سایه تحدید بر سر اهالی فرهنگ و ورزش
اين ديگر «بوف كور» هدايت نيست
گلايه جهانگير هدايت از همدستي كتابسازي و سانسور بيسابقه
جهانگير هدايت در صفحه شخصي خود از دخل و تصرفهايي بيسابقه در كتاب «بوف كور» هدايت خبر داده و خواستار لغو مجوز انتشار اين كتاب در ايران شده است. او پيشنهاد كرده كه «اجازه چاپ و انتشار «بوف كور» در ايران داده نشود.»
به گزارش «اعتماد»، رييس بنياد صادق هدايت در صفحه فيسبوك خود «بوف كور» چاپ افغانستان را با چاپ چهارم «بوف كور» در ايران مقايسه كرد.
او نوشت: «چاپ چهارم كتاب «بوف كور» صادق هدايت كه در افغانستان چاپ شده است، به دستم رسيد. «بوف كور» افغاني را با بوف كوري كه اخيرا در ايران چاپ و منتشر شده، مقايسه كردم. روي جلد «بوف كور» ايراني، نام كتاب و نام و تصوير هدايت ملاحظه ميشود.»
رييس بنياد هدايت يادآور شد كه «در بوف كوري كه در ايران چاپ شده است، موارد تغييرات، حذف و دخالت در متن» متعددند: « 70 مورد تغيير در متن، 60 مورد حذف متن، 8 مورد اضافه كردن به متن و حذف كامل يك پاراگراف، ملاحظه ميشود. البته باتوجه به تغييرات وسيعي كه در متن كتاب
«بوف كور» اصلي داده شده، اين كتاب «بوف كور» صادق هدايت نيست. ظاهرا نام او را دارد ولي در باطن، بوف كوري است كه دچار مميزي بسيار شده و چاپ شده بدون احترام به اصالت اثر.»
جهانگير هدايت از انتشار كتاب براساس نسخه اصلي در افغانستان خبر داد: «ولي در «بوف كور» چاپ افغانستان، هيچ يك از اين موارد ملاحظه نميشود و متن چاپ شده مطابق نسخه اصلي «بوف كور» است. [نسخه چاپ شده اخير در ايران نشان از آن دارد كه] كتابسازي فقط خواسته «بوف كور»ي چاپ كند و به مردم بفروشد. به طور كلي موارد اختلاف متن 138 مورد است كه در 80 صفحه در سطح وسيعي قابل ملاحظه است.»
در ادامه يادداشت جهانگير هدايت در اشاره به قدر و منزلت ادبي و هنري كتاب در سطح بينالمللي آمده است: «براي آنكه بدانيم كتاب «بوف كور» صادق هدايت در دنيا چه موقعيت و مقامي دارد، براساس كتب و مدارك موجود اين كتاب از سال 1330 تاكنون در 165 كشور دنيا به 47 زبان توسط 100 مترجم، ترجمه و 236بار چاپ شده كه 127 ناشر به اين مهم پرداختهاند و ضمنا در 34 دانشگاه نيز تدريس ميشود. شايد كمتر كتابي در ادبيات معاصر ايران چنين وسعت حضور بينالمللي داشته است.»
او از ناشر اين نسخه قلع و قمع شده با عنوان «چاپگر» ياد كرد و در افسوس رفتاري چنين با اثر بلندآوازه نويسنده شهير ايراني نوشت: «حال به جاي آنكه اين تكريم و احترام بينالمللي موجب مباهات قرار گيرد چاپگري، اين كتاب را با مميزي بسيار چاپ و منتشر ميكند و خوشحال است كه
«بوف كور» مثله شده را هر جلد 50 هزار تومان به مردم فروخته است.»
برادرزاده صادق هدايت در پايان، ناشر را مسوول اين رفتار و چاپ چنين نسخهاي از كتاب دانست: «بايد توجه داشت كه مسوول هر كتاب كسي است كه آن را چاپ ميكند و اداره كتاب فقط مجوز چاپ ميدهد و مسووليتي در قبال متن كتاب ندارد. پيشنهاد من آن است كه اجازه چاپ و انتشار «بوف كور» در ايران داده نشود.»
چنين رفتارهايي با آثار ادبي اگرچه در ايران بيسابقه نيست اما آنچه مورد اخير درباره «بوف كور» را از موارد قبلي جدا ميكند، رفتار ايجابي مبني بر علاوه كردن چيزهايي به متن است كه روح نويسنده هم هرگز از آنها خبر نداشته است.
تا پيش از اين سانسور كتاب در ايران عمدتا جنبه سلبي داشته و انتقادها هم متوجه كاستن از متن و به تعبيري جراحت ايجاد كردن در اثر و محروم كردن خواننده از بخشهايي از آن بوده؛ امروز اما انگار سانسور و تحريف ادبيات در ايران وارد دوره تازهاي شده است. دورهاي كه كارگزاران حوزه كتاب، شايد از روي بياطلاعي، كتابي را شايسته انتشار ميدانند كه بخشهايي از آن هرگز از ذهن و زبان و قلم مولفش جاري نشده است!