرح كرد گويي ميان هانتر بايدن و پدرش ارتباطي وجود دارد.
ترامپ دستور داد كمك مالي به اوكراين را نگه دارند، تا وقتي دولت اوكراين هانتر بايدن را به دادگاه ببرد. اين ماجرا به بازرسي ويژه كشيده نشد، بلكه تك تك افرادي كه در جريان بودند به عنوان شاهد به مجلس احضار شدند و شهادت دادند. از جمله گوردون ساندلند (Gordon Sandland )كه اولين سفير ترامپ در اتحاديه اروپا بود. موجودي احمق كه نه ديپلماسي مي‌فهميد و نه از شعور سياسي و شعور عادي كافي برخوردار بود. وظيفه نماينده امريكا در اتحاديه اروپا هماهنگ كردن مواضع كشورهاي اروپايي در شرق و غرب اين قاره است. اين آقاي گوردون ساندلند فقط به اين دليل به اين مقام رسيد كه يك ميليون دلار به كمپين ترامپ كمك كرده بود.
وقتي آن روز تلفن آقاي ساندلند زنگ زد، دور ميز همه كاركنان عادي وزارت‌خارجه نشسته بودند و غذا مي‌خوردند، از آن كارمندان وزارت خارجه كه براي‌شان دمكرات و جمهوريخواه فرقي نمي‌كرد، آنها فقط به عنوان يك عامل و كارگزار دولت كار مي‌كردند. در همان روزها بارها پيش آمده بود كه گوردون ساندلند به‌خاطر اظهارنظرهاي اشتباه و بي‌ربطش باعث ايجاد خنده در ميان كاركنان وزارت خارجه شود، تا زماني كه يكي از آنان توضيح داد كه علت منصوب شدن ساندلند به عنوان سفير امريكا در اتحاديه اروپا يك چك يك ميليون دلاري است كه آقاي ساندلند تحويل كمپين ترامپ داده. البته ساندلند هم خيلي از خنده‌هاي كارمندان وزارت خارجه خوشش نمي‌آمد، ولي بدبختانه مي‌دانست آنها را نمي‌توان اخراج كرد. تنها كاري كه از ساندلند برمي‌آمد اين بود كه در مورد روزي كه با آقاي پرزيدنت ملاقات كرده بود حرف بزند. آن روز آقاي ساندلند داشت سبزيجات كنار استيك‌اش را مي‌خورد كه تلفن زنگ زد، خواست تلفن را خاموش كند، اما نام رييس‌جمهور روي صفحه گوشي روشن شد. مطمئن بود كه اگر برود به گوشه‌اي و با رييس‌جمهور حرف بزند، هيچ‌كس حرفش را باور نخواهد كرد كه او كه به نظر خيلي از دوستانش آدم احمقي به نظر مي‌آيد با رييس‌جمهور رابطه تلفني دارد. او تلفن را روشن كرد و روي اسپيكر گذاشت. آقاي دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده وسط رستوران و در حضور بيست -سي نفر از حاضرين در رستوران كه غالبا ديپلمات بودند و اكثرا از رييس‌جمهور جديد امريكا خوش‌شان نمي‌آمد از گوردون ساندلند خواست كه با جديت پيگير دادگاه هانتر بايدن باشد. همه ديپلمات‌هايي كه سر ميز نشسته بودند، بهت زده شده بودند، آنها مي‌دانستند كه هانتر بايدن هيچ ربطي به امريكا و سياست‌هاي امريكا در اروپا ندارد، جز اينكه پدرش احتمالا رقيب انتخاباتي بعدي دونالد ترامپ باشد.
بعدها در موضوع استيضاح افرادي كه دور ميز نشسته بودند، با اين قانون آشنا بودند كه اگر كسي در امريكا شاهد يك خلاف و قانون‌شكني است، اين موضوع را علنا با مجلس در ميان گذاشتند. اما در اين ميان گوردون ساندلند اطلاعات دردناك‌تري داشت، ساندلند ديده بود افرادي مثل كوهن و فلين وقتي دروغ گفتند چه بلايي سرشان آمده، بنابراين تصميمش را گرفت و در كنگره عليه ترامپ شهادت داد. اين يك سند مشخص بود كه در حضور تعدادي كارمند رسمي مستند شده بود.
ترامپ بلافاصله بعد از ماجراي استيضاح ساندلند را بركنار كرد. يك افسر بلند پايه ديگر ارتش هم در اين مورد شهادت داد. افراد زيادي بودند ولي اين دو نفر از بقيه مهم‌تر بودند. گوردون ساندلند بارها در كنگره و جاهاي ديگر تاكيد كرد كه آقاي ترامپ مستقيما از فعاليت‌هاي رودي جولياني، وكيل شخصي‌اش، مطلع بوده و با خود او هم درباره چگونه ترغيب كردن رييس‌جمهور اوكراين براي اعلام تحقيقات فساد مالي درباره جو بايدن و پسرش صحبت كرده بود.
لطفا سوت بزنيد و قايم شويد
«سوت زن» (Whistleblower) يك افسر بلندپايه سي‌آي‌اي بود كه از طرف سي‌آي‌اي مامور به خدمت در كاخ سفيد شده بود. او يكي از چند نفري بود كه در هنگام تلفن رييس‌جمهور ترامپ به رييس‌جمهور اوكراين، ماموريت داشت به مكالمه گوش دهد. بعضي افراد وقتي ماجراي لو رفتن افتضاحات تلفني ترامپ را با رهبران جهان مي‌شنوند فكر مي‌كنند كسي مخفيانه مكالمات كاخ سفيد را شنود كرده است، در حالي كه چنين چيزي مطلقا غلط است. وقتي رييس‌جمهور شروع به سخن گفتن با رهبران جهان مي‌كند، چندين نفر از ديپلمات‌ها و مقامات امنيتي و نظامي همزمان سخنانش را گوش مي‌كنند تا بتوانند بعدا دستورات و تصميمات رييس‌جمهور در آن مكالمه تلفني را اجرا كنند. آنها كاري به سياست ندارند، بلكه به قوانين و قواعد قانوني توجه مي‌كنند. به دليل همين نظارت‌ها ترامپ به هيچ‌كس در سيستم ايالات متحده، احتمالا جز خانواده خودش اعتماد ندارد.
آن روز دونالد ترامپ در مكالمه با رييس‌جمهور اوكراين آقاي زلنسكي از وي مي‌خواهد تا احتمال فساد اقتصادي هانتر پسر جو بايدن را پيگيري كند. او گفته بود ما انتظار داريم تو كارهاي خوبي براي ما بكني تا ما هم كارهاي خوبي براي تو بكنيم. اين افسر در حين گوش كردن به مكالمات رييس‌جمهور تعجب كرد. اين خيلي عجيب بود كه رييس‌جمهور كمك مالي كشور را به اوكراين منوط به موضوعي بكند كه به رقابت‌هاي سياسي خودش در داخل امريكا مربوط است. به همين دليل سوت را زد و موضوع را مطرح كرد.
اصطلاح « سوت زن» (Whistleblower) يك اصطلاح امريكايي است. مربوط به افرادي كه در سازمان‌هاي دولتي كار مي‌كنند. فرض كنيد كه رييس شما از شما مي‌خواهد يك كيسه طلاي دوكيلويي را توي صندوق عقب ماشينش بگذاريد، شما مي‌دانيد كه كار او خلاف است، اما تقريبا مطمئن هستيد كه اگر به اين موضوع اعتراض كنيد، رييس خلافكار شما را اخراج مي‌كند، به همين دليل طلاها را توي صندوق عقب ماشين مي‌گذاريد و يك عكس از آن مي‌گيريد و موضوع را مستند مي‌كنيد و بعد سوت را مي‌زنيد. به اين فرد در قانون قضايي امريكا « سوت زن» مي‌گويند. سوت‌زن طبق قوانين ايالات متحده تحت امان و حفاظت قانون است. مقامات موظف هستند در هيچ حالتي نام او را به هيچ كسي اعلام نكنند و امنيت او را حفظ كنند. به همين دليل وقتي «سوت زن» سخنان ترامپ و زلنسكي را با يك سيستم ضبط صدا ضبط كرد و آن را در اختيار قاضي گذاشت، به زندگي و كارش ادامه داد. اگرچه ترامپ چند روز بعد او را جاسوس خواند و به‌طور علني تهديد كرد.
الكساندر ويندمن؛ خيانتكاري با قلب ارغواني
در همان زمان الكساندر ويندمن هم داشت به مذاكرات ترامپ و زلنسكي گوش مي‌داد. كلنل الكساندر س ويندمن Lt. Col. Alexander S. Vindman جوان اصالتا متولد اوكراين بود. او و برادر دوقلويش ايوژني، هر دو 45 ساله، همراه با برادر بزرگ‌شان پس از مرگ مادرشان در اوكراين، در 1979 به نيويورك مهاجرت كرده بودند، دو برادر با كوشش بسيار در دانشگاه درس خوانده بودند و در ارتش به سرعت بالا آمده بودند، الكساندر مدتي در عراق جنگيده بود و در آنجا مجروح هم شده بود و به مدال قلب ارغواني Purple Heart رسيده بود. او نيز همزمان با «سوت زن» به مذاكرات رييس‌جمهور گوش مي‌داد، با اين تفاوت كه الكساندر زبان‌هاي روسي، اوكرايني و انگليسي را به‌خوبي مي‌دانست و در هاروارد ادبيات اوكرايني خوانده بود. او نيز پس از شنيدن سخنان ترامپ به مجلس رفت و عليه ترامپ شهادت داد. مدتي بعد نه فقط الكساندر، كه حتي برادرش كه هيچ نقشي در اين موضوع نداشت از كاخ سفيد اخراج شدند و الكساندر كه مدتي بود در ارتش درجه نظامي‌اش را گرو نگه داشته بودند، از آن محروم شد.
پرونده اوكراين به همين شكل شروع شد و دست مجلس افتاد، ولي در واقع اين استيضاح چندان جدي نبود. نانسي پلوسي به عنوان رييس مجلس معتقد بود كه پرونده اوكراين به هر شكلي هم كه پيش برود، در نهايت در سنا راي نمي‌آورد و ما فقط سرمايه سياسي خودمان را هدر كرديم، ولي دمكرات‌ها مجبور شدند تحت فشار افكار عمومي همين نمايش را اجرا كنند. وقتي استيضاح را به سنا بردند، ميچ مك كانل Mitch MacConnell كه رهبر اكثريت سناست، هر كاري توانست كرد كه مدت استيضاح را كوتاه كند و نگذاشت كه نمايندگان در مجلس شاهد بياورند و همه‌چيز را در شكل نمايشي برگزار كرد. از بين تمام سناتورهاي جهموري‌خواه تنها ميت رامني به استيضاح راي مثبت داد. او گفت با وجدان بيدار نمي‌توانم راي منفي بدهم.
جف سشنز Jeff Sessions:
جف سشنز از قربانيان واقعي و عجيب دونالد ترامپ بود. او كه سناتور امريكايي از آريزونا بود، پس از انتخاب وي دنبال او راه افتاد و با او همراهي كرد، ترامپ هم او را به عنوان اولين وزير دادگستري خودش منصوب كرد. ترامپ از سشنز خواست كه از به صليب كشيدن فلين دست بردارد. بگذاريد اين جمله را واضح‌تر بنويسيم، ترامپ رييس‌جمهور امريكا از سشنز وزير دادگستري رسما خواست مانع اجراي عدالت شود، جرمي كه مي‌توانست خودش را بركنار كند. در واقع ترامپ از او انتظار داشت ماجراي فلين زده را لاپوشاني كند، سشنز خودش را از اين ماجرا كنار كشيد. در نهايت جف سشنز مدت كوتاهي بعد از خاتمه پرونده مولر اخراج شد. ترامپ پس از آن حرف‌هاي زشتي در مورد او توييت كرد.