چگونه شكست ترامپ در انتخابات
ايران و امريكا را در آستانه جنگ نظامي قرار داد؟
روايت مارك ميلي از «سناريو‌هاي كابوس‌وار»
محمدحسين لطف‌الهي
دونالد ترامپ براي باقي ماندن در قدرت حاضر بود دموكراسي را در ايالات متحده زير سوال ببرد، حاضر بود ادعاي تقلب در انتخابات را مطرح و ميليون‌ها دلار صرف آن كند. او حاضر بود هوادارانش را براي حمله به ساختمان كنگره بفرستد تا با كودتا مانع از تاييد نتايج انتخابات شود اما حالا مارك ميلي، رييس پيشين ستاد مشترك ارتش امريكا مي‌گويد از مدت‌ها پيش از برگزاري انتخابات، در ميان مشاوران رييس‌جمهور پيشين امريكا اين گمانه‌زني مطرح بود كه اگر ترامپ در آستانه شكست در انتخابات قرار داشت دستور حمله به ايران را صادر كند و او مدت‌ها در تلاش بوده تا اطمينان يابد چنين اقدامي از سوي رييس‌جمهور وقت امريكا صورت نمي‌گيرد.
نيويوركر مي‌نويسد: آخرين باري كه مارك ميلي، رييس ستاد مشترك ارتش امريكا ترامپ را ديد به سوم ژانويه و به جلسه‌اي بازمي‌گشت كه به منظور بررسي وضعيت برنامه هسته‌اي ايران برگزار شد. طي چند ماه پيش از آن، ژنرال مارك ميلي تلاش داشت اطمينان حاصل كند جنگ با ايران بخشي از كارزار دونالد ترامپ براي تغيير نتايج انتخابات رياست‌جمهوري 2020 نخواهد بود. او مي‌ترسيد ترامپ بر حمله به مواضع ايران كه مي‌توانست زمينه‌ساز آغاز يك جنگ تمام‌عيار باشد، اصرار ورزد.
پس از انتخابات سوم نوامبر، مارك ميلي در گفت‌وگو با هم‌قطارانش از احتمال به واقعيت تبديل شدن «دو سناريوي كابوس‌وار» سخن گفته بود. سناريوي اول به احتمال استفاده ترامپ از ارتش و گسيل‌كردن سربازان به خيابان‌ها براي جلوگيري از انتقال مسالمت‌آميز قدرت بازمي‌گشت و سناريوي دوم، احتمال ايجاد يك درگيري خارجي از جمله در موضوع ايران بود. به گفته رييس ستاد مشترك ارتش امريكا، اين كشور به جنگ با جمهوري اسلامي ايران «بسيار نزديك» شده بود. اين ژنرال ارشد امريكايي دليل شكل‌گيري تمام دردسرهاي بعد از انتخابات رياست‌جمهوري 2020 را «دروغي بزرگ» در خصوص دزديده شدن نتايج انتخابات مي‌دانست كه ترامپ مانند «هيتلر» مدام تكرار مي‌كرد. مارك ميلي مي‌ترسيد «لحظه رايشتاگ» ترامپ فرا رسيده باشد و او بخواهد با به راه انداختن بحران خود را در نقش منجي تصوير كند.
براي جلوگيري از اين اتفاق، از اواخر سال 2020 ميلادي، ميلي بيشتر روزها ساعت 8 صبح با مارك ميدوز رييس ستاد كاركنان كاخ سفيد و مايك پمپئو وزير خارجه جلسه داشت، به اين اميد كه بتواند كشور را تا زمان فرا رسيدن روز تحليف جو بايدن ايمن نگه دارد. او اين موضوع را به «فرود آوردن هواپيما» در شرايط اضطراري تشبيه كرده است.
مارك ميلي همچنين از جلسات متعددي مي‌گويد كه در آن موضوع حمله نظامي به ايران مطرح شده است. در يكي از اين جلسه‌ها كه اوايل سال 2020 برگزار مي‌شد، مشاوران ترامپ به او پيشنهاد دادند اگر در آستانه شكست در انتخابات 2020 قرار داشت به منظور جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي به اين كشور حمله كند. در جلسه‌اي ديگر كه چند ماه بعد برگزار مي‌شد نيز مشاوران رييس‌جمهور وقت امريكا اصرار داشتند كه او به ايران حمله كند. در اواخر اين جلسه زماني كه مارك ميلي مي‌پرسد چرا تا اين اندازه براي حمله به ايران اصرار داريد، مايك پنس معاون اول رييس‌جمهور امريكا مي‌گويد «چون آنها شيطان هستند.»
براساس گفته‌هاي مارك ميلي كه در كتاب جديدش به زودي منتشر خواهد شد، در ماه‌هاي پس از انتخابات و در حالي كه به نظر مي‌رسيد ترامپ حاضر است هركاري انجام دهد تا در قدرت باقي بماند، مرتبا از سوي مشاوران رييس‌جمهور موضوع ايران پيش كشيده مي‌شد و رييس ستاد مشترك مرتبا در مقابل موضوع حمله به ايران موضع مي‌گرفت. ميلي تاكيد دارد كه ترامپ خواهان جنگ نبود اما مدام در معرض كساني قرار داشت كه از ميلي خواستند در مقابل حملاتي كه عليه نيروهاي امريكايي در منطقه خاورميانه صورت مي‌گيرد، دستور حمله موشكي به ايران را صادر كند. براساس روايت مارك ميلي، او مرتبا به رييس‌جمهور وقت امريكا هشدار مي‌داد كه اين امر مي‌تواند به آغاز يك جنگ تمام‌عيار منجر شود. به گفته رييس ستاد مشترك ارتش امريكا، ترامپ حلقه‌اي از افراد تندرو عليه ايران را در اطراف خود مي‌ديد و روابط خوبي هم با بنيامين نتانياهو نخست‌وزير وقت اسراييل كه مرتبا از رييس‌جمهور امريكا مي‌خواست «حالا كه در انتخابات شكست خورده عليه ايران اقدام نظامي كند» داشت. ميلي مي‌گويد به رييس‌جمهور گفته «اگر اين كار را كنيد شما يك جنگ لعنتي را پيش روي خود خواهيد داشت.»
در سوم ژانويه، زماني كه ترامپ از تعطيلات كريسمس در مارلائه‌گو به كاخ سفيد بازگشت، در نشستي كه با موضوع بررسي فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران در اتاق بيضي تشكيل شد، او از مشاورانش در خصوص گزارش اخير آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در خصوص ايران پرسيد. در پاسخ به ترامپ، هم مايك پمپئو، وزير خارجه و هم رابرت اوبرايان، مشاور امنيت ملي تاكيد كردند كه در اين مقطع زماني امكان آغاز عمليات نظامي وجود ندارد. پمپئو و اوبرايان گفتند «براي حمله به آنها خيلي دير شده» و بعد از اينكه مارك ميلي به بيان تبعات و عواقب اقدام نظامي عليه ايران صحبت كرده، ترامپ موافقت كرده كه اين ايده كنار گذاشته شود. مارك ميلي پايان اين جلسه در سوم ژانويه را پاياني براي نگراني‌ها و اضطراب در خصوص جنگ با ايران عنوان مي‌كند.
ترامپ بدون اينكه واكنشي در خصوص صحبت‌هاي ميلي پيرامون ايران داشته باشد، اظهارات رييس ستاد مشترك ارتش درباره كودتا را تكذيب كرده است. رييس‌جمهور پيشين امريكا در اين بيانيه نوشته «من هرگز تهديد به كودتا نكرده‌ام و درباره آن با هيچ‌كس صحبتي نداشته‌ام.» ترامپ تاكيد كرده «خيلي مضحك است! متاسفم كه اين را به اطلاع‌تان مي‌رسانم ولي كودتاي من از نوع انتخابات است و اگر هم قرار بود كودتايي انجام دهم آخرين فردي كه مي‌خواستم با كمك او كودتا كنم ژنرال مارك ميلي بود.» ترامپ در ادامه به مارك ميلي حمله كرده و نوشته «او فقط به اين دليل اين كارش را به دست آورد كه جيمز متيس پرافتخارترين ژنرال جهان نمي‌توانست او را تحمل كند و احترامي برايش قائل نبود و او را توصيه نمي‌كرد. به نظر من اين حقيقت كه متيس از او خوشش نمي‌آمد، همان‌طوركه [باراك] اوباما از او خوشش نمي‌آمد و چيزي نمانده بود او را اخراج كند، اين چيز خوبي بود و چيز بدي نبود. من هم اغلب مخالف توصيه كساني كه براي‌شان احترام قائل نيستم رفتار مي‌كنم.»