بيم و اميد كرونا براي ما

داستان ما و واكسن داستان بيم‌ها و اميدها است. در ماه‌هاي اوليه همه‌گيري جهاني فكر مي‌كرديم كه به روال بقيه ميكروب‌هاي مردم‌آزار چند سالي طول مي‌كشد تا بتوانيم واكسني موثر و ايمن عليه اين ويروس نوظهور بسازيم. اما اتفاقي كه افتاد در عمل غافلگيركننده بود، واكسن‌هاي مختلفي به شيوه‌هاي مختلف و پلتفرم‌هاي مختلف ساخته، كارآزمايي‌هاي باليني در مراحل سه‌گانه انجام، موثر بودن واكسن‌ها اثبات و ايمني آنها (حداقل در كوتاه‌مدت) ثابت شد و با صدور مجوزهاي اضطراري به مرحله توليد انبوه رسيدند. جهان حالا به فرداي بدون كرونا مي‌انديشد و اين نه يك تصور بلكه يك واقعيت است، 174 ميليون دوز واكسن در جهان تزريق شده است و روزانه حدود 1.6 ميليون دوز واكسن در گوشه و كنار جهان تزريق مي‌شود، هنوز، برخلاف بسياري از تبليغات رسمي اين‌سو و آن‌سو، حتي يك مورد مرگ قطعي به دليل عوارض مستقيم واكسن گزارش نشده است و حتي عوارض جدي گزارش شده در مورد واكسن‌هاي مختلف هم انگشت‌شمار بوده‌اند و به نسبت ميزان واكسن تزريق شده در جهان واقعا نادر بوده است. در همين روزها اخباري منتشر شده كه داروهايي موثر براي مقابله با بيماري هم ساخته و در مراحل اوليه نتايج مثبتي داشته است، اين هم يك خبر بسيار خوب است كه مي‌تواند كابوس را به ترسي خفيف يا حتي يك دل‌نگراني كوچك بدل كند. اما در كنار اين اميدها ترس هم وجود دارد، هراس از شيوع گونه‌هاي جهش يافته (سويه‌هاي معروف به انگليسي و آفريقايي و برزيلي و...) و ترس از عدم پايداري ايمني واكسن‌ها براي چند سال نمونه‌هايي از اين قبيل ترس و هراس‌ها هستند. همه شواهد هم نشان مي‌دهد كه پيك چهارم بيماري هم شروع شده و اين‌بار هم در اطلاع‌رساني آن تعلل و تاخير شده است و اين متاسفانه موضوع كهنه و بسيار مهم «اعتماد» ميان مردم و مجموعه كلان سياستگذاري و اجراي اقدامات كشوري عليه بيماري كرونا را تحت‌تاثير قرار مي‌دهد. و حالا در كنار اين بيم و اميدها شايد مهم‌تر اين باشد كه بدانيم كجا ايستاده‌ايم. اگر يك درصد مردم جهان را ساكن كشورمان بدانيم، آن وقت به اين نتيجه مي‌رسيم كه اگر طبق متوسط تزريق جهاني اگر 1.7 ميليون دوز واكسن تزريق كرده بوديم در سطح متوسط جهاني بوديم، اما تا امروز تنها 120 هزار دوز واكسن روسي وارد كشور شده و هنوز همه آن هم تزريق نشده است. طبق اخبار رسمي منتشر شده اميدواريم كه 2 ميليون دوز واكسن روسي و 4.2 ميليون دوز واكسن استرازنكا- اكسفورد به واسطه كواكس دريافت كنيم كه متاسفانه شنيده‌ها حاكي از اين است كه در سه ماهه اول 2021 تنها حدود 500 هزار دوز واكسن روسي و كمتر از اين ميزان واكسن استرازنكا به دست‌مان خواهد رسيد و اين نشانگر آن است كه تا انتهاي فروردين حداكثر و در خوش‌بينانه‌ترين حالت بايد يك ميليون نفر از اعضاي جامعه پرخطر و در معرض خطر واكسن دريافت خواهند كرد و در اين تاريخ حدود 300 ميليون دوز واكسن در سراسر جهان تزريق شده است.  واقعيت اين است كه با اين آمار و ارقام مي‌توان نتيجه گرفت كه در جنگ پنهان به دست آوردن واكسن (يا ديپلماسي واكسن) ما يا باخته‌ايم يا عقب افتاده‌ايم. حتي اگر هدف والايي چون ساخت واكسن داخلي انگيزه اصلي بوده باشد اما اين نبايد مانع تعلل براي رسيدن به بهترين واكسن‌هاي در دسترس در كوتاه‌ترين زمان ممكن مي‌شد. به نظر مي‌رسد تلاش‌ها براي خريد واكسن بهاراتي هند - كه هنوز هيچ مجوزي از هيچ كشوري دريافت نكرده است - و واكسن سينوفارم چين هم فعلا به نتيجه نرسيده است و روس‌ها هم كه فعلا حدود 3.5 ميليون دوز ماهانه واكسن توليد مي‌كنند به ‌شدت تحت فشار داخلي هستند تا واكسن‌هاي توليد خود را ابتدا براي داخل كشور به كار بگيرند و بعد به كشورهاي ديگر ارسال كنند. در چنين شرايطي بايد اميدوار باشيم واكسن‌هاي ايراني موثر و ايمن باشند و از صفر تا صد ساخت و عرضه آنها هيچ مشكلي بروز نكند تا بتوانيم در پايان سه ماهه سوم سال 1400 به واكسيناسيون بيشتر از نيمي از جمعيت بالاي 16 سال كشور برسيم و اين مدت زمان لازم نشان مي‌دهد كه شايد داستان بيم‌ و اميد كرونايي براي ما ايراني‌ها حداقل يك سال  ديگر  به  طول   بينجامد.