رجبعلي مظلومي و نيم قرن تلاش و پژوهش
محمود فاضلي
رجبعلي مظلومي، فرزند استاد محمدحسين در سال 1306 در نيشابور پا به عرصه وجود گذاشت. در دو سالگي پدرش را از دست داد. دوران تحصيل خود را در نيشابور، مشهد و سپس در تهران طي كرد. در دوره ابتدايي و متوسطه پي به هنر نقاشي برد و كارهايي در زمينه هنرهاي تصويري انجام داد. آنگاه به علت فقر مالي در دخانيات مشغول به كار شد و در كنار آن، در مقطع كارشناسي دانشگاه تهران مشغول به تحصيل شد. سپس به پيشنهاد دكتر محمد معين دوره‌هاي كارشناسي ارشد و دكترا را پي گرفت و در رشته‌هاي فلسفه محض، روان‌شناسي و ادبيات فارسي فارغ‌التحصيل شد. دكتر مظلومي در دوران فعاليت‌هاي دانشگاهي‌اش، دو مركز تحقيقاتي تاسيس كرد. همچنين دانشكده هنر دانشگاه تربيت مدرس، توسط ايشان تاسيس و بنياد نهاده شد. او سمت استادي را در دانشگاه‌هاي تهران، بهشتي، شريف، صنعتي اصفهان، تربيت مدرس و مجتمع دانشگاه هنر عهده‌دار بود. رساله دكتراي ايشان، «تصحيح متن شرح فصوص الحكم باباركن الدين شيرازي» بود كه توسط موسسه مطالعات اسلامي چاپ شد و پروفسور لندلت، اين كتاب را به عنوان متن درسي در دانشگاه مك گيل كانادا تدريس مي‌كرد. مظلومي از اولين سال تحصيل خود، معلم نقاشي داشت. او بعدها به شاگردي استاد مويد‌پردازي در آمد و از آنجايي كه مويد‌پردازي شاگرد كمال الملك بود بنابراين مظلومي را نيز مي‌توان شاگرد باواسطه كمال الملك محسوب كرد. مظلومي، به زبان‌هاي فرانسه و عربي آشنايي كامل داشت. مطالعات متنوع و گسترده او در زمينه‌هاي «قرآن‌شناسي، حديث‌شناسي، حكمت و عرفان، تاريخ و هنر اسلامي و به‌ويژه امور تربيتي، منجر به نگارش بيش از يكصد جلد كتاب و پانصد مقاله در طول نزديك به نيم قرن تلاش و پژوهش گرديد. مظلومي معتقد بود كه عاملي كه بتواند آن ماديت را به معنويت بدل كند و بالطافت حتي با اقتصاد خيلي خوب، قسمت عمده‌اي از مسائل زندگاني ما را حل كند فقط هنر است. وي اعتقاد داشت كه هنر فقط در زمينه آزاد و آزاده مي‌تواند ابراز وجود كند. وي بر اين باور بود كه كساني كه يكسره عينيت‌ها را به وسيله ابزارهاي هنري طرح مي‌كنند، گرچه زحمت مي‌كشند، اما كارشان را هنر صنعتي مي‌دانيم و نه هنر هنرمندي. اثر هنري، از روح، بصيرت و اعتقاد مردم منشا مي‌گيرد و تنها از جان آدمي مي‌جوشد. او بر اين باور بودكه هنر هنرمند آن است كه تنها براي فرهنگ بهتر و ارتقاي فهم فرهنگي يك جامعه و اصولا براي مجموعيت لايق يك جامعه و براي قدرت والاتر همين مجموعيت كار كند. از اين جهت او هنرمند را هميشه آينده‌نگر مي‌دانست. عناوين كتابها و مقالههاي استاد مظلومي نشان مي‌دهد كه وي در مسائل تربيتي كودكان در حوزه مسائل ديني، علوم قرآني و تفسير، پژوهش در حديث‌شناسي، حكمت و عرفان، تاريخ و هنر اسلامي مطالعات گستردهاي داشته و بيشتر اوقات خود را صرف مطالعه و پژوهش كرده است. كتاب‌هاي «برداشتي از كتاب «راه و رسم سخن گفتن»، «ارمغان مور»، «با تربيت مكتبي آشنا شويم»، «بازنگري بر فعاليت‌هاي بدني»، «بياييد به حرف بچه‌هاي‌مان گوش كنيم»، «پژوهشي پيرامون آخرين كتاب الهي»، «تربيت از ديدگاه معصومين(ع)»، «تربيت معنايي انسان»، «تفسير شيعه»، «جوان و دين»، «چرا امام حسن(ع) صلح را پذيرفت؟»، «چه كسي با چه نوع شخصيتي، كدام شغل را انتخاب مي‌كند؟»، «حاشيه بر هنر چيست؟»، «در مسير نور تا خورشيد يا سير رسالت با جوهره ولايت در بستر تشيع»، «درس‌هاي رمضان (تفسير قرآن) »، «دولت عدل الهي؛ درباره دولت امام زمان(عج)»، «راه و رسم سخن گفتن»، «رهبر آزادگان؛ درباره امام حسين(ع)»، «روابط شايسته در ورزش تربيتي»، «روزنه‌اي به باغ بهشت يا هنر در راستاي انقلاب اسلامي»، «زنانِ بافضيلت»، «سخنراني را توانا شويم»، «سرگذشت قرآن»، «سير تاريخي قرائت»، «سينما، اخلاق، تجربه»، «شوراي اسلامي»، «علوم قرآن»، «علي(ع) معيار كمال»، «فهم قرآن»، «كتابشناسي اسلامي»، «كليدهاي تربيتي و تعليمي براي اولياي تربيتي»، «گامي در مسير تربيت اسلامي (از كودكي تا بلوغ) »، «گامي در مسير تربيت اسلامي (مباني تربيتي) و «مومن كيست و ايمان چيست؟» نام دارد.
شاخصههاي علمي و توجه به امور معنوي و خدمات ايشان در بنياد دايره‌المعارف، دانشگاه‌هاي مختلف، آموزش و پرورش، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان و ساير كانون‌هاي فرهنگي و تربيتي كشور، از مهم‌ترين فعاليت‌هاي ماندگار دكتر مظلومي به‌شمار ميرود. دكتر رجبعلي مظلومي سرانجام پس از سه سال بيماري در 21 مهر 1377 و در سن 71 سالگي به لقاي محبوب شتافت.