معاون
نخست‌وزير چين در راه ايران
سفري در سايه خشم افكار عمومي از همراهي چين
با بيانيه ضدايراني
شوراي همكاري خليج‌فارس
گروه ديپلماسي
واكنش‌ها به صدور دو بيانيه مشترك دو و چندجانبه از سوي چين و شوراي همكاري خليج‌فارس به شمول عربستان‌سعودي هنوز در ايران ادامه دارد. به گزارش «اعتماد»، حضور شي جين‌پينگ، رييس‌جمهور چين در عربستان سعودي و شركت او در نشست دوره‌اي شوراي همكاري خليج‌فارس به صدور دو بيانيه منتهي شد كه در هر دو آنها بندهاي ضدايراني منجر به بروز واكنش‌ها در داخل ايران شد. در بخشي از بيانيه مشترك چين و عربستان سعودي آمده است: «درخصوص ايران، دو طرف بر ضرورت تقويت همكاري‌ها براي تضمين صلح‌آميز بودن ماهيت برنامه هسته‌اي ايران توافق كردند. دو طرف در عين حال از ايران خواستند كه با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي همكاري كند، نظام عدم اشاعه را رعايت كند و بر احترام به اصول حسن همجواري و عدم دخالت در امور داخلي ديگر دولت‌ها تاكيد كردند.» بيانيه مشترك رييس‌جمهور چين و سران شوراي همكاري خليج‌فارس اما تند و تيزتر بود و در چهار بند آن به مساله ايران پرداخته شده كه در تمامي اين بندها شاهد همراهي چين با روايت‌هاي ضدايراني عربستان سعودي هستيم:
1- رهبران بر ضرورت حمايت از پيمان عدم اشاعه سلاح‌هاي هسته‌اي و جلوگيري از اشاعه سلاح‌هاي كشتار جمعي در منطقه خليج [فارس] و تضمين ماهيت صلح‌آميز برنامه هسته‌اي ايران با هدف حفظ امنيت و ثبات منطقه‌اي و بين‌المللي و بر ضرورت همكاري ايران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تاكيد كردند.
2- دو طرف تاكيد كردند كه روابط كشورهاي عرب خليج [فارس] و ايران بايد بر اساس پيروي از اصول حسن همجواري و عدم مداخله، احترام به استقلال، حاكميت ملي و تماميت ارضي كشورها و حل و فصل مناقشه‌ها با ابزارهاي مسالمت‌آميز، بر اساس منشور ملل متحد و قوانين بين‌المللي و عدم استفاده از زور يا تهديد به آن و حفظ امنيت و ثبات منطقه‌اي و بين‌المللي باشد.
3- رهبران بر اهميت گفت‌وگوي جامع كشورهاي منطقه براي حل مساله هسته‌اي، فعاليت‌هاي ثبات‌زداي ايران و حمايت ايران از گروه‌هاي تروريستي و فرقه‌گرا و سازمان‌هاي مسلح غيرقانوني، جلوگيري از اشاعه موشك‌هاي بالستيك و پهپادها، تضمين امنيت دريانوردي بين‌المللي و تاسيسات نفتي و رعايت قطعنامه‌هاي شوراي امنيت و حقوق بين‌الملل، تاكيد كردند.
4- رهبران از تلاش‌هاي مسالمت‌آميز شامل ابتكارها، پيشنهادهاي امارات براي رسيدن به راهكار صلح‌آميز براي مساله سه جزيره تنب بزرگ، تنب كوچك و ابوموسي، از راه مذاكرات دوجانبه بر مبناي قوانين بين‌المللي حمايت مي‌كنند.
اين همراهي چين با روايت‌هاي عربستان سعودي در انتقاد از سياست‌هاي منطقه‌اي و نظامي ايران و همچنين زيرسوال بردن حاكميت ايران بر جزاير سه‌گانه با واكنش‌هاي تند از سوي افكار عمومي ايرانيان و البته برخورد‌هاي نرم دستگاه ديپلماسي روبه‌رو شد. حسين اميرعبداللهيان، وزير خارجه ساعت‌ها پس از انتشار اين دو بيانيه و در حالي كه افكار عمومي به شدت از سكوت وزارت خارجه انتقاد كرده بود در يك توييت بدون اشاره به نام چين بر ضرورت احترام به تماميت ارضي ايران و غيرقابل مناقشه بودن حاكميت ايران بر جزاير سه‌گانه تاكيد كرد. همزمان در واپسين ساعات شامگاه جمعه سخنگوي وزارت خارجه ايران در يك بيانيه مفصل ابتدا به انتقاد از مفاد بيانيه شوراي همكاري خليج‌فارس پرداخت و در بخش انتهايي همان بيانيه اعلام كرد كه سفير چين با حضور در وزارت خارجه با دستيار آسيا و اقيانوسيه وزير امور خارجه ديدار كرده و در اين ديدار به او اعلام شد كه جزاير سه‌گانه ايراني خليج‌فارس جزو لاينفك تماميت ارضي ج.ا ايران است و موضوع اين جزاير مانند هر بخش ديگر از سرزمين ايران هرگز موضوع مذاكره با هيچ كشوري نبوده و نخواهد بود.
عدم احضار سفير چين به ايران و سكوت وزارت خارجه در برابر ساير بخش‌هاي بيانيه مشترك چين با شوراي همكاري باز هم به انتقادها از انفعال دولت سيزدهم در اين پرونده دامن زد. در چنين شرايطي، نخستين پرسش از ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت خارجه در نشست خبري روز دوشنبه واكنش ايران به بيانيه‌هاي مشترك چين با عربستان و شوراي همكاري خليج‌فارس بود.
به گزارش خبرگزاري فارس، ناصر كنعاني در پاسخ گفت: هرگونه اتهامات بي‌اساس مندرج در بيانيه پاياني اجلاس چهل و سوم سران شوراي همكاري خليج‌فارس با حضور مقام چيني را محكوم مي‌كنيم. ما درخصوص موضوعات مرتبط با برنامه هسته‌اي كشورمان، يك‌بار ديگر مطالب مندرج در اين بيانيه را مردود اعلام مي‌كنيم. اينكه عده‌اي در منطقه با ناديده گرفتن پايبندي كامل جمهوري اسلامي ايران به برجام و قوانين بين‌المللي، نسبت به اقدامات مشروع ايران نكاتي را در اين بيانيه اعلام كردند از نظر ما مردود است. جمهوري اسلامي ايران به امنيت درون‌زاي منطقه‌اي مبتني بر رعايت هنجارهاي بين‌المللي و عدم مداخله خارجي در امور منطقه و امور داخلي كشورهاي منطقه يك‌بار ديگر تاكيد مي‌كند و همچنين در ارتباط با جزاير سه‌گانه ابوموسي، تنب بزرگ و تنب كوچك يك‌بار ديگر تاكيد مي‌كنيم اين جزاير سه‌گانه جزو لاينفك و ابدي ايران هستند و درباره ادعاها درخصوص اين جزاير، ما اين ادعاها را دخالت در امور داخلي و قلمرو سرزميني جمهوري اسلامي ايران مي‌دانيم و چنين ادعايي از سوي هر طرفي مطرح شود، به شدت محكوم مي‌كنيم. درخصوص موضوعات منطقه‌اي به سياست همسايگي مبتني بر همكاري در راستاي منافع و اصول مشترك پايبند هستيم و از هرگونه ابتكار در اين زمينه حمايت مي‌كنيم. آن چيزي كه مرتبط با دخالت در امور داخلي ايران باشد را محكوم كرده و نمي‌پذيريم. همزمان بر همكاري‌هاي منطقه‌اي مبتني بر اصول و منافع مشترك و همچنين بر سياست همسايگي پايبند خواهيم بود و در اين مسير به تلاش‌هاي خود ادامه خواهيم داد.
ناصر كنعاني در پاسخ به سوالي درباره موضع نرم ايران در برابر اقدامات غيرسازنده چين در پي بيانيه مشترك اخير چين و شوراي همكاري خليج‌فارس گفت: ما در ارتباط با چين نگاه‌مان در مسير توسعه مناسبات است و اين هدف هم هدف مشترك دو كشور است. آن چيزي كه اشاره كرديد، ما در ارتباط با موضوعات مرتبط با منافع اساسي جمهوري اسلامي ايران و موضوعات مرتبط با تماميت ارضي جمهوري اسلامي ايران با هيچ طرفي مصالحه و مسامحه نخواهيم كرد و در اين زمينه واكنش جدي نشان خواهيم داد. در اين ارتباط هم موضع رسمي خود را بلافاصله بيان كرديم و هم وزارت امور خارجه بلافاصله وارد عمل شد، سفير چين را خواستيم و اعتراض خود را منتقل كرديم و در اين ارتباط ديدگاه‌هاي خودمان را با جديت بيان كرده و يادداشت اعتراضي داديم. جمهوري اسلامي ايران در اين زمينه با جديت عمل كرد و با جديت ديدگاه‌ها و مواضع خود را بيان كرد.
استقبال چين از بهبود روابط شوراي
همكاري خليج‌فارس با ايران
به گزارش «اعتماد»، در‌حالي كه روزنامه و تلويزيون دولتي چين در گزارش‌هاي مفصل به بررسي ابعاد متفاوت سفر رييس‌جمهور اين كشور به عربستان پرداخته و بعضا از همراهي چين با سعودي در انتقاد از ايران به عنوان چرخش پكن ياد كردند تا صبح روز گذشته شاهد واكنشي از سوي وزارت خارجه چين به حاشيه‌هاي پيش آمده در ايران نبوديم. صبح روز گذشته، سخنگوي وزارت امور خارجه چين در يك نشست خبري به سوالي درباره تاثير بيانيه مشترك چين و شوراي همكاري خليج‌فارس بر روابط تهران-پكن پاسخ داد. به گزارش ايسنا و به نقل از وبگاه وزارت امور خارجه چين، وانگ ونبين، سخنگوي وزارت امور خارجه چين در يك نشست خبري در پاسخ به اينكه دولت چين چه توضيحي درباره تحليل‌ها و گمانه‌زني‌هاي مطرح شده درباره روابط تهران-پكن در پي بيانيه مشترك جمهوري چين و شوراي همكاري خليج‌فارس دارد، گفت: نشست چين-شوراي همكاري خليج‌فارس كه اخيرا برگزار شد، اهميت قابل توجهي براي طرفين دارد. در اين نشست، بيانيه مشتركي از سوي چين و شوراي همكاري خليج‌فارس صادر و برنامه‌اي اجرايي براي سال‌هاي ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ در زمينه گفتمان راهبردي ميان چين و شوراي همكاري خليج‌فارس تعيين شد. توسعه روابط ميان چين و كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس هدف تعميق همكاري‌هاي عمل‌گرايانه دوجانبه در بخش‌هاي متعدد و بهره‌مندي ملت اين كشورها از مزاياي آن را دنبال مي‌كند. چين و ايران دوستي ديرينه‌اي دارند. چين و ايران به اتفاق هم تصميم گرفتند شراكت جامع راهبردي‌شان را تحكيم كرده و ارتقا دهند. چين آماده افزايش ارتباطات و هماهنگي‌ها با ايران براي ايجاد پيشرفت بيشتر در روابط دوجانبه است. دو طرف برنامه‌اي براي همكاري جامع چين-ايران امضا كرده‌اند كه اجراي آن اوايل امسال آغاز شد. چين با ايران براي رشد خوب و پايدار همكاري‌هاي عمل‌گرايانه تلاش خواهد كرد. او در ادامه با اشاره به سفر معاون نخست‌وزير چين به ايران گفت: بر اين باوريم كه اين سفر نقش مثبتي در تعميق شراكت جامع راهبردي ايران-چين خواهد داشت. كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس و ايران همگي دوستان چين هستند؛ نه روابط چين-شوراي همكاري خليج‌فارس و نه روابط چين-ايران عليه هيچ طرف سومي نيست. چين از بهبود روابط كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس با ايران بر‌اساس اصل همسايگي خوب، برقراري همكاري برد-برد با ايران و پيشبرد توسعه و ثبات در خليج‌فارس حمايت مي‌كند. چين حاضر است نقشي سازنده در اين زمينه ايفا كند.
تلويزيون رسمي چين: نشست سران عرب و پكن اهداف خود را محقق كرد
به گزارش ايسنا، تلويزيون رسمي چين در گزارشي درباره دستاوردهاي سفر رييس‌جمهور اين كشور به عربستان سعودي اعلام كرد: سفر شي جين‌پينگ، رييس‌جمهوري چين به عربستان تمام اهداف خود را محقق كرد. چين اميدوار بود كه بتواند روابطش را با كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس كه در حال حاضر بزرگ‌ترين صادر‌كننده نفت هستند، مستحكم كند. چين توانست به تاييد و حمايت كشورهاي عربي درباره بحران تايوان كه دليل نزاع ميان پكن و واشنگتن است، دست يابد. تمام كشورهاي عربي بر پايبندي خود به اصل «چين واحد» تاكيد كردند. چين توافقنامه‌هايي را با كشورهاي عربي ازجمله توافق‌هاي اقتصادي براي واردات و صادرات نفت و آموزشي براي گسترش آموزش زبان چيني در خاورميانه امضا كرد. سفر شي به خاورميانه پايان اقدامات ديپلماتيك اصلي در سال ۲۰۲۲ است.
نشست سران عربي و چين گزينه استراتژيكي براي تقويت وحدت و همكاري ميان چين و كشورهاي عربي در وضعيت كنوني است براي همين برگزاري نشست سران عربي و چين در مركز همايش‌هاي بين‌المللي ملك عبدالعزيز در رياض بزرگ‌ترين و بالاترين اقدام ديپلماتيك چين درباره جهان عربي است.در اين نشست رييس‌جمهوري چين و رهبران ۲۱ كشور اتحاديه عرب و احمد ابوالغيط، دبيركل اتحاديه عرب حضور يافتند. رهبران كشورهاي عربي كه در اين نشست حضور يافتند اعلام كردند، نشست سران عربي و چين در زمان مناسبي برگزار شده كه نشان‌دهنده سطح عالي روابط دو طرف و ادامه انجمن همكاري اعراب و چين است. رييس‌جمهوري چين در اين نشست تاكيد كرد كه چين آماده همكاري با كشورهاي عربي براي حمايت از توسعه و امنيت غذايي و بهداشت و تقويت هشت اقدام مشترك اصلي در زمينه، ابتكار سبز، امنيت، انرژي، مذاكره ميان تمدن‌ها، توسعه، جوانان، امنيت و ثبات است. اين اقدامات مشترك اقدامات عملي است كه كشورهاي عربي به آن نياز دارند و به عنوان مثال ادامه اعزام تيم‌هاي پزشكي چيني براي فعاليت در خاورميانه و ايجاد مركز بين‌المللي چين و مركز پژوهش‌هاي بين‌المللي چين-عربي درباره خشكسالي و در زمينه انرژي است. در اين گزارش آمده است: ميزان تجارت ميان چين و كشورهاي عربي حدود ۱۰۰ ميليارد دلار افزايش يافته است. ميزان كلي سرمايه‌گذاري تجاري ميان دو طرف از ۳۰۰ ميليارد دلار بيشتر شده است. اين اقدامات مشترك پيشنهاد شده تا ميزان تجارت ميان چين و كشورهاي عربي تا سال ۲۰۲۷ به ۱۳۰ ميليارد دلار برسد. در بيانيه رياض، نشست سران عربي و چين «تاريخي» توصيف شده است. در اين بيانيه گفته شده كه چين از برگزاري نشست آتي با كشورهاي عربي در پكن استقبال مي‌كند و درباره زمان مشخص توافق خواهد شد. بعد از نشست نخست چين و كشورهاي عربي شي در نشست سران كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس و چين نيز حضور يافت. از زمان تاسيس اين شورا چين روابط مستمري با آن داشته است. اين اولين‌باري بود كه رهبران كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس و چين براي بررسي مسائل مربوط به روابط ميان دو طرف گردهم آمدند. رييس‌جمهوري چين تاكيد كرد كه طي سال‌هاي آتي چين مايل است همكاري با كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس را در زمينه انرژي، سرمايه‌گذاري مالي، تكنولوژي و فرهنگي افزايش دهد. همچنين چين واردات نفت خام و گاز طبيعي از كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس را افزايش خواهد داد.