گزارش میدانی «اعتماد» به نقل از اهالی در منطقه سيل‌زده امامزاده داوود
منطقه را به حال‌خود رها كردند
بهاره شبانكارئيان
مرداد‌ماه ۱۴۰۱ بود كه در اكثر استان‌هاي كشور سيل آمد. ۹۵ نفر كشته و ۳۹ نفر هم آسيب ديدند. حالا با گذشت ۹ماه از سيل تابستاني، سازمان هواشناسي كشور از اواخر فروردين جاري هشدارهايي مبني بر وقوع سيل براي برخي استان‌ها اعلام كرده است و اين هشدارها تا اواسط هفته جاري ادامه خواهد داشت.
در رخداد سيل سال گذشته برخي كارشناسان معتقد بودند؛ اگر مسوولان تمهيدات لازم را در نظر مي‌گرفتند به مناطقي كه در معرض وقوع سيل قرار داشتند، خسارات زيادي وارد نمي‌شد. حتي رييس مركز پيش‌بيني سازمان هواشناسي در مورد خطر سيل ۱۴۰۱ در تهران انتقاد كرده و گفته بود: «با وجود اينكه هواشناسي از قبل هشدارهايي داده بود، اما اطلاع‌رساني درباره وقوع سيل چندان وسيع نبود.»
اين انتقادات تا جايي پيش رفت كه وقتي فروردين امسال سازمان هواشناسي اعلام مخاطره سيل را طي اطلاعيه‌اي اعلام كرد، مسوولان از تكرار فاجعه ترسيدند و ورود به برخي از مسيرها از جمله منطقه امامزاده داوود را در ۲۳ فروردين ممنوع كردند. «پدرام قودجاني» رييس مركز عمليات اضطراري سازمان پيشگيري و مديريت بحران تهران نيز در راستاي همين هشدارها اعلام كرد: «احتمالا بارش شديد در محدوده كن، سولقان و امامزاده داوود را شاهد باشيم كه مانند مرداد سال گذشته منجر به سيل مي‌شود.»
پس از اين هشدارها و با توجه به انتقاداتي كه اهالي امامزاده داوود در مورد سيل سال گذشته داشتند، خبرنگار «اعتماد» چهارشنبه ۲۳ فروردين براي مشاهدات عيني راهي منطقه امامزاده داوود شد...
همه‌چيز مثل روز اول است
جاده با روستاي سولقان شروع مي‌شود. مسيري باريك است كه دور كوه‌ها مي‌چرخد و بالا مي‌رود تا به امامزاده داوود برسد. امامزاده داوود جايي است بر فراز كوه‌ها. منطقه‌اي تك افتاده كه باقي اهالي نامش را «آن ته» گذاشته‌اند. جايي حدود ۲۵ كيلومتر بالاتر از روستاي سولقان. منطقه امامزاده داوود از دوردست قابل رويت نيست نه اينكه چيز چنداني براي ديدن داشته باشد فقط تعدادي ساختمان و مغازه كه بعضي از آنها هم به خاطر سيل مرداد‌ماه ۱۴۰۱ تخريب شدند. پس از سپري كردن مسير حدود ساعت سه بعدازظهر مقابل ورودي اول امامزاده داوود بودم. اهالي هراسان داشتند از منطقه خارج مي‌شدند. نگهبان گفت: «كجا مي‌رويد؟ احتمال وقوع سيل وجود دارد و همه دارند از منطقه خارج مي‌شوند.» با هماهنگي دهيار امامزاده داوود كه قبلا هم عضو شوراي اين منطقه بود، نگهباني اجازه ورود داد و گفت: «فقط سريع برگرديد.»
آنتن گوشي‌ها قطع شده بود. تمام فضاي منطقه را مه گرفته بود و باد شديدي مي‌وزيد. با اينكه چند ساعتي به غروب مانده بود، اما مسير تاريك جلوه مي‌كرد و فضايي خوفناك ايجاد شده بود. چند ثانيه بعد به ورودي دوم رسيدم. كمي بالاتر تركيب ساختمان‌ها و مغازه‌ها مثل نه ماه پيش بود. روزي كه اينجا سيل آمده بود. نه‌تنها دست به تركيب هيچ چيز نزده بودند، بلكه سقف کانال رودخانه را هم تخريب كرده بودند و ديگر هيچ راهي براي رفت و آمد باقي نمانده بود. در حين بازديد از منطقه يك پليس به همراه دو سرباز سر رسيد. با چهره‌اي نگران و متعجب گفت: «شما اينجا چه مي‌كنيد؟ هرچه سريع‌تر برگرديد. هشدار وقوع سيل دادند. اهالي هم تخليه كردند. هيچكس اينجا نيست. آقاي تبار گفتند كه هيچكس وارد منطقه نشود.» «رضا تبار»؛ سرپرست دادسراي ناحيه ۵ است.
اينجا چيزي كه درست نشده هيچ خراب‌تر هم شده
«فرهاد زيني» دهيار امامزاده داوود كه تا آن لحظه هماهنگي‌هاي لازم را براي بازديد انجام داده بود، نگران از احتمال وقوع سيل در پاسخ به سوالاتي كه درباره وضعيت كنوني منطقه از او پرسيدم، پاسخ داد: «فعلا امامزاده داوود وضعيت خيلي بغرنجي دارد. وضعيت منطقه مثل همان موقعي است كه سيل آمده بود. همانطور هم رها شده است. هيچ اتفاق خاصي نيفتاده. فقط حرم را درست كردند. با وقوع سيل مرداد‌ماه سال گذشته در امامزاده داوود رودخانه اينجا طغيان كرد. الان سقف کانال رودخانه (كانال) را تخريب كردند و برداشتند. براي همين اهالي راهي براي رفت و آمد به خانه‌هايشان ندارند. چون مردم قبلا از روي همان پل كه سقف کانال رودخانه بود، رفت و آمد مي‌كردند. در اين نه ماه هيچ اقدامي براي سقف کانال رودخانه نكردند. بعد از سيل ۱۴۰۱ امامزاده داوود آب و برق اينجا قطع شد. چند روز بعد وصل كردند، ولي با برف سنگين زمستان دوباره آب و برق قطع شد. چون بهمن باعث شد لوله‌هاي بالادست بتركند، اما در فروردين از اداره آب و فاضلاب آمدند و آب را وصل كردند. اين منطقه كه مي‌بينيد قطب سياحتي و زيارتي دارد. با اين وضعيتي كه تا الان هيچ رسيدگي نشده قطب سياحتي آن هم از بين رفته است. قطب زيارتي امامزاده داوود هم منوط به رسيدگي به وضعيت منطقه و ساختمان‌ها مي‌شود. وگرنه مردم كجا بيايند؟ با اين شرايط، قطب زيارتي اينجا هم از بين خواهد رفت. بعد از سيل مرداد هم مردم مي‌ترسند امامزاده داوود بيايند. يكي از ساختمان‌هاي كنار رودخانه كج شده و خيلي خطرناك است. اصلا وضعيت بدي است؛ اينجا كلا تبديل به يك خرابه شده. نمي‌دونم چه اتفاقي قرار است براي اينجا بيفتد. نه بخشدار نه فرماندار هيچكس به فكر اينجا نيست.»
يكي از اهالي هم وقتي متوجه شد قرار است گزارشي از وضعيت امامزاده داوود منتشر شود سريع جلو آمد و گفت: «الان به خاطر هشدار آمديد. اينجا را كن‌فيكن كردند. يك هزار توماني براي خسارت ساختمان‌ها و مغازه‌ها هم تا به حال به ما ندادند. پلي هم كه روي رودخانه براي تردد مردم بود خراب كردند و راهي براي رفت و آمد نداريم. فقط همين دويست، سيصد متر اول را كه مي‌بينيد فعال نگه داشتند كه همين قسمت هم وقتي سيل آمد به آن خسارتي وارد نشده بود. بعد از آن هيچكس وضعيت امامزاده داوود را پيگيري نكرد. اينجا چيزي كه درست نشده هيچ، بلكه خراب‌تر هم شده است.»
يكي ديگر از اهالي هم گفت: «من اينجا كنار رودخانه مغازه داشتم كه سيل آمد و خراب شد. بعد از سيل فقط به من گفتند؛ مي‌توانيم يك غرفه در تهران با تخفيف بدهيم تا كار كنيد. اصلا براي پرداخت خسارت‌ها زمان مشخصي را تعيين نكردند. الان تمام حساب‌هاي بانكي من بسته شده چون نتوانستم چك‌هايم را پاس كنم و برگشت خورده. حتي در خرج و مخارج روزمره‌ام ماندم. فقط گفتند؛ خسارت‌ها را پرداخت مي‌كنيم، تاحالا هيچ چيز تعيين تكليف نشده. اين جمله‌ها بازه زماني مشخصي ندارند و شما زمان آن را تا روز قيامت هم مي‌توانيد در نظر بگيريد. بعد از سيل شرايط اينجا با جريان فوت مهسا اميني تداخل پيدا كرد و هر وقت آمديم حرفي بزنيم، ترسيديم با ما به عنوان آشوبگر رفتار كنند.»
سه كشته در پي سيل فروردين
بارش‌هاي سيل‌آساي ۱۴۰۲ از صبح روز چهارشنبه در برخي از استان‌ها آغاز شد و پنجشنبه با وجود هشدارهايي كه اعلام شده بود خبر كشته شدن سه نفر بر اثر سيل در خبرگزاري‌ها منتشر شد. صبح پنجشنبه جسد يك زن حدودا ۵۰ ساله از رودخانه «صالح آباد» استان ايلام بيرون كشيده شد. رييس اورژانس پيش‌بيمارستاني ايلام در اين باره گفت: «با توجه به ميزان بارش‌ها در سطح بخش صالح‌آباد شهرستان مهران سيل در رودخانه اين شهرستان شدت گرفت. در اين راستا با وجود اعلام مورد مفقودي يك زن توسط خانواده او موضوع در دستور كار نيروهاي امدادي قرار گرفت و در نهايت پنجشنبه ۲۴ فروردين ساعت ۹ صبح جسد اين زن از رودخانه صالح‌آباد بيرون كشيده شد و تحويل خانواده‌اش شد.»
در روستاي محمودآباد بخش الموت شرقي قزوين نيز سيل يك زن ۷۰ساله را با خود برد. چند ساعت بعد جسد او نيز توسط نيروهاي امداد پيدا شد. گفته شده اين زن در حال فعاليت‌هاي مربوط به پرورش ماهي بوده است. همچنين يك جوان ۳۵ساله هم از اهالي روستاي اوزن قشلاق از توابع بخش سيمينه بوكان بر اثر صاعقه در ارتفاعات جان باخت.
پيش از اين هم در ۹ فروردين جاري «رضا فلاح» مديرعامل جمعيت هلال احمر استان كرمان در مورد كشته شدن دو نفر بر اثر وقوع سيلاب گفته بود: «با وقوع بارندگي و سيل در هشتم فروردين جسد دو نفر توسط نيروهاي امدادي پيدا شد.»
«بهروز مرادپور» مديركل هواشناسي لرستان بر اساس نقشه‌هاي هواشناسي عنوان كرده است: «با توجه به پيش‌بيني‌ها، مناطقي از جنوب پلدختر و خرم‌آباد، مناطقي از جنوب شرق از جمله بخش‌هايي از سپيددشت و شول‌آباد و مناطقي مانند تنگ هفت، تنگ پنج، كشكان، افرينه، جلوگير و بخش‌هايي از آزادراه خرم‌آباد به پل زال بيش از ساير مناطق در معرض خطر سيل قرار دارند. به‌طور كلي جنوب شهرستان دورود و مناطق محل پرورش ماهي از جمله ماربوره و تيره نيز در معرض خطر سيل و وضعيت قرمز قرار دارند.»
مروري بر سيل مرداد ۱۴۰۱
سيل ۱۴۰۱ در ايران دست‌كم ۹۵ كشته و ۳۹ مصدوم در پي داشت. استان‌هايي كه بيشترين خسارات را ديدند؛ سيستان و بلوچستان، تهران، فارس، كرمان، هرمزگان، قم، سمنان، مازندران، يزد، آذربايجان شرقي، خراسان جنوبي، گلستان، اصفهان، بوشهر، كهگيلويه و بويراحمد، چهار محال و بختياري و مركزي بودند اما بيشترين قربانيان اين سيل مربوط به تهران بود با ۴۳ كشته. بعد از آن شهرستان استهبان استان فارس با ۲۴ كشته در رده دوم تلفات جاني بر اثر سيل بود. بعد به ترتيب استان خراسان رضوي با ۷ كشته، مازندران ۶ كشته، لرستان، يزد، كرمان و سيستان و بلوچستان هر كدام با ۵ كشته، خوزستان و استان مركزي هر كدام با ۳ كشته و چهار محال و بختياري با ۲ كشته در سيل ۱۴۰۱ قرباني گرفتند. برخي از استان‌ها هم مانند هرمزگان، سمنان، اصفهان، بوشهر، گلستان و البرز خسارات زيادي را متحمل شدند.