كانادا از احتمال ارجاع پرونده هواپيماي اوكرايني به ديوان بين‌المللي دادگستري گفت، ايران پاسخ داد
بيش از يك سال بلاتكليفي قضايي
بيش از ۵۰۰ روز از ساقط شدن هواپيماي پرواز شماره ۷۵۲ مي‌گذرد. هواپيمايي كه هجدهم دي‌ماه 98 با شليك دو موشك سپاه پاسداران منهدم و هر ۱۷۶ نفر مسافر آن جان باختند. با گذشت بيش از يك سال هنوز خانواده جان‌باختگان پيگير اجراي عدالت و مجازات آمران و عاملان هستند. تنها غلامحسين اسماعيلي، سخنگوي دستگاه قضا در نشست خبري كه اواخر همين خردادماه و پيش از انتخابات رياست‌جمهوري برگزار شد، گفت كه مرجع رسيدگي به اين پرونده قوه قضاييه است و به زودي جلسات دادگاه برگزار خواهد شد. البته اين اولين‌بار نيست كه وعده برگزاري دادگاه و رسيدگي به اين پرونده ازسوي دستگاه قضا مطرح مي‌شود. دو روز پيش بود كه تيمي از محققان پزشكي قانوني كانادا كه ازسوي دولت اين كشور مسوول بررسي پرونده انهدام هواپيماي اوكرايني شده‌بودند، اعلام كردند اگرچه شواهدي نيافته‌اند كه مقامات ايراني دستور شليك داده يا اين شليك از قبل برنامه‌ريزي شده باشد اما اين موضوع نافي مسووليت ايران نيست و نبايد اين نقص مديريتي را تنها متوجه افراد دون‌پايه دانست. همچنين اخيرا برخي از بازماندگان هواپيماي اوكرايني در بيانيه‌اي از تعهد كانادا در پيگيري حقايق و عدالت و امكان ارجاع پرونده به ديوان بين‌المللي دادگستري خبر دادند. ديوان بين‌المللي دادگستري ركن قضايي سازمان ملل متحد است. جاستين ترودو، نخست‌وزير كانادا نيز روز پنجشنبه در توييتي نوشت: «خانواده و عزيزان قربانيان پرواز PS752 لياقت دريافت پاسخ دارند و ما از تمام تدابير لازم براي اجراي عدالت استفاده خواهيم كرد.» او در ادامه با ادعاي اينكه مقامات نظامي ايران مسوول حادثه براي هواپيماي اوكرايني هستند، در توييت ديگري نوشت: «ايران بايد پاسخ‌هايي به عزيزان قربانيان و جهان ارايه دهد. كانادا تلاش مي‌كند به‌طور كامل براي ساقط كردن هواپيما و آسيبي كه ايران به خانواده‌ها و قربانيان زده، تاوان بگيرد و خواهان جوابگويي كامل در بسترهاي بين‌المللي است.» محسن بهاروند معاون حقوقي وزارت امور خارجه البته به ادعاهاي مطرح شده ازسوي كانادا پاسخ داد. او گفته كانادايي‌ها هم بر اين نكته صحه گذاشته‌اند كه شليك به هواپيما عمدي نبوده و ايران هم پيش از انتشار و در فرصت قانوني، پيش‌نويس گزارش خود را براي كشورها فرستاد و آنها نيز نظرات خود را درخصوص اين گزارش به تهران ارسال كردند. بر اساس آنچه بهارلو توضيح داده، كانادا هم به عنوان مشاور اوكراين نظرات فني خود را ارسال كرده و تيم بررسي سانحه ايران بيشتر نظرات آنها را كه درمورد تقويت متن بوده و به تحقيقات فني كمك كرده، در گزارش نهايي خود ملحوظ كرده است. او البته گفته در نظرات فني كه جمهوري اسلامي رسما از دولت كانادا دريافت كرده، چنين نكات و اظهارنظرهاي كلي و نامفهومي كه جديدا مطرح كردند، وجود ندارد. بهاروند همچنين درخصوص تهديد نخست‌وزير كانادا مبني بر ارجاع اين پرونده به ديوان بين‌المللي دادگستري گفت: «اين اظهارات ناپخته بيش از آنكه مبنايي در دنياي واقعي صنعت هوانوردي داشته باشد، به دليل فشارهايي گفته مي‌شوند كه در واقع خود سياستمداران كانادايي منشأ آن هستند.» او گفته است: «آنها انتظار داشتند از اين جريان براي خود موقعيتي در افكار عمومي ايجاد كنند كه البته نتوانستند. شخصا هيچ نگراني از اين تهديدات بي‌مبنا ندارم. ايران تعهدات خود را مطابق حقوق بين‌الملل انجام داده و در ادامه نيز در زمان‌بندي‌هاي خود و به تدريج درحال پيگيري و اجراي آن است. به اندازه كافي از تخصص و اسناد و شواهد برخوردار هستيم كه بتوانيم در هر مرجعي به‌راحتي و به‌صورت كاملا مستدل و قانوني روشنگري‌هاي لازم را انجام دهيم.» فارغ از اظهارات مقام‌هاي دو كشور درگير در اين ماجرا و آنچه دو طرف در مباحث سياسي و فني مطرح كرده و مي‌كنند، خانواده‌ها همچنان منتظر برگزاري دادگاه عاملان و آمران اين حادثه هستند كه طي يك سال گذشته انجام نشده است.