تلاش براي نجات مدارس دولتي
با تكيه بر يك تجربه
گروه اجتماعي|كتاب «مقاومت در برابر خصوصي‌سازي و تلاش براي نجات مدارس دولتي: تجربه امريكا» به نقد برنامه‌هاي كلي و سياست‌هاي كلاني مي‌پردازد كه در يكي، دو دهه گذشته در آموزش و پرورش امريكا به اجرا درآمده‌اند. نويسنده آن پرفسور دايان رويچ
(Diane Ravitch) يكي از بزرگ‌ترين، بلندآوازه‌ترين و رُك‌گوترين منتقدان آموزش و پرورش امريكاست كه تاكنون بيش از 20 كتاب و شمار بسيار زيادي مقاله، عمدتا در گستره آموزش، نوشته و منتشر كرده است. رويچ، در دولت جرج اچ. دابليو بوش (بوش پدر) به عنوان دستيار وزير آموزش براي دفتر پژوهش و پيشرفت آموزشي كار كرده و از نزديك، شاهد پيامدهاي منفي اجراي برخي سياست‌ها بوده است و به گفته خودش پس از مشاهده آن پيامدهاي منفي، دست از تاييد آن سياست‌ها -كه عمدتا به گرد خصوصي‌سازي آموزش به روش‌هاي گوناگون مي‌گردد- برمي‌دارد و به يكي از منتقدان جدي آنها بدل مي‌شود. در سال 1398 يكي از كتاب‌هاي مهم رويچ با عنوان «مرگ و زندگي نظام مدارس دولتي بي‌نظير امريكا» توسط دكتر صمد ايزدي عضو هيات علمي دانشگاه مازندران به فارسي ترجمه شد. تاريخ نگارش كتاب «مرگ و زندگي ...» سال 2010 است. رويچ، در سال 2013 كتاب ديگري نوشت با عنوان «دوران خطا: نيرنگ جنبش خصوصي‌سازي و خطر براي مدرسه‌هاي دولتي امريكا» كه به فارسي ترجمه نشده است. كتاب «مقاومت در برابر خصوصي‌سازي و تلاش براي نجات مدارس دولتي: تجربه امريكا» (2020) در واقع سومين كتابي است كه رويچ در يك دهه گذشته، در نقد و بررسي سياست‌هاي كلان آموزش و پرورش امريكا نوشته و منتشر كرده است- البته عنوان اصلي اين كتاب «كشتن جالوت، ايستادگي پرشور در برابر خصوصي‌سازي و نبرد براي نجات مدرسه‌هاي دولتي امريكا» است. يكي از امتيازهاي برجسته اين كتاب، تازه بودن اطلاعات آن است. بسياري از رخدادهايي كه در اين كتاب به آنها پرداخته شده است – كه آگاهي از آنها مي‌تواند براي خواننده ايراني مفيد و درخور درنگ باشند- در عرض دو، سه سالِ گذشته در جامعه و گستره آموزش امريكا رخ داده است. اين كتاب در واقع شرح ايستادگي يك ملت (دانش‌آموز، آموزگار، مديران مدرسه‌ها، والدين دانش‌آموزان، خبرنگاران و رسانه‌ها و...) در برابر قدرت ايدئولوژي و پولي است كه مي‌خواهد سكان بهسازي[اصلاح] آموزشي را به دست گيرند. رويچ با ذكر اطلاعات و اعداد و ارقام دقيق و جزيي، به نقد سرمايه‌داراني چون بيل گيتس، بتسي دِواس (وزير آموزش ترامپ)، خانواده والتون، الي برود، مايكل بلومبرگ، برادران كوك و بسياري ديگر از نام‌آوران جهان صنعت و سرمايه و جهان نيكوكاري (كارهاي خيريه‌اي) امريكا مي‌پردازد كه به روش‌هاي گوناگون- از جمله دخالت‌هاي مخرب در انتخابات شوراهاي آموزشي منطقه‌اي و هزينه كردن ميليون‌ها دلار در اين انتخابات‌ها در سراسر امريكا- مي‌كوشند در تصميم‌گيري‌ها و تصميم‌سازي‌هاي خرد و كلان آموزش امريكا دخالت كنند و آنها را به سمت و سويي ببرند كه در نهايت به تحريف معناي آموزش و پرورش مي‌انجامد. از ديد رويچ، اين دخالت‌هاي زيان‌بار، كه باعث از بين رفتن مدرسه‌هاي دولتي مي‌شود به سست شدن هر چه بيشتر بنيادهاي دموكراسي و همبستگي ملي منجر مي‌شود و بر شكاف آموزشي و طبقاتي مي‌افزايد. «مدرسه‌هاي اجاره‌اي» (Charter Schools) و برنامه «بُن‌هاي آموزشي» (Vouchers) - كه طراح اصلي آن ميلتون فريدمن، اقتصاددان نئوليبرال امريكايي است- به گستردگي مورد نقد رويچ قرار مي‌گيرند. كتاب داراي 16 فصل است: 1. اخلال، اصلاح نيست! 2. وضع موجود نفرت‌انگيز 3. اخلالگران چه مي‌خواهند؟ 4. با ايستادگي آشنا شويد 5. آغازِ پايان اخلالگري 6. ايستادگي در برابر آزمون‌گيري استانداردسازي شده سرنوشت‌ساز 7. پاداش‌ها و تنبيه‌ها، انگيزه بخش‌هاي خوبي نيستند8. دام و فريب؛ 9. گزينش مدرسه، مقررات‌زدايي و فساد10. ايستادگي به تقابل برخاست 11. ايستادگي ملي مي‌شود؛ 12. پولِ تاريك در ماساچوست و كنتيكت13. معجزه‌هايي كه معجزه نبودند14. هسته مشترك و خرواري از اصلاحاتِ شكست‌خورده ديگر 15. آموزگاران شورش مي‌كنند 16. جالوت با سر به زمين مي‌خورد. ترجمه فارسي كتاب را آرمان و مهدي بهلولي و محمدرضا نيك‌نژاد انجام داده‌اند و نشر شيرازه آن را به تازگي (دي ماه 1399) منتشر كرده است.