رييس‌جمهور منتخب كره‌جنوبي
به دنبال تقويت ائتلاف با واشنگتن و رويارويي شديدتر با پكن و پيونگ‌يانگ است
پايان مدارا در سئول
شهاب شهسواري
صبح پنجشنبه هفته گذشته، نتيجه نزديك‌ترين و رقابتي‌ترين انتخابات كره‌جنوبي در چند دهه گذشته با پيروزي يون سوك يئول، نامزد حزب تازه‌تاسيس قدرت مردم به پايان رسيد. آقاي يون توانست با كمتر از يك درصد اختلاف و حدود ۲۵۰ هزار راي، لي جائه ميونگ، نامزد حزب دموكراتيك به سياست‌هاي چپ ميانه را شكست دهد. براساس نتايج اعلام‌شده، يون سوك يئول ۴۸،۶درصد آرا و لي جائه ميونگ، ۴۷،۸درصد آرا را كسب كرد. روز چهارشنبه انتخابات رياست‌جمهوري كره‌جنوبي با مشاركت بيش از ۷۷درصد از ۴۴ ميليون واجد حق راي با استقبال گسترده‌اي مواجه شد. يون سوك يئول، دادستان كل پيشين كره‌جنوبي، تجربه ناچيزي در سياست دارد و انتخاب او در شرايطي كه به نظر مي‌رسد جامعه كره‌جنوبي به‌شدت دو قطبي شده است، مي‌تواند نشانه‌اي بر آغاز شكاف‌هاي عميق سياسي و دعواهاي جناحي در سئول باشد؛ به ويژه اينكه حزب آقاي يون هنوز حزب دوم پارلمان يا مجمع ملي كره است و حزب دموكرات به رهبري آقاي لي همچنان اكثريت ۶۰ درصدي كرسي‌ها را در قوه مقننه دراختيار دارد. بر‌خلاف اختلاف بسيار ناچيز آراي دو نامزد انتخابات، سياست‌هاي رييس‌جمهور منتخب كره جنوبي با دولت حاكم و نامزد شكست‌خورده انتخابات زمين تا آسمان باهم متفاوت است. در شرايطي كه دولت مون جائه اين و نامزد هم‌حزبي او، لي جائه ميونگ، به دنبال كاهش تنش با كره‌شمالي از طريق گفت‌وگو و تفاهم بود، دولت آينده سئول، رويكرد سختگيرانه‌اي در مقابل كره‌شمالي خواهد داشت و وعده داده است كه مذاكرات و كمك‌هاي اقتصادي به پيونگ‌يانگ را منوط به خلع سلاح هسته‌اي اين همسايه شمالي كند. يكي از شعارهاي اصلي يون، تقويت ائتلاف با ايالات متحده امريكا است. او در مقاله‌اي كه ماه گذشته در نشريه محافظه‌كار فارن افرز امريكا منتشر كرد، نوشته است: «ائتلاف عميق‌تر با واشنگتن بايد محور مركزي سياست خارجي سئول باشد.»
تشديد بحران در شبه‌جزيره كره
روي كار آمدن يك رييس‌جمهور محافظه‌كار در كره‌جنوبي، همزمان با ازسرگيري اقدامات نظامي كره‌شمالي، ازجمله آزمايش موشك‌هاي قاره‌پيما بعد از سه سال توقف، مي‌تواند بحران در شبه‌جزيره كره را تا حد زيادي افزايش دهد. كيم يونگ هيون، استاد علوم سياسي دانشگاه دانگوك به ساوت چاينا مورنينگ پست مي‌گويد: «يون ترجيح مي‌دهد نظم را با استفاده از قدرت نظامي و بر بنياد ائتلاف با ايالات متحده امريكا پابرجا نگه دارد. اما اين رويكرد مي‌تواند بي‌ثباتي در منطقه را افزايش دهد.» اين استاد دانشگاه معتقد است كه رويكرد رييس‌جمهور منتخب كره‌جنوبي مي‌تواند براي كساني كه آثار جنگ كره در نيمه قرن گذشته ميلادي را تجربه كرده‌اند، نگران‌كننده باشد. وي مي‌گويد: «اين عده از كره‌اي‌ها نگران هستند كه تجاوز نظامي روسيه به اوكراين دوره جديدي از جنگ سرد را آغاز كند كه در يك سوي آن امريكا و متحدانش قرار گرفته‌اند و در سوي ديگر روسيه، چين و كره‌شمالي قرار دارند.»
استقبال توكيو و واشنگتن
يكي از نخستين همسايگان كره‌جنوبي كه انتخاب يون سوك يئول را تبريك گفت، نخست‌وزير ژاپن، كيشيدا فوميو بود. به گفته نخست‌وزير ژاپن، رييس‌جمهور منتخب كره‌جنوبي روز جمعه در تماس تلفني اظهار آمادگي كرده است تا همكاري‌هاي سه‌جانبه براي واكنش به تهديدهاي نظامي رو به رشد كره‌شمالي افزايش پيدا كند. كيشيدا بعد از اين تماس تلفني به خبرنگاران گفت كه او با رييس‌جمهور منتخب كره‌جنوبي توافق كرده است تا در مورد كره‌شمالي مستمرا در تماس باشند و در نخستين فرصت ممكن با يكديگر ديدار كنند. يون از ۲۰ ارديبهشت سال ۱۴۰۱ رسما كار خود را به عنوان رييس‌جمهور كره‌جنوبي آغاز مي‌كند. اما پيش از نخست‌وزير ژاپن، نخستين رهبر بين‌المللي كه پيروزي يون را تبريك گفت، جو بايدن رييس‌جمهور امريكا بود. كاخ سفيد در بيانيه‌اي با اشاره به تماس تلفني جو بايدن با يون سوك يئول خبر داد كه رييس‌جمهوري امريكا در اين تماس «بر تعهد امريكا به دفاع از كره‌جنوبي تاكيد كرده است و گفت كه بي‌صبرانه منتظر همكاري با يون براي مقابله با چالش‌هاي بين‌المللي از تغييرات آب‌وهوايي تا مشكلات زنجيره تامين است.» يون علاوه بر موضع‌گيري‌هاي تند عليه كره‌شمالي، نسبت به چين هم موضع تندتري نسبت به سلفش در كارزار انتخاباتي گرفته است. بسياري از راي‌دهندگان به محافظه‌كاران، نسبت به رويكرد ميانه‌رو و توازن سياست خارجي دولت مون جائه اين، ميان اتحاد با امريكا و همكاري با چين و مدارا با كره‌شمالي انتقاد داشتند. نائوكو آئوكي، پژوهشگر مركز مطالعات بين‌الملل و امنيت در دانشگاه مريلند به ساوت چاينا مورنينگ پست مي‌گويد: «يون ترجيح مي‌دهد چين را به عنوان يك تهديد جدي تلقي كند. هرچند كه يون وعده داده است تا اتحادش را با امريكا تقويت كند، اما كره‌جنوبي نمي‌تواند در همه زمينه‌ها دقيقا همگام با امريكا حركت كند، چرا كه اين موضوع باعث ناراحتي شديد چين مي‌شود.»
شادي امريكا از ريخت‌وپاش‌هاي مالي
پايگاه خبري دولتي صداي امريكا در گزارشي مي‌نويسد كه ائتلاف ميان ايالات متحده و كره‌جنوبي تحت زعامت رييس‌جمهور منتخب، يون سوك-يئول، تقويت مي‌شود. به نوشته اين رسانه دولت امريكا، يون «در كارزار انتخاباتي خود وعده داده است تا براي ايجاد يك جبهه متحد در مقابل تهديدهاي كره‌شمالي و تعدي‌هاي چين، با واشنگتن همسو شود.» اوانس ريور، ديپلمات پيشين ايالات متحده امريكا كه سابقه زيادي در مذاكرات با كره‌شمالي دارد، به صداي امريكا مي‌گويد: «معتقدم كه در دوران رييس‌جمهور منتخب يون، كره‌جنوبي و ايالات متحده امريكا در بسياري از مسائل به ويژه درخصوص راهبردي رويارويي با كره‌شمالي، خيلي بيشتر نسبت به سال‌هاي اخير با يكديگر همسو باشند.»
بخشي از خرسندي دولت امريكا از روي كار آمدن رييس‌جمهور محافظه‌كار در سئول، به دليل بازگشت سياست‌هاي نظامي‌گري در اين كشور است. دولت مون جائه اين، بعد از مجموعه‌اي از اعتراضات ضد جنگ و تجمع‌هاي بزرگ در كره‌جنوبي عليه استقرار سلاح‌هاي پيشرفته امريكايي در اين كشور، به عنوان يك دولت صلح‌طلب و متمايل به گفت‌وگو انتخاب شده بود. اما حالا بار ديگر، ۵ سال بعد از رسوايي فساد مالي و كنار گذاشته‌شدن پارك گئون‌هاي از قدرت، اين‌بار حزب تازه‌تاسيس قدرت مردم كه جايگزين حزب خانم پارك با عنوان سائنوري شده است، قدرت را با شعار رويارويي با كره‌شمالي و اتحاد با امريكا دراختيار گرفته است. هري كزيانيس، مدير مطالعات كره در انديشكده مركز منافع ملي واشنگتن مي‌گويد: «انتظار مي‌رود يون راهبرد رويارويي از موضع قدرت را پيونگ‌يانگ پيگيري كند و درنتيجه براي خريد زيردريايي‌هاي هسته‌اي، ناوهاي هواپيمابر و موشك‌هاي بالستيك و كروز هزينه بيشتري بكند تا بتواند در مقابل پيشرفت‌هايي كه پيونگ‌يانگ در سال‌هاي اخير داشته است، بهتر رقابت كند.» كازينيس مي‌گويد درحالي‌كه جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا سرگرم مواجهه با تجاوز نظامي روسيه به اوكراين است، احتمالا امريكا از تلاش‌هاي يون براي توسعه توانمندي‌هاي نظامي كره‌جنوبي حمايت مي‌كند.
كره‌جنوبي چهارمين اقتصاد بزرگ آسيا بعد از چين، ژاپن و هند است و تلاش اين كشور براي توسعه توان نظامي‌اش، باتوجه به اتحاد اين كشور با امريكا، مي‌تواند درآمد فراواني را نصيب ايالات متحده امريكا كند. يون در كارزار انتخاباتي‌اش وعده داده است كه بار ديگر برنامه سامانه چند سطحي ضدموشك كره‌جنوبي را از سر بگيرد و دومين سامانه اينچنيني با استفاده از سامانه‌هاي تاد (THAAD) امريكايي در خاك كره‌جنوبي مستقر كند. درحالي‌كه كره‌جنوبي استفاده از سامانه تاد را ابزاري براي دفاع در برابر تهديدهاي بالقوه كره شمالي توصيف مي‌كند، چين به‌شدت با اين اقدام كره‌جنوبي مخالف است و استقرار اين سامانه‌ها را اقدامي عليه امنيت خود تلقي مي‌كند. چين تاكيد كرده است كه در صورت استقرار سامانه تاد در خاك كره‌جنوبي با ابزار اقتصادي عليه اين كشور اقدامات تلافي‌جويانه انجام مي‌دهد. يون در كارزار تبليغات انتخاباتي‌اش در نظامي‌گري حتي پا را از ريخت‌وپاش در خريدهاي تسليحاتي هم فراتر گذاشته است و ضمن اينكه خواهان ضمانت امنيتي از سوي ايالات متحده امريكا در مقابل كره‌شمالي شده است، وعده داد در صورت «ديدن نشانه‌هاي احتمال حمله از سوي كره‌شمالي» سئول اقدام به حمله پيشدستانه عليه همسايه شمالي بكند.