ايران؛ رتبه ششم تورم غذا در دنيا
گروه اقتصادي| بانك جهاني در گزارشي در اواخر سال 2022 فهرست 10 كشوري كه بيشترين تورم را در حوزه مواد غذايي دارند، منتشر كرد. ايران رتبه ششم را در اين ليست دارد. كشورهاي سورينام و لائوس تورم كمتري داشتند. تورم غذايي يعني مردم اين كشورها نسبت به سال گذشته خود هزينه بيشتري براي غذا مي‌پردازند. به نقل از اعتماد آنلاين در گزارش بانك جهاني، تورم مواد غذايي زيمبابوه 321درصد، لبنان 203درصد، ونزوئلا 158درصد، تركيه 102درصد، آژانتين 92درصد و تورم مواد غذايي ايران 84درصد است. بعد از ايران نيز سريلانكا با تورم 74درصدي، روآندا با تورم 65درصد، سورينام با تورم 51درصد و لائوس با تورم 40درصد قرار دارند. اين درحالي كه داده‌هاي فائو درخصوص شاخص قيمت واقعي بهاي مواد غذايي در نوامبر 2022 نشان مي‌دهد، در اين مقطع گروهي از مواد غذايي با رشد قيمت و گروهي با كاهش قيمت مواجه بودند. به تعبير ديگر قيمت جهاني غذا اثر چنداني بر تورم غذايي در كشور نداشته است. در اين مقطع طبق داده‌هاي اين سازمان بين‌المللي قيمت «گوشت»، «لبنيات»، «غلات» با افت و قيمت «روغن‌خام» و «شكر» با رشد مواجه بود. گفته مي‌شود، دلايل رشد شكر به دليل كاهش عرضه آن توسط كشورهاي توليدكننده اصلي و اعلام هند براي كاهش سهميه صادرات شكر بود، اما دليل رشد روغن خام ناشي از افزايش قيمت روغن پالم و سويا به همراه كاهش قيمت روغن كلزا و آفتابگردان در اين ماه است.
درمقابل براساس گزارش اتاق بازرگاني تهران قيمت گروه «گوشت» در بازه زماني مورد بررسي در دنيا افت 0.9درصدي داشته كه اين افت به دليل كاهش قيمت گوشت گاو براي پنجمين ماه متوالي در ماه نوامبر مربوط مي‌شود. از سوي ديگر در اين مدت شاهد افت 1.2درصدي قيمت گروه «لبنيات» در دنيا بوده‌ايم. ارزيابي‌ها نشان‌دهنده آن است كه افت شاخص بهاي اكثر محصولات لبني با بيشترين افت قيمت براي شيرخشك در اين ماه همراه بوده كه علت آن مربوط به كاهش تقاضا براي واردات به ويژه از مبدا چين همراه با افزايش صادرات اروپا صورت گرفته است. يكي ديگر از دلايل را مي‌توان به افزايش بهاي پنير با وجود تقاضاي ثابت براي واردات ضمن صادرات كمتر كشورهاي توليدكننده پيشرو در منطقه اروپاي غربي نسبت داد.
گروه بعدي كه در مدت زمان مورد بررسي افت قيمت را تجربه كرده گروه «غلات» بوده است، اما چه عواملي كاهشي شدن قيمت اين گروه را به همراه داشته است؟ در اين خصوص مي‌توان به افت 2.8درصدي بهاي گندم در ماه مورد بررسي به دليل پيوستن مجدد روسيه به طرح غلات درياي سياه و تمديد توافق اين طرح اشاره كرد، يكي ديگر از دلايل به كاهش تقاضا براي گندم امريكا به دليل قيمت‌هاي غيررقابتي مربوط مي‌شود. در اين مدت همچنين شاهد كاهش 1.7درصدي بهاي ذرت ضمن افزايش حدود 2درصدي بهاي جو و برنج به دليل تضعيف نرخ ارز كشورهاي آسياي شرقي و افزايش انگيزه براي صادرات برنج در اين منطقه بوده‌ايم كه اين عوامل هم در افت قيمت غلات اثرگذار بوده است.
تورم 65.3درصدي غذا در دي
اول دي ماه بود كه مركز آمار نيز تورم آخرين ماه پاييز را منتشر كرد. برمبناي آن آمار نرخ تورم نقطه‌اي در آذر ماه ۱۴۰۱ به عدد ۴۸.۵درصد رسيد؛ يعني خانوارهاي كشور به طور ميانگين ۴۸.۵درصد بيشتر از آذر ۱۴۰۰ براي خريد يك «مجموعه كالاها و خدمات يكسان» هزينه كردند. اين داده‌ها نشان داد، نرخ تورم نقطه‌اي آذر ماه ۱۴۰۱ در مقايسه با ماه قبل ۰.۴ واحد درصد افزايش يافته است. نرخ تورم نقطه‌اي گروه عمده «خوراكي‌ها، آشاميدني‌ها و دخانيات» با كاهش ۲.۴ واحد درصدي به ۶۵.۳درصد رسيد.
البته نرخ تورم نقطه‌اي براي خانوارهاي شهري ۴۷.۹درصد بود كه نسبت به ماه قبل ۰.۶ واحد درصد افزايش داشته است. درضمن اين نرخ براي خانوارهاي روستايي ۵۱.۴درصد بود كه نسبت به ماه قبل .۰۹ واحد درصد كاهش داشته است.