تاكيد عفو بين‌الملل بر سياست آپارتايد اسراييل در قبال مردم فلسطين

سازمان عفو بين‌الملل در تازه‌ترين گزارش خود درباره اسراييل اين رژيم را به آپارتايد در رفتارش با فلسطيني‌ها متهم كرد. گزارش سازمان عفو بين‌الملل حتي پيش از انتشارش با واكنش تل‌آويو مواجه شد و رژيم صهيونيستي با انتشار پستي در حساب توييتر خود اين گزارش را ضديهودي توصيف و اتهاماتش را رد كرده و محكوم كرد. 
گزارش 30 صفحه‌اي سازمان عفو بين‌الملل درباره موارد نقض حقوق بشر توسط رژيم صهيونيستي روز گذشته منتشر شد. در اين گزارش جزيياتي درباره «اقدامات ضدانساني نظير اجبار به تغيير محل سكونت، نحوه مديريت زندان‌ها و بازداشتي‌ها، شكنجه، كشتار غيرقانوني، آسيب‌هاي ناشي از ضرب و شتم و نقش حقوق اوليه انساني و آزادي‌ها عليه جمعيت فلسطيني» را فهرست كرده است. در اين گزارش تاكيد شده كه اين رفتارها و اقدامات در كنار هم نشان‌دهنده برپايي رژيمي است كه به‌طور سازمان يافته به سركوب و اعمال فشار بر فلسطينيان مي‌پردازد. در بخشي از اين گزارش آمده است: «سازمان عفو بين‌الملل به اين نتيجه رسيده است كه اسراييل فلسطينيان را به عنوان «يك گروه نژادي پست غيريهودي» به حساب مي‌آورد و بر همين اساس با آنها رفتار مي‌كند. پيش از گزارش سازمان عفو بين‌الملل دو گزارش ديگر نيز توسط گروه‌هاي حقوق بشري Btselem و HRW، در همين خصوص منتشر شده است. اسراييل مانند دو گزارش قبلي، گزارش جديد سازمان عفو بين‌الملل را هم مورد حمله قرار داده است. در اين سه گزارش سياست اسراييل در سرزمين‌هاي فلسطيني و سرزمين‌هاي اشغال شده توسط اسراييل از سال 1967 كه هرگز به‌طور رسمي به اسراييل ملحق نشدند، بررسي شده است. در گزارش سازمان عفو بين‌الملل آمده است: «از سال 1948 كه رژيم اسراييل تاسيس شد، اين رژيم سياست آشكار حفظ و گسترش جمعيت يهودي و هژموني آنها را ادامه داده و كنترل خود را بر زمين‌هاي فلسطينيان با هدف نفع رساندن به يهوديان اسراييل افزايش داده است.»  سخنگوي وزارت خارجه اسراييل در يك جلسه آنلاين به خبرنگاران با اشاره به گزارش جديد سازمان عفو بين‌الملل مدعي شد كه «اين گزارش براساس استانداردهاي دوگانه و ايجاد خصومت با هدف مشروعيت‌زدايي از موجوديت اسراييل به عنوان سرزمين مردم يهود، تهيه شده است.» وزارت خارجه اسراييل نيز در بيانيه‌اي جداگانه با اشاره به محتواي گزارش سازمان عفو بين‌الملل اعلام كرد: «اينها دقيقا مولفه‌هايي هستند كه يهودي‌ستيزي مدرن براساس آنها بنا شده است.» برخي لابي‌هاي اسراييل در امريكا نظير آيپك و ليگ ضد افترا مواضعي مشابه با تل آويو اتخاذ كرده و اعلام كردند: «گزارش سازمان عفو بين‌الملل به آن دسته از يهودي‌ستيزان در سراسر جهان كه به دنبال تضعيف تنها كشور يهودي روي زمين هستند، كمك مي‌كند. در حالي كه به‌طور همزمان رنج هولناكي را كه در نتيجه آپارتايد در آفريقاي جنوبي ايجاد شده بود، كم‌اهميت جلوه مي‌دهد.»
كلمه آپارتايد براي نخستين‌بار در آفريقاي جنوبي ابداع شد. كشوري كه بين سال‌هاي 1948 تا 1994، در آن سياست تبعيض نژادي توسعه جداگانه برمبناي نژاد، يك سياست رسمي و آشكار دولت آن كشور بود. در اين نظام حاكميتي غيرسفيدپوستان از چرخه حاكميتي كنار گذاشته مي‌شدند و حتي حق شهروندي از آنها سلب مي‌شد و آنها را مجبور مي‌كردند براي تردد برگه‌هاي عبور، گذرنامه‌هاي خاص دريافت كنند و سياهپوستان تنها در چنين شرايطي اجاره داشتند كه سفر كرده و به كار مشغول شوند. رژيم صهيونيستي همواره مقايسه خودش را با نظام حاكميتي در آفريقاي جنوبي رد كرده است. اسراييلي‌ها معتقدند كه سياست‌هاي مبتني بر تبعيض بين فلسطيني‌ها و اسراييلي‌ها ريشه‌اش در نژادپرستي سازما‌ن‌يافته و عمدي نيست، بلكه ريشه در ترس‌هاي امنيتي تل‌آويو دارد. 
در اين ميان جنبش حماس از انتشار عفو بين‌الملل استقبال كرده است. هشام قاسم، رييس اداره رسانه‌اي جنبش حماس با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد، اين جنبش با قدرداني و احترام، تلاش‌هاي سازمان عفو بين‌الملل را در انتشار گزارش حرفه‌اي خود كه حقايق را روشن مي‌كند، مورد ارج قرار مي‌دهد. هشام قاسم در ادامه افزود: اين گزارش با توصيف كردن رژيم اشغالگر به عنوان يك رژيم آپارتايد، واقعيت غم‌انگيز و فاجعه‌بار ملت فلسطين تحت اشغال رژيم صهيونيستي را به گونه‌اي كه هست، تشريح و سياست آپارتايد را كه در تمامي اراضي فلسطيني اشغالي اجرا مي‌شود، توضيح مي‌دهد.قاسم اعلام كرد: اين گزارش كمكي جديد به افشاي اشغالگري اسراييل و برداشتن پوششي است كه سال‌ها و دهه‌هاي طولاني، چه از طريق آنچه كشورهاي استعمارگر بزرگ آن را فراهم كردند و چه از طريق چشم‌پوشي آنها بر نقض‌ها و اقدامات شنيعي كه انجام مي‌دهند، برخوردار بوده است.اين عضو جنبش حماس همچنين تاكيد كرد: هجمه اسراييل عليه عفو بين‌الملل پس از انتشار اين گزارش، به مثابه تلاش ديگري براي افزودن به نژادپرستي غيرانساني اشغالگران است تا از طريق آن سعي دارد واقعيت‌ها را از بين ببرد و آن را از افكار عمومي جهان پنهان كند. اين اختلاف‌نظر بر سر واژه‌ها به‌طور فزاينده‌اي به ابزاري براي توصيف و درك درگيري‌ها در مناطق اشغالي از داخل منطقه و خارج تبديل شده است. درحالي كه واكنش دولت اسراييل به گزارش‌هاي قبلي B’Tselem و HRW انتقادي بود، سخنگوي وزارت خارجه اسراييل نگراني‌هايي را كه روايت مبتني بر آپارتايد ايجاد كرده اذعان كرد و اين‌بار رويكردي تندتر را در مقابل گزارش عفو بين‌الملل در پيش گرفت. سخنگوي وزارت خارجه اسراييل مدعي شد: «اين نگراني وجود دارد كه مردم آن اتهامات نادرست را باور كنند.» او به كابينه فعلي اسراييل اشاره كرد كه براي اولين‌بار قانونگذاران عرب را در خود جاي داده و مدعي شد اين مساله خود نشان مي‌دهد كه دموكراسي در اسراييل فراگير است.اما بسياري از فعالان فلسطيني بر اين باورند كه اين استدلال‌ها ديگر نتيجه نمي‌دهد و افكار عمومي هر روز بيشتر به نفع فلسطينيان در حال چرخش است. اين فعالان فلسطيني به تظاهرات سال گذشته در ايالات متحده و سراسر جهان در حمايت از خانواده‌هاي فلسطيني كه با تهديد اخراج اجباري از خانه‌هاي خود در محله شيخ جراح در بيت‌المقدس شرقي روبه‌رو هستند، اشاره مي‌كنند. سالم برهمه، مدير اجرايي موسسه فلسطين در رام‌الله، در گفت‌وگويي با سي‌ان‌ان مي‌گويد: «جهان به اين نتيجه رسيده كه براي انسان‌هايي كه در سرزميني بين رودخانه و دريا زندگي مي‌كنند، سطح آزادي‌ها و حقوق صرفا با در نظر گرفتن با هويت قومي آنها تعريف مي‌شود.»  اتهام يهودستيزي كه توسط مدافعان اسراييل مطرح مي‌شود به موضوعي بسيار مورد مناقشه تبديل شده است. اگرچه تحقيقات به وضوح به افزايش يهودي‌ستيزي در سراسر جهان اشاره مي‌كنند اما بسياري احساس مي‌كنند كه اين واژه از سوي مقامات اسراييلي مورد سوءاستفاده قرار گرفته و در حال بي‌ارزش شدن است. دني دانون، سفير سابق اسراييل در سازمان ملل متحد، اخيرا پس از اينكه اما واتسون، بازيگر زن انگليسي را به يهودي‌ستيزي متهم كرد، پس از انتشار تصويري از تظاهرات طرفدار فلسطين در فضاي مجازي در كنار عبارت «همبستگي يك فعل است» مورد تمسخر قرار گرفت. ايمن محيل الدين، مجري MSNBC و خبرنگار سابق CNN در توييتي نوشت: «شوخي نيست، ما در نقطه‌اي هستيم كه صرفا ارسال يك تصوير كه به همبستگي با فلسطيني‌ها در اينستاگرام اشاره دارد، باعث مي‌شود شما را يك يهودي‌ستيز بدانند.» در اين ميان امريكا نيز به دفاع از اسراييل در مقابل گزارش جديد عفو بين‌الملل پرداخت. ند پرايس، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا، پيش از خواندن اين گزارش، در يك نشست خبري در وزارت امور خارجه گفت كه توصيف اسراييل به عنوان يك كشور آپارتايد «ادبياتي نيست كه ما هرگز از آن استفاده نمي‌كنيم.» پرايس افزود كه دولت امريكا تا زماني كه فرصتي براي خواندن گزارش كامل نداشته باشد، اظهارنظر كامل‌تري نخواهد كرد. اين گزارش همچنين همزمان با اولين سفر يك رييس دولت اسراييل به امارات متحده عربي منتشر شده است. در گزارش‌هاي سفر دو روزه اسحاق هرتزوگ رييس‌جمهور اسراييل به امارات اشاره‌اي به هيچ بحثي درباره درگيري اسراييل و فلسطين نشده است.