در اهميت مهاجرت
ولي كدام پديده است كه يكسره خير باشد؟ همه پديدهها كمابيش واجد نتايج مثبت و منفي هستند و بايد كوشيد كه آثار مثبت آنها را بيشتر كرد و عوارض منفي را كاهش داد. اصولا يكي از ويژگيهايي كه براي ايران ذكر ميشود، قدرت تمدني آن است كه ناشي از وجود تنوع فرهنگي و رفت و آمدهاي اقوام و ملل گوناگون در آن است. هنگامي كه معده فرهنگي كشوري قوي باشد، به راحتي ميتواند هر فرهنگ ديگري را در خود هضم و به خوراكي مناسب براي سلولهاي تمدني خود تبديل كند. بهطور كلي بايد درباره اين پديده بيشتر گفتوگو كرد و مردم و حكومت را به ضرورت بازنگري در اين ويژگي منفي فراخواند. اين ويژگي منفي ما محصول قرن اخير است و در گذشته ايران كمتر ديده شده است.