اصفهان شهر برخوردار از مازوت
آزاده سليمان‌نژاد
در شرايطي كه معاون اجرايي رييس‌جمهور در سفر خردادماه هيات دولت به اصفهان شرح مفصلي از امتيازات استان اصفهان در زمينه‌هاي گوناگون اقتصادي، صنعتي، صنايع دستي و ساير حوزه‌ها برشمرد، رييس سازمان حفاظت محيط زيست كشور در سفر چند روز خويش به اصفهان گفت: «اطلاق عنوان «برخوردار» به اصفهان با وجود چالش‌هاي فعلي اين استان منصفانه نيست.»
پنجشنبه‌اي كه پشت سر گذاشتيم يعني 29 دي‌ماه در تقويم كشور ما روز ملي هواي پاك اعلام شده است، جالب اينجاست كه اين روزها ميانگين شاخص آلودگي هوا در اصفهان بالاي 170گزارش شده است، در واقع سال‌هاست كه با شيوع فصل سرد و وارونگي هوا همچنين تغيير شرايط آب و هوايي و كاهش نزولات جوي، آلودگي هواي اصفهان به حدي است كه مجموع روزهاي پاك در هر سال از 20 روز تجاوز نكرده است، چند سال اخير هم كه عامل قدرتمندي به نام مازوت‌سوزي به ميدان آمده كه حتي بارش‌هاي پاييز و زمستان نتوانست نقش اين مقصر را كمرنگ كند، از سال 98 با شروع فصل سرما و انتشار بوي نامطبوع آلودگي در هوا به خصوص پايان شب زمزمه‌ها در مورد سوزاندن مازوت در اصفهان به گوش مي‌رسيد، اما فك پلمب مشعل‌هاي مازوت نيروگاه شهيد محمد منتظري از سال 1400 زمزمه‌ها را تبديل به اخبار روشن در مورد مازوت‌سوزي كرد، به‌طوري كه ديگر حتي مسوولان نيز نمي‌توانستند منكر مازوت‌سوزي در اصفهان شوند. بر اساس گفته كارشناسان اين فك پلمب بدون رعايت حداقل الزامات زيست‌محيطي و انجام فيلتراسيون خروجي‌ها انجام شد. نيمه آذر امسال بار ديگر با مصوبه شوراي عالي امنيت ملي پلمب مشعل‌هاي مازوت‌سوز نيروگاه شهيد محمد منتظري اصفهان برداشته شد و چهار واحد از هشت واحد اين نيروگاه در مدار مازوت‌سوزي قرار گرفت. اما اين همه ماجرا نيست چرا كه در ادامه با كاهش محسوس دما در كشور افت شديد فشار گاز ارمغان ديگري براي اصفهان بود. در توضيح اجمالي اين موضوع شايد بد نباشد بدانيم اصفهان بر سر مسير انتقال گاز از جنوب به شمال كشور قرار دارد و از آنجا كه مصرف گاز اين كلانشهر بالاست در روزهاي سرد كه با افت شديد دماي هوا مواجه بوديم، استان‌هاي پر مصرف از جمله اصفهان دستور دارند مصرف را به حداقل برسانند تا گاز به شمال كشور برسد، همچنين با توجه به اينكه نيروگاه اصفهان همچنان مشغول فعاليت است تا برق بخش اعظم كشور را تامين كند، تنها يك راه مي‌ماند براي تامين برق و اين راه همان سوزاندن مازوت است و اين اتفاق براي اصفهان يعني همان چوب دو سر طلا شدن. البته به نظر مي‌رسد مسوولان اين استان در اين باره سكوت نكردند و علاوه بر مصرف مازوت در مورد افت فشار گاز نيز در اصفهان گله‌مند بودند. ايرنا چندي پيش از زبان استاندار اصفهان نوشت: به‌رغم برگزاري جلسات و مكاتبات با شوراي عالي امنيت ملي، وزارت نفت و وزارت نيرو تصميم‌گيري در حد استان نبود و با تصميم‌گيري در سطح ملي، نيروگاه شهيد منتظري به اجبار وارد سيكل از سوخت مازوت شد. سيد رضا مرتضوي همچنين گفته با وجود اينكه در جلسات متعدد از برخي مسوولان دعوت مي‌كنيم تا به كمك استان بشتابند اما دريغ از قدمي كه براي كمك به حل اين چالش‌ها بردارند.
در اين باره نماينده مردم اصفهان در مجلس شوراي اسلامي نيز در گفت‌وگو با مهر اعلام كرده وزير نفت درباره مازوت‌سوزي نيروگاه‌ها و قطعي گاز پاسخگو باشد.
مهدي طغياني گفته: اينجانب دو سوال از وزرا مطرح كردم زيرا متاسفانه در موضوع گاز غير از استفاده از مازوت و جايگزيني آن به عنوان سوخت نيروگاه‌ها، اكنون زمزمه تعطيلي ادارات نيز شنيده مي‌شود كه گاز ادارات را به دليل افت فشار شبكه قطع كنيد كه اينها نشان‌دهنده سوء مديريت و به هم ريختگي سيستم وزارت نفت و شركت ملي گاز است. رييس كميسيون محيط زيست شوراي اسلامي شهر اصفهان هم در گفت‌وگوي اختصاصي با خبرنگار ما با اعلام اينكه براي هر واحد در ساعت بيش از ۱۰ تا ۲۰ هزار ليتر مازوت سوزانده مي‌شود، گفت: با توجه به اينكه از يك ماه قبل پيش‌بيني مي‌شد در اصفهان مازوت مصرف شود مسوولان طي ارتباط با وزارت كشور سعي داشتند جلوي فك پلمب مشعل‌هاي مازوت‌سوز نيروگاه شهيد منتظري اصفهان را بگيرند، اما مصوبه شوراي عالي امنيت كشور مبني بر فك پلمب و مازوت‌سوزي بود، به گفته سيد امير سامع در شرايطي كه نيروگاه شهيد منتظري چسبيده به شهر است چرا بايد بيش از نياز حداقل برق توليد و تازه بخشي از آن را هم صادر كند، به گفته او بهتر بود در شرايط اضطرار براي توليد بيش از نياز حداقل به جاي مازوت از گاز براي توليد برق استفاده شود، رييس كميسيون محيط زيست شوراي اسلامي شهر افزود: توليد برق بيش از حد به محيط زيست فشار وارد مي‌كند، سامع با اشاره به آسيب‌هايي كه سوزاندن مازوت بر محيط زيست و انسان و گياهان و جانوران دارد، گفت: قطعا مردم اصفهان معترض هستند، چرا كه كودكان، ميانسالان، زنان باردار، بيماران قلبي، سرطاني و خاص هر كدام به نحوي در معرض اين آلودگي‌ها و تبعات آن قرار دارند. رييس كميسيون محيط زيست شوراي اسلامي در پاسخ به اينكه نظر قانون در مورد مصرف مازوت چيست، گفت: طبق قانون هواي پاك در سال 1397 نيروگاه‌هايي كه قصد مصرف مازوت دارند، بايد فيلتر نصب كنند اما نيروگاه شهيد منتظري اصفهان عملا مرتكب خلاف شده است. سيد امير سامع گفت: اين مطالبه حقوقي را ادامه خواهيم داد و افرادي كه در اين باره كوتاهي كرده‌اند را پاي ميز پاسخگويي خواهيم آورد. امير سامع در پاسخ به اين سوال كه دادستان اصفهان به عنوان مدعي‌العموم چه برخوردي با مازوت‌سوزي در اصفهان دارد، گفت: متاسفانه اقدام عملياتي از ايشان شاهد نبوده‌ايم. در اين شرايط معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط زيست كشور كه در روز ملي هواي پاك مهمان اصفهان بود، در جلسه‌اي حرف دل مردم اصفهان را زد و گفت: «اطلاق عنوان «برخوردار» به اصفهان با وجود چالش‌ها و مشكلات زيست‌محيطي فعلي اين استان منصفانه نيست و اين نگاه بايد تغيير كند.»
به گفته علي سلاجقه قبل از مازوت‌سوزي هم شهر اصفهان همچنان درگير آلودگي هوا بوده است، از طرفي انباشت صنايع در استان بيش از اندازه بوده و اين مساله بايد مديريت شود.
آن طور كه معلوم است اصفهان راه درازي در پيش رو دارد تا بتواند هواي پاك را تجربه كند، اما دستور قطع مصرف مازوت در اين شهر حداقل كاري است كه مي‌توان در راستاي كاهش آلودگي هواي آن انجام داد. به اميد اينكه مسوولان امر بر شهر گنبد‌هاي فيروزه‌اي دل بسوزانند تا حداقل شرايط اين استان به گونه‌اي شود كه در خور عنوان برخوردار باشد.