لزوم بازبيني درباره زمين‌هاي رهاشده تهران
رضا اميدوار تجريشي
با بالا رفتن قيمت مسكن، درصد استيجار بالاتر مي‌رود، مردم به حاشيه شهر رانده مي‌شوند و استطاعت‌پذيري مسكن كمتر مي‌شود. با افزايش قيمت مسكن، قيمت اجاره‌بها نيز روز به روز افزايش پيدا كرده و چشم‌انداز پيش روي شهر تهران اين است كه اجاره‌نشين مناطق مركزي تهران، ديگر بايد به اقامتگاه اطراف تهران برود و تامين خدمات و معاشش در تهران باشد. لازم نيست چرخ را از نو بسازيم، بلكه مطالعات تجربي در سطح جهاني نشان مي‌دهد بايد تمركز را روي گروه‌هايي بگذاريم كه دسترسي خود بر مسكن را از دست داده‌اند تا بتوانيم براي آنها برنامه‌ريزي داشته باشيم. تعداد زيادي زمين در شهر تهران داريم كه متعلق به دولت يا بخش خصوصي است، اما به واسطه سياست‌هاي انقباضي توسعه شهري، نتوانسته وارد مدار توسعه شود و تبديل به زمين‌هاي رهايي شده‌اند كه مجموعه‌اي از مسائل و مشكلات اجتماعي را براي شهر تهران ايجاد كرده‌اند. وارد كردن اين زمين‌ها به مدار توسعه شهري و فراهم كردن امكان توليد همه نوع مسكن در آنها، اعم از مسكن استيجاري با قيمت كنترل‌شده تا مسكن اجاره‌اي به شرط تمليك و مسكن تمليكي ولي با مساحت كوچك‌تر، مي‌تواند سطح استطاعت‌پذيري مسكن را بالا ببرد. حدود 50 درصد مردم در شهر تهران مستاجر هستند و هر سال 30 درصد هزينه اجاره‌بها بالاتر مي‌رود. تحليل‌هاي نهادهاي رسمي نشان مي‌دهد دهك‌هاي يك تا سه، به‌هيچ‌وجه امكان تامين مسكن در شهر تهران را ندارند و فقط بايد مسكن رايگان به آنها داده شود. دهك‌هاي چهار تا پنج نيز شرايط بدمسكني دارند و اگر نجنبيم، به دهك‌هاي يك تا سه ملحق خواهند شد. تمام بازار مسكن را نمي‌توان كنترل و دولتي كرد، اما آن دهك‌هايي كه از استطاعت‌پذيري مسكن خارج شده‌اند، با مجموعه‌اي از سياست‌هاي حمايتي چه براي خريد وچه براي اجاره مسكن مي‌توانند زير چتر حمايتي قرار گيرند. شوراي شهر و مديريت شهري تهران مي‌تواند نقش بسيار مهمي در تسهيل امور در اين زمينه ايفا كند.