امسال اكران و نمايش فيلم‌هاي كوتاه در جشنواره فيلم كوتاه تهران علاوه بر شيوه فيزيكي و حضوري، به دليل شيوع ويروس كرونا و براي حفظ سلامت مخاطبان سينما به صورت آنلاين و از طريق سه پلتفرم به علاقه‌مندان سينما عرضه شد، در اين بين سامانه «وديو» يكي از اين درگاه‌هاي نمايش فيلم كوتاه به شمار مي‌رفت كه به گفته پويان صدقي مديرعامل اين پلتفرم با حداقل تبليغات و اطلاع‌رساني و اينكه خود جشنواره فيلم كوتاه هم تبليغات محيطي آنچناني نداشت اما مخاطبان استقبال بالايي از فيلم‌هاي جشنواره از طريق پلتفرم وديو داشتند. صدقي مي‌گويد: سال 97 كه اين سامانه راه‌اندازي شد با قيمت هزار تومان فيلم‌ها براي مخاطبان نمايش داده مي‌شد و آن زمان پربازديدترين فيلم اين سامانه در سال 97 به چهل نفر هم نمي‌رسيد. اما در حال حاضر كل كاربران وديو حدودا به سي هزار نفر مي‌رسند كه به نظر ما در آينده بر اين تعداد افزوده هم خواهد شد. به اين بهانه با پويان صدقي گفت‌وگويي انجام داديم و درباره اهميت پخش و اكران فيلم‌هاي كوتاه نظرش را جويا شديم كه پيش روي شماست:
چند روزي مي‌شود كه از برگزاري جشنواره فيلم كوتاه تهران فاصله گرفتيم، با توجه به اينكه نيمي از فيلم‌هاي اين رويداد، امسال به صورت آنلاين براي مخاطبان نمايش داده شده است و پلتفرم وديو يكي از درگاه‌هاي اكران فيلم كوتاه بود استقبال مخاطبان را چگونه ارزيابي كرديد؟
اساسا امسال استقبال از اكران آنلاين فيلم كوتاه براي شخص من فراتر از انتظار بود. شايد باور نكنيد از ابتداي سال 99 من مدام از جانب مخاطبان سورپرايز مي‌شوم.
از چه نظر؟
براي اينكه تعداد بازديدكنندگان و مراجعان به پلتفرم وديو براي تماشاي فيلم كوتاه بسيار زياد است و آخرين سورپرايز من هم به همين جشنواره فيلم كوتاه مربوط مي‌شود. اصلا توقع نداشتم بليت‌هاي زيادي بفروشيم. اگر خاطرتان باشد پارسال در جشنواره فيلم كوتاه بليت‌فروشي صورت گرفته بود و با قيمت 5 هزار تومان بليت‌ها به مخاطبان عرضه مي‌شد؛ با در نظر گرفتن اينكه اكثريت بليت‌ها از جانب مخاطبان بيرون جشنواره خريداري شده بود (عوامل فيلم و فيلمسازان كوتاه سهميه بليت داشتند) پارسال از مجموع بليت‌هاي فروخته‌شده رقم و عدد خوبي دريافت شد يعني حدود 2300 نفر، بليت جشنواره را خريدند. اما امسال اين رويكرد با شيوع بيماري كرونا تغيير كرد. يعني بخشي از اكران فيلم‌هاي جشنواره به شيوه حضوري بود. بخش ديگر نمايش فيلم‌ها به صورت آنلاين براي مخاطبان انجام شد. از افرادي كه به صورت حضوري فيلم‌هاي جشنواره فيلم كوتاه را مي‌ديدند و25 درصد ظرفيت سالن‌هاي سينما را تشكيل مي‌دادند اهالي رسانه و اصناف بودند كه هيچ پولي از آنها دريافت نمي‌شد پس از طريق حضوري جشنواره امسال در آمدي نداشت. اما در بخش آنلاين 3 پلتفرم همزمان فيلم‌هاي جشنواره فيلم كوتاه را نمايش مي‌دادند كه «وديو» يكي از درگاه‌هاي نمايش فيلم كوتاه در جشنواره فيلم كوتاه بود.
البته همه فيلم‌ها نمايش آنلاين نداشتند.
بله. ما در وديو 132 فيلم به صورت آنلاين پخش كرديم. كساني كه به صورت حضوري و فيزيكي در سالن سينما فيلم ها را تماشا كردند 60 فيلم بيشتر تماشا كردند با اين حال بيشتر فيلم‌ها به شيوه آنلاين اكران شد. در سامانه وديو نزديك به 6600 قطعه بليت فروختيم. بخشي از فيلم‌ها به صورت پك به مخاطبان عرضه شد و بخشي از فيلم‌هاي كوتاه به صورت تك‌سانس از جانب مخاطبان خريداري شد. مجموعا يازده هزار پخش فيلم كوتاه را فقط در پلتفرم وديو شاهد بوديم.
با اين صحبت‌هاي شما به نظر مي‌آيد اتفاق خوب و مباركي به لحاظ جذب مخاطب براي سامانه شما روي داده باشد.
قطعا همين‌طور است. در طول شش روز برگزاري جشنواره فيلم كوتاه كه با حداقل تبليغات و اطلاع‌رساني بود و خود جشنواره هم تبليغات محيطي آنچناني نداشت، فقط سامانه وديو به6600 فروش بليت و ميزان بالاي استقبال مخاطبان دست پيدا كرد. به نظر من اين بسيار اتفاق خجسته‌اي است. اين را هم در نظر بگيريد كه ممكن است رمز اكانتي كه از جانب هر مخاطب به پلتفرم وديو متصل مي‌شود به اشخاص ديگري هم داده شود. از اين نظر هم ما ميانگين گرفتيم كه مثلا دو نفر در طول پخش، مخاطبان فيلم كوتاه بودند (قطعا بيشتر هم مي‌تواند باشد) و از اين حيث مي‌توانم بگويم امسال بين ده تا دوازده هزار نفر، فيلم‌هاي جشنواره را فقط از پلتفرم وديو تماشا كردند.
و اين رقم با زماني كه شما اين پلتفرم را راه‌اندازي كرديد تفاوت بسياري دارد؟
سال 97 كه با انگيزه‌هاي بسيار زيادي اين سامانه را راه‌اندازي كرديم مي‌دانستيم حول فيلم كوتاه پول و سرمايه نمي‌چرخد و اين مديوم درآمد آنچناني ندارد و اساسا آن زمان با نگاه تجاري به پخش فيلم كوتاه نگاه نشده بود. سال 97 با قيمت هزار تومان فيلم‌ها را براي مخاطبان نمايش مي‌داديم و مي‌توانم بگويم پربازديدترين فيلم ما در سال 97 به چهل نفر هم نمي‌رسيد. اما در حال حاضر كل كاربران ما حدودا سي هزار نفر هستند كه امسال نيمي از آنها براي اولين‌بار به تماشاي فيلم كوتاه نشستند و اين ميزان مخاطب به نظر من اتفاق خوبي است.
پس كرونا بازار فيلم‌هاي آنلاين را حسابي داغ كرد.
در اينكه كرونا امر مذمومي است كه اصلا شك نكنيد.
منظورم اين بود كه بحران و تهديد را به فرصت تبديل كرديد و اين نكته بسيار هوشمندانه‌اي است.
من خيلي خوشحال‌تر مي‌شدم كه جشنواره فيلم كوتاه امسال به صورت كامل آنلاين برگزار مي‌شد. نه از اين بابت كه سودي براي پلتفرم آنلاين وديو داشته باشد، خير، به هيچ‌وجه اين‌گونه نيست. چراكه درآمد پلتفرم ما مستقيم به جشنواره فيلم كوتاه واريز مي‌شود و جشنواره هم همه درآمد را به خود فيلمسازان مي‌دهد. بحث من از اين منظر است كه دغدغه سلامت فيلمسازان و اهالي فيلم كوتاه را اولويت قرار مي‌داديم. وقتي همه جشنواره‌هاي معتبر و بزرگ دنيا يا لغو مي‌شوند يا به صورت آنلاين برگزار مي‌شوند چه اصراري داريم به اينكه بخواهيم جشنواره كوتاه را فيزيكي و حضوري برگزار كنيم. از اين حيث بسيار خوشحال مي‌شدم كه جشنواره فيلم كوتاه كاملا آنلاين برگزار مي‌شد.
از اين مبحث گذشته، امسال فيلم‌هايي كه در جشنواره فيلم كوتاه نمايش داشتند كيفيت‌شان را چگونه ديديد؟ در بعضي از نقدهايي كه بر فيلم‌هاي جشنواره نوشته شده بود اين نكات يادآوري شد كه بعضي از آنها صاحب ايده‌هاي درخشاني بودند، بعضي هم تك و توك فيلم‌هايي با ساختار منسجم بودند و...
بپذيريم كه سال نرمالي را به لحاظ اتفاقات اجتماعي پشت سر نگذاشته‌ايم. از پاييز سال 98 به اين طرف موضوعاتي كه در جامعه ما رخ داده اساسا تلخ و ناراحت‌كننده بوده،خب طبيعي است كه فيلمسازان ما هم در همين جامعه زندگي مي‌كنند. افرادي خارج از اين جامعه كه نيستند آنها هم مثل انسان‌هاي جامعه درگير افسردگي و نگراني مي‌شوند. واقعا از هنرمند توقعي نمي‌توان داشت كه در اين شرايط ملتهب فيلم نرمال با حال و هواي خوب بسازد. امسال هم كه به‌طور كامل شرايط كرونايي بر كشور حاكم بوده، خيلي از فيلمسازان فيلم كوتاه، پول ساخت فيلم نداشتند. خيلي از آنها پروژه‌هاي‌شان لغو شد. خيلي از آنها نزديكان خود را از دست دادند، خيلي از آنها زير بار مشكلات اقتصادي قرار گرفتند. با در نظر گرفتن جميع اين اتفاقات هولناك اما من معتقدم فيلم‌هاي خوبي در جشنواره امسال حضور داشتند و توجهي كه به بعضي فيلم‌هاي با رويكرد خاص شد عالي بود.
به تعبيري به تنوع ژانر اهميت داده شد.
دقيقا. امسال چه مدال ايسفا و چه جايزه بهترين فيلم براي آثاري بود كه در ساليان قبل به آنها توجه نمي‌شد به عنوان مثال به فيلم «اسب سفيد بالدار» كه موضوع فانتزي داشت اهميت داده شد. خيلي از فيلم‌هايي كه در جشنواره جايزه مي‌گيرند موضوع اين فيلم‌ها توجه فيلمسازان ديگر را به خود جلب مي‌كند و باعث مي‌شود سال بعد نمونه همان ژانر فيلم‌هاي زيادي ساخته شود. مثلا اگر سال‌هاي پيش به فيلمي با موضوع اجتماعي جايزه داده مي‌شد فيلمسازان ديدگاه و مبناي خودشان را موضوع اجتماعي قرار مي‌دادند. امسال در بخش جوايز به تنوع ژانر اهميت داده شده. معتقدم همين موضوع روي ساختار فيلم‌هايي كه سال آينده قرار است ساخته شود تاثير زيادي خواهد داشت. خاطرم هست خود من وقتي فيلم زوزه مرد (موضوع آخر زماني) به كارگرداني رضا گميني را تهيه كردم همه به ما حمله كردند كه اين چه موضوعي است. ولي من اين مسير را پيش گرفتم كه سليقه جديد به سينما بياورم. نه اينكه نخواهم با موضوع اجتماعي فيلم ساخته شود خير، ولي معتقدم اگر موضوعات فيلم كوتاه مدام بر مدار و قالب تكراري خلاصه شود اين موضوع باعث مي‌شود كه مسير را گم كنيم. معتقدم سال بعد سال تنوع ژانر در فيلم كوتاه خواهد بود چون كه امسال داوران به تنوع موضوع و مضامين در جشنواره اهميت دادند. من به شخصه براي پلتفرم وديو تنوع ژانر را لازم مي‌دانم هرچند در حال حاضر از 800 فيلمي كه وديو داريم بخش جدي آنها را فيلم‌هاي اجتماعي و درام تشكيل مي‌دهند. با اينكه همه اين فيلم‌ها را دوست دارم ولي معتقدم مخاطب به محتواي ديگري هم براي صرف وقت نياز دارد و بايد در كنار اين فيلم‌هاي اجتماعي سبد متنوعي از همه نوع فيلم‌ها را در ژانرهاي مختلف ببيند.
مي‌دانيد مشكل از كجا ناشي مي‌شود؟ تعدد فيلم‌هايي با موضوع اجتماعي در سينماي ايران باعث شده مخاطب بسيار سخت با فيلم‌هايي در ژانرهاي مختلف كنار بيايد فارغ از كيفيتي كه اثر مربوطه دارد، كليت فيلم را برنمي تابند.
با شما موافقم. اما اي كاش به اين نكته اهميت دهيم كه فيلمسازان حوزه فيلم كوتاه آينده سينماي ايران را مي‌سازند و قرار است پا جا پاي فيلمسازان برجسته بگذارند. وقتي تعداد سينماها در كشور افزايش پيدا مي‌كند وقتي نظام صنفي در حال تغيير است وقتي بسياري از تهيه‌كننده‌ها ريسك مي‌كنند و هزينه فيلم اول كارگردانان جوان را متقبل مي‌شوند اگر رويه فيلمسازي درست نباشد سينما به مسير متعالي هدايت نمي‌شود آن وقت نمي‌توان از فيلمسازان توقع داشت كه فيلم‌هاي خوب و ماندگاري بسازند. اين قضيه دقيقا مثل آموزش و پرورش است. وقتي ما نتوانيم آموزش و تعليم درستي داشته باشيم (اينجا منظور من سن نيست) اساسا نتوانيم نسل جوان را خوب و متناسب با استعدادهاي‌شان تربيت كنيم نمي‌توانيم توقع داشته باشيم كه نتيجه مطلوب دريافت كنيم. بايد ريسك كنيم و به ژانرهاي مختلف اهميت دهيم، از فانتزي گرفته تا فيلم كودك، اكشن و ترسناك و كمدي و اجتماعي و... همه نوع فيلم بسازيم تا سينما رونق بگيرد و همين موضوع خود باعث جذب مخاطب و ركوردهاي عجيب و غريب مي‌شود. آنچه مسلم است اينكه وقتي اين نهال را مي‌كاريم بايد درست از آن مواظبت كنيم؛ از اين حيث كه جشنواره‌ها جهت‌دهي خوبي روي توليد و محتوا داشته باشند. اگر مثل امسال توجه بيشتري به ژانر شود اتفاق خوشايندي براي حوزه فيلم كوتاه شاهديم، فيلمساز تشويق مي‌شود فيلم‌هايي در ژانرهاي مختلف بسازد و خروجي كارش علاوه بر اينكه در جشنواره حضور پيدا مي‌كند به فيلمش جايزه تعلق مي‌گيرد و توجه بيشتري به آن مي‌شود.
جناب صدقي نحوه پخش فيلم كوتاه در وديو بر چه اساسي است؟ آيا از فيلمسازان براي اكران فيلم‌شان هزينه‌اي دريافت مي‌شود؟ بالاخره فيلم كوتاه به لحاظ مالي، گردش مالي زيادي ندارد.
ما هيچ پولي از هيچ فيلمسازي نمي‌گيريم. نه ما كه در هيچ كجاي جهان اين عرف نيست و ما هم ملزم هستيم كه الفباي نمايش و پخش فيلم كوتاه را رعايت كنيم. ما علاوه بر اينكه از فيلمساز پول نمي‌گيريم پول هم به آنها پرداخت مي‌كنيم.
اينجا پرانتز باز كنم؛ خيلي از فيلمسازان از نحوه انتخاب فيلم‌ها براي نمايش در جشنواره فيلم كوتاه گلايه داشته و دارند كه جشنواره بيشتر به فيلم‌هاي توليدي انجمن اهميت مي‌دهد و...
بالاخره بپذيريم كه انجمن سينماي جوان يك رگولاتور و نهاد آموزشي است كه برگزار‌كننده جشنواره‌اي است كه از قديمي‌ترين و مهم‌ترين رويدادهاي سينمايي فيلم كوتاه است. و كساني هم كه در راس هيات انتخاب قرار مي‌گيرند همه صاحب سليقه هستند. هميشه هم اينچنين انتقادها به نحوه انتخاب فيلم به جشنواره بوده و هست. معتقدم اگر افراد هيات انتخاب را عوض كنيم اساسا با فيلم‌هاي ديگري در جشنواره مواجه مي‌شويم.
با اين صحبت مي‌خواستم به اين سوال برسم كه شما ويترين پلتفرم وديو را بر چه مبنا مي‌چينيد؟ به كيفيت اهميت مي‌دهيد يا كميت؟ و اينكه هر فيلمي متقاضي نمايش شود، مي‌پذيريد؟
قطعا اين‌گونه نيست كه ما هر فيلم كوتاهي را اكران كنيم. فيلم مربوطه بايد از حداقل استاندارد براي پخش از پلتفرم وديو برخوردار باشد چون معتقدم مخاطب ما براي تماشاي فيلم، هزينه مي‌كند. بايد به آن پولي كه مخاطب خرج مي‌كند احترام بگذاريم. چون هدف‌مان آشنا كردن مخاطب با مقوله فيلم كوتاه است. بايد به اولين مواجهه مخاطب با فيلم كوتاه توجه كنيم. شايد باورتان نشود خيلي از مخاطبان ما حتي نمي‌دانند فيلم كوتاه چيست. وقتي پلتفرم ما قرار است باب آشنايي مخاطب با فيلم كوتاه شود نبايد اولين فيلم كوتاهي كه كليك مي‌كند بد و بي‌محتوا باشد. معتقدم فرصت چنداني نداريم و بيننده را بايد با ويتريني از بهترين‌هاي فيلم كوتاه آشنا كنيم. بايد آرشيومان را گسترش دهيم. اين نكته را هم بگويم كه خيلي از فيلم‌ها را ما در آرشيومان نداريم، علتش اين است كه در حال پخش جشنواره‌اي هستند و منتظريم پخش جشنواره‌اي آنها تمام شوند. توليدات با كيفيت مدنظر وديو در فيلم كوتاه محدود است. سالي دو هزار فيلم كوتاه در كشور توليد مي‌شود. آن تعداد از فيلم‌هايي كه مخاطب بخواهد براي‌شان هزينه كند كم است.
قصد توليد فيلم كوتاه هم داريد؟
پيش‌تر فيلم كوتاه شهربازي كاوه مظاهري را ساختيم كه نماينده سينماي ايران به اسكار معرفي شده. جشن بهنام عابدي، «زوزه مرد» رضا گميني «نجس» محصول ايران و اتريش بوده و... در محوريت ساخت فيلم كوتاه و رسالتش براي حمايت فيلمسازان جوان و در اين حوزه غريبه نيستيم اما با توجه به اينكه توليدات كم است ما قصد توليد محتواي اختصاصي براي وديو داريم كه در قالب سريال اينترنتي باشد. تجربه كاشوخين سريال مشترك وديو و فيليمو بوده كه عيد پارسال پخش شده و در نظر داريم مشابه همان تجربه را رقم بزنيم و به اين شكل بتوانيم مخاطبان سينماي بدنه را با مديوم فيلم كوتاه آشنا كنيم و از رسالت خودمان هم خارج نشويم.