مبلغ چك‌هاي برگشتي بالا رفت
ركود عميق‌تر شده است؟
بانك مركزي اعلام كرد كه در دي ماه سال جاري بيش از 6.5 ميليون چك برگشت خورده كه نسبت به آذر ماه اين تعداد 0.2درصد بيشتر شده است. ارزش چك‌هاي برگشتي بالغ بر ۲۶۹ هزار و ۷۰۰ ميليارد تومان بوده كه نسبت به آذر ماه اين عدد ۴.۴درصد رشد كرده است.
از سوي ديگر، حدود ۶ ميليون فقره با ارزشي حدود ۲۳۹ هزار و ۲۰۰ ميليارد تومان از چك‌هاي مبادله‌اي وصول شده است كه از نظر تعداد و مبلغ به ترتيب ۰.۱ و ۲.۸درصد افزايش دارد. در كنار چك‌هاي وصولي حدود ۵۵۳ هزار فقره چك هم برگشت خورده كه از نظر تعداد و مبلغ چك‌هاي برگشتي به ترتيب با ۱.۶ و ۱۹.۶درصد افزايش داشته است.
تحولات در ميزان چك‌هاي برگشتي به نوعي نشان‌دهنده شرايط ركود در اقتصاد ايران است، چراكه در ايران به دليل كمبود نقدينگي نزد صاحبان كسب و كارها، پرداخت اعتباري، بيشتر استفاده مي‌شود. پيش از اين گزارش مركز پژوهش‌هاي اتاق ايران از ارزيابي شامخ كل اقتصاد ايران (شاخص مديران خريد) نشان‌دهنده آن بود كه در دي ماه ۱۴۰۰، شاخص مديران خريد كه در ايران با عنوان شامخ منتشر مي‌شود، براي كل اقتصاد به ۴۶.۹۴ واحد رسيده كه نسبت ماه قبل ۴.۰۱ واحد كاهش داشته است. براساس ارزيابي‌هاي صورت گرفته كاهش قدرت خريد و نقدينگي و كمبود شديد تقاضا، از دلايل عمده اين وضعيت بوده است.
نسبت چك‌هاي برگشتي زير ۱۰درصد
همچنين در اين مدت، در استان تهران حدود ۲.۱ ميليون فقره چك با ارزشي معادل ۱۳۸ هزار و ۴۰۰ ميليارد تومان مبادله شده كه بيانگر صدرنشيني استان تهران در مبادله چك در سطح كشور است. چك‌هاي وصول شده در تهران بيش از ۱.۹ ميليون فقره به ارزشي حدود ۱۲۴ هزار و ۹۰۰ ميليارد تومان و چك‌هاي برگشتي حدود ۱۵۷ هزار فقره به ارزشي بيش از ۱۳ هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان گزارش شده است.
البته، نسبت چك‌هاي برگشتي به مبادله‌اي از ۸درصد در دي ماه سال گذشته به ۸.۵درصد در دي ماه امسال رسيده كه ۰.۵درصد افزايش داشته است. از سوي ديگر، از كل تعداد و مبلغ چك‌هاي مبادله شده ۹۲ و ۸۸.۹درصد وصولي و ۸ و ۱۱.۱درصد برگشت داده شده است.
ميزان چك‌هاي برگشتي به تفكيك علل
علاوه بر اين، در دي ماه امسال حدود ۵۳۴ هزار فقره چك به ارزشي حدود ۲۷ هزار ميليارد تومان به دلايل كسري يا فقدان موجودي برگشت خورده است كه درواقع از نظر تعداد ۹۶.۶ و از نظر ارزش نيز ۸۸.۴درصد از كل چك‌هاي برگشتي به دلايل كسري يا فقدان موجودي بوده است.
از سوي ديگر، در استان تهران حدود ۱۵۰ هزار فقره چك به ارزشي حدود ۱۰ هزار و ۴۰۰ ميليارد تومان به دلايل كسري يا فقدان موجودي برگشت داده شده كه در استان تهران از نظر تعداد ۹۵.۵ و از نظر مبلغ نيز ۷۷درصد چك‌هاي برگشتي به دلايل كسري يا فقدان موجودي به كل چك‌هاي برگشتي بوده است.
چند درصد از چك‌هاي وصولي رمزدار است؟
همچنين، در اين ماه در كل كشور بيش از ۶.۴ ميليون فقره وصول شده كه از اين تعداد حدود ۶ ميليون فقره عادي و بالغ بر ۰.۴ ميليون فقره رمزدار بوده است؛ بنابراين در كل كشور ۹۲.۹درصد از كل چك‌هاي وصولي را چك‌هاي عادي و ۷.۱درصد را چك‌هاي رمزدار تشكيل مي‌دهند.
از نظر مبلغي نيز، از بيش از ۵۳۰ هزار و ۸۰۰ ميليارد تومان چك‌هاي وصولي در كل كشور، بالغ بر ۲۳۹ هزار و ۲۰۰ ميليارد تومان براي چك‌هاي عادي و حدود ۲۹۱ هزار و ۶۰۰ ميليارد تومان خاص چك‌هاي رمزدار بوده است. بر اين اساس، در كل كشور ۴۵.۱درصد از كل مبلغ چك‌هاي وصولي را چك‌هاي عادي و ۵۴.۹درصد ديگر را چك‌هاي رمزدار به خود اختصاص داده‌اند. طبق اين گزارش، در دي ماه امسال در كل كشور حدود ۴۵۵ هزار فقره چك رمزدار به ارزشي حدود ۲۹۱ هزار و ۶۰۰ ميليارد تومان وصول شده كه نسبت به ماه قبل از نظر تعداد ۰.۶درصد كاهش و از لحاظ مبلغ نيز ۵۳.۲درصد افزايش داشته است.
اما در ماه مورد بررسي، در استان تهران بيش از ۱۵۳ هزار فقره چك رمزدار به ارزشي بيش از ۲۳۱ هزار و ۶۰۰ ميليارد تومان وصول شد كه در اين ماه، ۵۰.۷درصد از تعداد چك‌هاي رمزدار وصولي در سه استان تهران (۳۳.۷درصد)، اصفهان (۹.۱درصد) و خراسان رضوي (۷.۹درصد) وصول شده است كه بيشترين سهم را در مقايسه با ساير استان‌ها دارا بوده‌اند.
همچنين، ۸۵.۲درصد از ارزش چك‌هاي فوق در استان‌هاي تهران (۷۹.۴درصد)، اصفهان (۳.۱درصد) و خراسان رضوي (۲.۷درصد) وصول شده است.