نظرخواهي از مردم براي رابطه با غرب و شرق

فايل صوتي دكتر ظريف باب جديدي از بحث و گفت‌وگو را تحت عنوان «ميدان يا ديپلماسي» باز كرد كه در روزهاي گذشته بحث‌هاي زيادي پيرامون آن شكل گرفته است. از جمله روز پنجشنبه مناظره‌اي با عنوان انتخابات ۱۴۰۰ و موضوع برجام و پسابرجام بين آقايان مصطفي كواكبيان، دبيركل حزب مردم‌سالاري و فواد ايزدي، استاد دانشگاه مطالعات جهان در دانشگاه تهران به دعوت نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه تهران و با حضور مسوولان اين نهاد برگزار شد.
مصطفي كواكبيان به عنوان آغازكننده بحث با اشاره به استعفاي حسام‌الدين آشنا از مركز تحقيقات استراتژيك گفت:«به نظر من سرقت فايل صوتي ضد منافع ملي بود. حالا پرسش‌هايي وجود دارد كه چگونه اين فايل صورتي درزكرده و عده‌اي حتي گفتند كه شنود شده است.» او با بيان اينكه «اصل افشاي اين فايل توسط هيچ‌كس مورد تاييد نيست» اضافه كرد:«برخي از اين جريان سوءاستفاده كردند. از پمپئو تا جان كري و امروز هم لاوروف موضع گرفته كه اگر ما نبوديم، برجام شكل نمي‌گرفت. داخل كشور هم عده‌اي گفتند جمهوري اسلامي اجازه به ديپلماسي نمي‌دهد، از طرف ديگر عده‌اي گفتند آقاي ظريف به حاج قاسم توهين كرده و...كه اين هم مورد تاييد نيست.» او با بيان اينكه قرار به انتشار اين سخنان در شرايط كنوني نبوده و «خاطرات شفاهي ممكن است تا 20 سال هم منتشر نشود»  تصريح كرد كه «اعتقادي ندارم جناب دكتر ظريف هيچ اسائه ادبي به سردار قاسم سليماني كرده باشد. اگر كسي سندي دارد،  خب نشان بدهد كه اينجا توهين شده است. چون بحث نهايي اين بود كه ما گاهي ديپلماسي را فداي ميدان كرديم. ايشان گفته ما در عرصه ديپلماسي مي‌توانستيم توفيقاتي داشته باشيم اما به‌خاطر اينكه با حاج قاسم مي‌خواستيم همكاري كنيم، ما ديپلماسي را فداي ميدان كرديم. ما با هر دوي اين عزيزان ارتباطاتي داشتيم. البته با سردار سليماني يكي، دو جلسه بيشتر نبود و واقعا احساس مي‌كردم ايشان رفاقت جدي با دكتر ظريف دارد. البته با دكتر ظريف ارتباطات ما چه در مجلس و كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي و فراكسيون ديپلماسي و منافع ملي گسترده‌تر بود و بعد از مجلس هم ارتباط كمي نداشتيم».
اين فعال اصلاح‌طلب با مكمل دانستن ديپلماسي و ميدان گفته است:«احساس من اين نيست كه ما بدون ديپلماسي در عرصه ميدان همه موفقيت‌ها را داشته باشيم. از طرف ديگر در عرصه ديپلماسي هم نمي‌شود بدون ميدان موفقيت كسب كرد. ميدان و ديپلماسي سرداران و سربازاني دارد كه بايد مكمل همديگر باشند.»
در ادامه اما فواد ايزدي ضمن تاييد زحمات ظريف در اين سال‌ها تاكيد كرد كه اين فايل صوتي «خسارت بزرگي به سياست خارجي كشور» وارد كرده است. او ارتباط با روسيه را در شرايط كنوني حائز اهميت خواند وگفت: «محتوايي كه ارايه شد، صحيح نبود. نگاه ما هم نگاه ملي است و من دلم به حال جمهوري اسلامي سوخت. در سياست خارجي نياز به طراحي و فكر داريم و مفاهيمي كه در بحث‌هاي دكتر ظريف هست بايد مورد بحث قرار بگيرد. تاثيرگذاري آقاي ظريف در مقابل وزراي ديگر خارجه جهان بسيار زياد است.» در ادامه اين نشست كواكبيان انتشار اين فايل صوتي را ضربه‌اي به مذاكرات وين توصيف كرد وگفت:«معتقدم به‌رغم صحبت‌هاي آقاي لاوروف، سياست خارجي روسيه و سياست خارجي امريكا تفاوت جدي با يكديگر دارند و به‌طور طبيعي به عنوان يك معلم دانشگاه عرض مي‌كنم كه روسيه ممانعت نكرده كه برجام شكل بگيرد.» او هدف از مذاكرات وين را برخلاف تصور برخي كه «احياي برجام يا برجام پلاس» مي‌دانند صرفا «رفع تحريم‌ها» عنوان كرد و با اشاره به ادعاهاي منطقه‌اي و موشكي گفت:«ما هم ادعا داريم. اگر آنها معتقدند ما در منطقه نفوذ داريم، خب خودشان پايگاه‌هاي نظامي متعدد در منطقه دارند و به نظر من اينها فرع بر موضوع هست. اگر هم خواستيم مذاكره كنيم، خب قرار نيست هرچه آنها گفتند ما دست‌هاي‌مان را بالا ببريم.» در ادامه فواد ايزدي «زنده كردن برجام» را يكي از اهداف سه‌گانه امريكايي‌ها عنوان كرد و گفت:«سناريوي امريكايي‌ها اين است كه رهبري در ۸ سال آينده عوض مي‌شود. براي همين به ‌دنبال كسي هستند كه كمتر ضدامريكايي باشد و پروژه سرنگوني را پيش ببرند.» كواكبيان اما در مقابل گفت:«معتقدم كه اين چه توافق خوبي براي امريكا بود كه ترامپ بايد از آن بيرون بيايد. اگر مفيد بود كه خب ترامپ در قرارداد مي‌ماند و چرا ارتجاع منطقه و رژيم صهيونيستي دنبال اين قضيه بودند. واقعا مقام معظم رهبري در تمام جريان برجام و وين حضور داشته و دارند.» او ادامه داد:«بله امريكايي‌ها هدف‌شان اين است كه عليه ما اجماع كنند. خب اگر ما مذاكره كنيم اجماع شكل مي‌گيرد يا ميز مذاكره را ترك كنيم؟ در اين شكي نيست كه امريكا با ذات انقلاب اسلامي مخالف است. اما يا نبايد مذاكره كنيم، يا اگر مذاكره مي‌كنيم نبايد انتظار داشته باشيم كه همه ۶ كشور مدام به ما امتياز بدهند و ما يك‌جانبه امتياز بگيريم و هيچ كسي هم حرفي نزند.» در ادامه فواد ايزدي گفت:«آقاي ظريف ركورد مذاكره با كري را زد. اما بحث اين است كه چگونه مذاكره وضعيت را بهتر كند. در امريكا نسبت به سياست ايران دعواست و جناح‌ها اختلاف نظر جدي دارند. اما الان تلاش مي‌شود كه قبل از انتخابات يك دوپينگي وجود دارد كه در انتخابات تاثير بگذارند.» كواكبيان اما ضمن مخالفت با اين گفته‌هاي ايزدي در بخشي از سخنانش با انتقاد از رفتار رييس دولت نهم و دهم در قبال قطعنامه‌هاي شوراي امنيت، لغو تمامي آن قطعنامه‌ها را از ثمرات برجام خواند و گفت:«اگر خروج ترامپ از برجام نبود، گشايش‌هايي حاصل مي‌شد. بعضي مي‌گويند ما بايد تحريم‌ها را دور بزنيم. خب بسم‌الله هركس مي‌تواند دور بزند. يك عده مي‌گويند بايد تحريم‌ها را خنثي كنيم. خب بسم‌الله خنثي كنيد.» او ادامه داد:«نمي‌شود كه تحريم را عادي‌سازي كرد. مي‌گويند مذاكره را ترك كنيد، تمام مي‌شود. خب چه خواهد شد؟ اگر ديدگاه اين است كه مثل كره شمالي شويم نه مذاكره لازم دارد و نه برجام، يك راست برويم به سمت سلاح هسته‌اي و تمام اما اگر طبق سند ۱۴۰۴ مي‌خواهيم كشور اول منطقه و كشور دهم جهان شويم، راهش اين نيست.  خب من بحث‌هايي دارم درمورد بازنگري قانون اساسي كه در اين موارد كار كرده‌ايم. دركل معتقدم بايد انصاف هم داشته باشيم در بحث‌ها، من بارها خودم به اين دولت گفتم ما  ۴۳ شهر رفتيم سخنراني كرديم ولي همشهري عزيزم بجنب كه ما افتخار كنيم.» كواكبيان در پايان با اشاره به ارتباط روسيه و چين با امريكا گفت:«ما براي حل رابطه لازم نيست كه دل و قلوه رد و بدل كنيم. مگر روس‌ها با امريكا رابطه ندارند، پس مي‌شود رابطه داشته باشيم در عين حال وابسته نباشيم و حتي از مردم هم نظرخواهي كنيم».