اردوغان و بهاي سنگين عمليات جديد عليه سوريه
سردبير روزنامه راي‌اليوم با انتشار يادداشتي به بررسي «نتايج فاجعه‌بار» عمليات جديد تركيه عليه شمال سوريه و هدف قرار دادن مقرهاي ارتش اين كشور پرداخت و نوشت كه اردوغان مرتكب اشتباه بزرگي شد.
روز شنبه (۱۹نوامبر) وزارت دفاع تركيه با انتشار تصاويري از جنگنده‌هاي خود از آغاز حمله هوايي اين كشور در شمال سوريه و عراق خبر داد و سپس اعلام شد كه اين اقدام تركيه در واكنش به انفجار تروريستي باشد كه سيزدهم ماه جاري (نوامبر) در استانبول رخ داد و شش نفر را كشت؛ آنكارا حزب كارگران كردستان (پ.ك.ك) را به دست داشتن در اين بمب‌گذاري متهم كرده بود. براساس ترجمه خبرگزاري فارس، دستگاه مبارزه با تروريسم در منطقه كردستان عراق، روز گذشته، طي بيانيه‌اي از تداوم اين عمليات ارتش تركيه خبر داد و نوشت كه ارتش تركيه صبح يكشنبه بيش از 25 حمله هوايي عليه مقرها و پايگاه‌هاي نيروهاي يگان‌هاي مدافع خلق (YPG) و حزب كارگران كردستان (پ.ك.ك) در مرزهاي الحسكه، روستاهاي حلب، الرقه و كوباني در شمال سوريه و روستاهاي شهرستان ماوت، كوه قنديل، كوه كورتك، كوه اسوس و مرزهاي منطقه برادوست انجام داده است و اين حملات به كشته شدن ۳۲ نيروي YPG و پ.ك.ك و زخمي شدن شماري ديگر منجر شده است.
از سوي ديگر تلويزيون رووداو روز يكشنبه اعلام كرد كه در اين حملات، دست‌كم ۱۵ سرباز سوري در مناطق حلب، رقه و الحسكه كشته شده‌اند. منابع آگاه در شمال شرق سوريه نيز، كشته شدن غيرنظاميان و نظاميان سوري در حملات تركيه به استان الحسكه و حلب را تاييد كردند و به اعلام شبكه الميادين، تنها در شهر مرزي «المالكيه» حداقل9غير نظامي كشته شدند. «عبدالباري عطوان» سردبير روزنامه فرامنطقه‌اي «راي‌اليوم» با انتشار يادداشتي در خصوص نتايج «فاجعه‌بار» مورد انتظار از اين حملات تركيه عليه ۹۰ هدف در شمال سوريه و عراق، و هدف قرار دادن مقرهاي ارتش سوريه نوشت و اين سوال را طرح كرد كه آيا انجام چنين عملياتي در شرايط كنوني به پايان تروريسم منجر خواهد شد يا دامنه آن را گسترش خواهد داد؟
وي در ادامه به دلايل پشت پرده وعده رييس‌جمهور تركيه به ازسرگيري روابط با دمشق و قاهره پس از برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري تركيه پرداخت. سردبير راي‌اليوم در مقدمه يادداشت خود نوشت كه حملات هوايي كه جنگنده‌هاي تركيه در صبح روز يكشنبه (۲۰ نوامبر)، عليه بيش از ۹۰ هدف در مناطق و نقاط نظامي كردي وابسته به يگان‌هاي مدافع خلق (YPG) در ريف حلب و ريف الحسكه در شمال سوريه و نيز مناطقي در شمال عراق انجام دادند، به اين بهانه كه اين يگان‌ها در واقع بازوي نظامي حزب كارگران كردستان در اراضي سوريه هستند، بازتابي از تشديد تنش نظامي، در پي بمب‌گذاري چند روز پيش در ميدان تقسيم استانبول و كشته و زخمي شدن شماري از شهروندان تركيه است.
در ادامه اين يادداشت آمده است: «شايد اين حملات هوايي، اهداف «رجب طيب اردوغان» رييس‌جمهور تركيه و حزبش را در انتقام‌گيري از متهماني كه پشت اين عمليات تروريستي قرار داشتند محقق كند و وي را به عنوان يك رهبر سرسخت در مقابل تروريسم نشان دهد، اما نتايج آتي آن ممكن است براي او و حزب عدالت و توسعه تحت هدايت او، با نزديك شدن به انتخابات رياست‌جمهوري و قانونگذاري در ژوئن آينده، فاجعه‌بار باشد.»
به اعتقاد نگارنده، خطرناك‌ترين جنبه اين حملات، هدف قرار دادن مقرهاي ارتش سوريه و شهادت ده تن از سربازان آن، به اعلام خبرگزاري رسمي سوريه «سانا» است؛ امري كه ممكن است به از بين رفتن همه دستاوردهاي مذاكرات امنيتي ميان دو رييس دستگاه اطلاعاتي تركيه و سوريه و نيز بسته شدن درها در مقابل ابتكار روسيه شود. ابتكاري كه به دنبال برگزاري نشست سران دو كشور تحت نظارت مسكو براي دستيابي به يك توافق هماهنگي و برقراري امنيت در مرزهاي دو كشور و پايان دادن به تجاوزهاي تروريستي، كاهش آن و پايان دادن به اشغالگري تركيه در اراضي شمالي سوريه و از سرگيري روابط راهبردي سابق ميان دو طرف است.
سردبير روزنامه راي‌اليوم در ادامه نوشت: نكته ديگري كه اهميت آن كم نيست و نمي‌توان آن را ناديده گرفت، اين است كه اين حملات انتقام‌جويانه ممكن است نتايج معكوسي داشته باشد و به تشديد حملات از سوي حزب كارگران كردستان، يگان‌هاي مدافع خلق در عمق خاك تركيه منجر شود. امري كه قطعا به صورت منفي بر امنيت اين كشور و صنعت گردشگري آن‌كه سالانه بيش از 25 ميليارد دلار به خزانه اين كشور تزريق مي‌كند، صدها هزار موقعيت شغلي فراهم كرده، تاثير بگذارد. صنعتي كه وضعيت آن اخيرا به دليل ثبات امنيتي، پايان خطر همه‌گيري كرونا بهبود يافته است.
عطوان در ادامه از احتمال فرار بسياري از سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي به پناهگاه‌هاي امن‌تر در اروپا در شرايطي كه اقتصاد تركيه با بحران‌هاي شديدي روبرو مي‌شود، به ويژه در سايه نزديك شدن نرخ تورم اين كشور به مرز نود درصد كه باعث تشديد هزينه‌هاي زندگي، كاهش پول ملي و كاهش ارزش پول ملي و افزايش نرخ بيكاري مي‌شود، خبر داد.
به اعتقاد نويسنده، بيانيه رسمي تركيه در خصوص حملات صورت‌گرفته عليه شمال سوريه و عراق كه در آن ادعا شد طي اين حملات «تروريسم در سرچشمه» هدف قرار گرفته، دقيق نيست، زيرا ده سرباز سوري كه در اين حملات شهيد شدند كه نه خود و نه دولت‌شان هيچ‌گونه تروريسمي را عليه تركيه انجام نداده‌اند، ناقض آن است. بلكه آنچه اتفاق افتاده و مي‌افتد، دقيقا برعكس است و بعيد نيست كه اين حملات به آشتي بين دولت سوريه و كردهاي شورشي عليه حاكميت آن در شمال و گسترش دايره جنگ عليه اشغالگري تركيه در مناطق شمالي سوريه منجر شود.
در ادامه يادداشت راي‌اليوم آمده است: اظهارات رجب طيب اردوغان كه ما را با اين سخن كه «روابط خود را هم با مصر و هم با سوريه از سر خواهد گرفت، اما پس از انتخابات تابستان آينده تركيه» متعجب كرد، بيانگر دو امر اصلي است.
نخست: تلا‌ش‌ها براي آشتي ميان آنكارا با دمشق و قاهره ممكن است به بن‌بست رسيده باشد؛ اگر نگوييم شكست خورده يا كاملا از بين رفته است.
دوم: تركيه براي تشديد درگيري‌ها و حملات نظامي در شش ماه آينده به‌ويژه عليه سوريه و گسترش «مناطق امن» براي اخراج بيشتر آوارگان سوري با زور برنامه دارد. امري كه به معناي تداوم اشغالگري تركيه و گسترش مناطق تحت كنترل آن و افزايش بي‌ثباتي در كل منطقه است.
در ادامه يادداشت راي‌اليوم آمده است: «از سرگيري روابط تركيه با مصر و سوريه بايد يك مسير دو طرفه باشد نه ديكته تركيه از يك جانب عليه طرف مقابل. اگر اين روابط قطع شده است، در پاسخ به دخالت رسمي تركيه در امور داخلي اين دو كشور است. از سرگيري روابط بدون توقف جدي و كامل اين دخالت و از بين رفتن كليه مصائب مترتب بر اين دخالت كه مهم‌ترين آن، نفوذ نظامي در اراضي سوريه است، ميسر نخواهد شد.»
عطوان در ادامه به نكته ديگري در سخنان اردوغان اشاره كرد و نوشت: «نكته ديگري كه نبايد آن را ناديده گرفت، وعده «زماني» او براي از سرگيري روابط و موكول كردن آن به پس از انتخابات رياست‌جمهوري است. اين در وهله نخست به اين معناست كه اردوغان از پيروزي خود در انتخابات مطمئن است اما اين يك فرضيه است به ويژه كه نظرسنجي‌ها مويد كاهش محبوبيت او و حزبش و پيشرفت ائتلاف ششگانه اپوزيسيون تركيه به رهبري حزب جمهوري‌خواه خلق است.»
وي تاكيد كرد: «بار ديگر تكرار مي‌كنم كه به نظر ما، رييس‌جمهور اردوغان زماني كه اين حملات را به صورت كور آغاز كرد و مقرهاي ارتش سوريه را با انگيزه انتقام نه بر اساس محاسبات دقيق سياسي و امنيتي، مرتكب اشتباه بزرگي شد. هرچند مي‌گوييم كه احتمالا آقاي سليمان صويلو، وزير كشور تركيه زماني كه در خصوص عمليات تروريستي اخير در ميدان تقسيم، امريكا را متهم كرد، انگشت روي زخم گذاشت زيرا امريكا واقعا بزرگ‌ترين حامي جنبش‌هاي جدايي‌طلب كرد، چه در سوريه، چه عراق و چه در تركيه است.»
در خاتمه يادداشت راي‌اليوم آمده است:« در پايان اين يادداشت، لحظه‌اي در گفتن اين امر به رييس‌جمهور اردوغان ترديد نمي‌كنيم كه «هر چه كنيد به خودتان باز مي‌گردد جناب رييس‌جمهور». نخستين گام براي اصلاح اين اشتباه و از بين بردن تروريسم، ازسرگيري فوري روابط با دمشق و قاهره، به گونه‌اي كه منافع همه طرف‌ها تامين شود، است. شايد اين رويكرد به بهبود شانس پيروزي شما در انتخابات رياست‌جمهوري و پارلماني كمك كند، زيرا اين پيروزي تضمين‌شده نيست و هر جايگزيني به تمام معنا فاجعه‌بار است.»