آغاز دوئل برقي وزارت نفت و نيرو

همزمان با توافق وزارت نفت و چهار شركت تركيه‌اي براي ساخت نيروگاه در تركيه به‌منظور تبديل گاز به برق، وزير نيرو در گفت‌وگو با سفير تركيه خواستار افزايش صادرات برق ايران به اين كشور شده است. اين در حالي است كه اختلافات وزارت نفت و نيرو در دولت تدبير و اميد به دنبال اظهارات سال گذشته بيژن زنگنه در كميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي بالا گرفت. وزير نفت با حضور در كميسيون انرژي مجلس با اشاره به ضرورت افزايش صادرات گاز طبيعي ايران، گفته بود: نبايد كاري كنيم كه با صادرات برق، رقيب خودمان شويم. اين عضو كابينه دولت يازدهم با تاكيد بر اينكه در حال حاضر هر مترمكعب گاز ۴۵ سنت صادر مي‌شود، در حالي كه هر متر مكعب گاز به 5/8 كيلووات ساعت برق تبديل مي‌شود، تصريح كرده بود: در اين شرايط به جاي درآمد ۴۵ سنت، اين گاز به قيمت ۲۰ سنت به بخش برق داده مي‌شود، ضمن آنكه در سال‌هاي اخير 5/3 ميليارد دلار گاز و فرآورده نفتي در نيروگاه‌ها مصرف و تبديل به برق شده كه درآمد صادرات برق ۸۰۰ ميليون دلار بوده است. اين اظهارات برقي وزير نفت در كميسيون انرژي و پس از آن در چند كميسيون تخصصي ديگر مجلس با واكنش مسوولان وزارت نيرو روبه‌رو شد، با اين وجود مسوولان وزارت نفت خود آستين‌ها را بالا زدند و به طور رسمي وارد گود صادرات برق به كشورهاي همسايه به ويژه تركيه شده‌اند. به گزارش مهر، عليرضا كاملي، مديرعامل شركت ملي صادرات گاز ايران اخيرا با اشاره به مذاكره و امضاي توافقنامه اوليه با چهار شركت ايراني براي تبديل گاز به برق و صادرات اين انرژي پاك، گفته است: نخستين قرارداد صادرات برق دي ماه سال گذشته با يك شركت بخش خصوصي ايراني امضا شد و با توافق انجام شده، شركت‌هاي ترك در اين كشور مشغول جانمايي براي احداث نيروگاه برق هستند. به گفته اين مقام مسوول در وزارت نفت، در حال حاضر چند موضوع مهم براي اين شركت‌ها وجود دارد؛ محل احداث نيروگاه و دوم بازار فروش برق توليد شده است. اين شركت‌ها شش ماه براي مطالعات فرصت دارند كه در حال انجام آن هستند كه بازار افغانستان، پاكستان، عراق، تركيه و امارات را تحت مطالعه دارند. مديرعامل شركت ملي صادرات گاز ايران، دلايل اصلي انجام صادرات برق از سوي وزارت نفت را تنوع بخشي به صادرات گاز عنوان كرد و يادآور شده است: يكي از راهكارهاي تنوع بخشي به صادرات گاز، تبديل آن به برق است كه وزارت نفت در اين زمينه وارد شده است. بر اين اساس با ورود رسمي وزارت نفت و شركت‌هاي زيرمجموعه اين وزارتخانه به بازار صادرات برق وزارت نيرو، حميد چيت‌چيان، وزير نيرو در نشستي مشترك با هاكان تكين، سفير تركيه در تهران خواستار توسعه همكاري‌هاي دو جانبه برقي بين اين دو كشور همسايه شده است. در همين حال، عليرضا كلاهي، رييس هيات‌مديره سنديكاي صنعت برق ايران هم اخيرا با انتقاد از برنامه جديد وزارت نفت براي ساخت نيروگاه و توليد برق براي صادرات اين حامل انرژي، گفته كه اگر وزارت نفت به جاي برنامه‌ريزي براي ساخت نيروگاه و صادرات برق بيشتر بر روي توسعه ميادين مشترك نفتي متمركز باشد، بيشتر به نفع منافع ملي كشور است.

دوئل نفت و نيرو براي تصاحب بازار برق تركيه

تركيه يكي از سودآورترين بازارهاي مصرف برق در بين كشورهاي همسايه ايران است به طوري‌كه سالانه بيش از ۲۵۵ ميليارد مگاوات برق در اين كشور همسايه توليد و مصرف مي‌شود كه هم‌اكنون ايران يكي از بزرگ‌ترين صادركنندگان اين انرژي پاك به تركيه است. با اين وجود، حميد چيت چيان، وزير نيرو در نشست هفته گذشته خود با سفير تركيه در تهران با بيان اينكه ايران با كشورهاي همسايه ارتباط الكتريكي خوبي دارد و هم‌اكنون به كشورهاي تركيه، عراق، پاكستان و افغانستان صادرات برق داشته و با ارمنستان و جمهوري آذربايجان نيز مبادله برق داريم، گفته است: مطالعاتي در دست اقدام داريم كه با همسايگان ديگر ارتباطات شبكه برق را برقرار كنيم. اين عضو كابينه دولت تدبير و اميد با اعلام اينكه وزارت نيرو تمايل دارد روابط خود را با تركيه و در خصوص صادرات و همچنين تبادل برق گسترش دهد، اظهار كرده است: توافق‌هايي در اين خصوص انجام گرفته و در بعضي از بخش‌هاي آن موافقت‌هايي انجام شده و بعضي بخش‌ها هم هنوز به اجرا در نيامده است. به گفته وزير نيرو، ايران اميدوار است تا بعد از برگزاري انتخابات جديد در تركيه مناسبات اقتصادي خود از جمله مراودات برقي را گسترش دهيم تا توافق‌هايي كه از گذشته انجام شده ولي هنوز اجرا نرسيده، اجرايي شود. از سوي ديگر در حالي وزير نيرو به طور رسمي تركيه را به توسعه همكاري‌هاي برقي دعوت مي‌كند كه امضاي تفاهمنامه‌هاي متعدد برقي و گازي بين مجموعه وزارت نفت و شركت‌هاي ترك، چشم‌انداز و آينده بازار صادرات برق ايران به اين كشور همسايه را در هاله‌اي از ابهام قرار داده است. با اين وجود، امضاي نخستين تفاهمنامه صادرات برق توسط وزارت نفت با واكنش مسوولان وزارت نيرو روبه‌رو شد به‌طوري كه اسماعيل محصولي، قائم‌مقام وزارت نيرو در امور بين‌الملل با تاكيد بر اينكه صادرات برق با مديريت وزارت نفت در صورتي امكان پذير است كه هماهنگي‌هاي كلي آن با وزارت نيرو انجام شود، بيان كرد: وزارت نفت براي ساخت نيروگاه بايد با معاونت برق وزارت نيرو هماهنگ باشد و پتانسيل احداث نيروگاه و صادرات برق به كشور هدف از طريق وزارت نيرو سنجيده شود.