عليرضا منوچهريان عنوان كرد
شهريار و ادبيات تطبيقي
عليرضا منوچهريان
نشست «استاد شهريار در آيينه ادبيات تطبيقي» عصر 11 آذر در بنياد فرهنگي مقبره‌الشعراي استاد شهريار برگزار شد. در اين نشست كه استادان، پژوهشگران و دانشجويان زبان و ادبيات فارسي حضور داشتند، عليرضا منوچهريان، پژوهشگر ادبيات عرفاني و عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي يكي از سخنرانان بود. او در اين نشست همچنين در حاشيه آن در گفت‌وگو با «اعتماد» از اهميت شهريار در شعر فارسي گفت كه بخش‌هايي از سخنان او را در ادامه مي‌خوانيد.
بهره‌گيري شهريار از تعابير عاميانه اگرچه ممكن است پسند بعضي‌ها نباشد اما بخشي از اهميت كار شاعري اوست. شهريار شاعر مهم و از جهاتي منحصر‌به‌فرد است و از وي‍ژگي‌هاي او مي‌توان به جايگاه عشق در نگاه او اشاره كرد. او زمزمه‌گر عشق بود و بايد او را مريد عشق حافظ دانست. شهريار يكي از 10 شاعر معاصر بزرگ ايران‌زمين است با رگه‌ها و تمايلات مذهبي آشكار. عشق به پيامبر اسلام و ائمه در او مشهود است و شعر «علي اي هماي رحمت» او را بايد حماسه‌اي مذهبي به شمار آورد. ادبيات تطبيقي حدود و ثغور ندارد. ادبيات تطبيقي در تعريف عام به معناي پيوند ادبيات با تمام علوم و فنون حتي فيزيك و شيمي است و در تعريف خاص بررسي مقايسه‌اي يك اثر ادبي يا يك نويسنده با ساير آثار ادبي و نويسندگان را با زمينه‌هاي فرهنگي متفاوت شامل مي‌شود. شهريار افتخار ادبيات معاصر و تاريخ ادبيات ايران است و مي‌توان وي را سمبل ادبيات تطبيقي دانست. استاد ترجمه بود كه از اركان كاربردي ادبيات تطبيقي به شمار مي‌رود. در «حيدر بابا يه سلام» چندين‌جا ابيات عربي از جمله اشعار متنبي را ترجمه كرده است. همچنين ردپاي اشعار نزار قباني در تعدادي از اشعارش ديده مي‌شود؛ از جمله تعبير «اكون بشعر و الا لااريد ان اكون» نزار را اين‌گونه استفاده كرده و گفته: «بي‌تو انسان نمي‌تواند زيست.» او در عين حال به زبان فرانسه تسلط داشت و امروز بايد با چراغ گرد شهر بگرديم و كسي را با سواد و دانش شهريار پيدا كنيم. وي از كودكي فرانسه را آموخت و تنها «پرنده آبي» قانعش مي‌كرد. وي تحت‌تاثير نويسندگان فرانسه به‌ويژه موريس مترلينگ قرار داشت و همچنين از ترجمه و قرآن و احاديث در اشعارش استفاده‌اي وافور مي‌كرد. غير از فرانسه‌داني داراي اطلاعاتي وسيع در زبان و ادبيات عربي و ادبيات فارسي بود و از ادبيات و زبان تركي، فرانسه و عربي در اشعارش استفاده مي‌كرد. به اعتقاد شهريار شاعران ايران‌زمين بايد ضمن آشنايي با ادبيات غرب پيرو مكتب ادبي شاعران بزرگ سرزمين‌مان باشند و به مجد و شكوه ادبيات كلاسيك ما بازگردند: «بيا به كس نسپاريم دست عهد و وفا/ كه من از آن تو هستم؛ تو هم از آن مني»