روزنامه اعتماد در گفت‌وگوي اختصاصي با اميرعلي ابوالفتح بررسي كرد
همصدايي ميدان و ديپلماسي رمز عبور از بحران
افزايش قدرت نظامي ايران در رويارويي با اسراييل و تحميل هزينه‌هاي بيشتر قدرت چانه‌زني تهران را افزايش خواهد داد
حديث روشني
رويارويي مستقيم ميان ايران و اسراييل در شرايطي به اوج خود رسيده كه به ادعاي گروهي از ناظران، نه تنها در نقطه پايان قرار ندارد، بلكه به نظر مي‌رسد حلقه‌اي جديد از زنجيره‌اي پيچيده‌تر از درگيري‌ها در منازعات غرب آسيا شكل گرفته است. در اين تقابل، در حالي كه زيرساخت‌هايي از هر دو طرف هدف قرار گرفته و همزمان هشدارها از سوي بازيگران بين‌المللي لحظه به لحظه اوج مي‌گيرد، تهران اما موضع ثابتي اتخاذ كرده است و مقام‌هاي رسمي كشورمان تاكيد دارند كه ايران زير فشار حملات، به ميز مذاكره باز نخواهد گشت. در اين ميان و در بحبوحه تلاش‌ها براي برگزاري دور ششم مذاكرات كه پيش‌تر بنا بود در مسقط برگزار شود، همزمان گزارش‌هايي ادعايي توسط رسانه‌هاي غربي مبني بر تمايل ايران به ازسرگيري گفت‌وگوها و بي‌ميلي كاخ سفيد به ورود مستقيم به درگيري ميان ايران و اسراييل منتشر شده است. اين در حالي است كه پيش‌تر نيز خبرگزاري‌هاي امريكايي گزارش دادند كه شايد نشستي سطح بالا با حضور فرستادگان ويژه‌اي چون جي‌دي ونس، معاون دونالد ترامپ يا استيو ويتكاف، نماينده ويژه رييس‌جمهور امريكا در خاورميانه طي روزهاي آينده برگزار شود.با اين همه اما برخي تحليلگران معتقدند تحركات اخير دونالد ترامپ همچنان نشان مي‌دهد نگاه او به تحولات اخير خاورميانه درگير دور باطلي از تحركات و عدم قطعيت‌هاست. گروهي از ناظران نيز مدعي‌اند در مقطع كنوني، بازگشت زودهنگام ترامپ از نشست گروه هفت و همزمان تشكيل جلسه شوراي امنيت ملي در اتاق وضعيت كاخ سفيد نشان از تمركز رييس‌جمهوري ايالات متحده بر رويارويي ايران و اسراييل است.با وجود اين، بنا بر گزارش‌هاي ادعايي نشريات غربي، هر چند كاخ سفيد در اتخاذ تصميمي براي ورود مستقيم به جنگ فعلا مكث كرده، اما تماس‌هاي ترامپ با نتانياهو و تهديدات پي در پي رييس‌جمهوري امريكا در شبكه‌هاي اجتماعي نشان مي‌دهد واشنگتن همچنان در آستانه يك انتخاب استراتژيك و در عين حال پرهزينه قرار دارد؛ انتخابي كه متحدش تل‌آويو به اين بازيگر تحميل كرده است. در همين راستا روزنامه اعتماد با هدف ارزيابي چشم‌انداز درگيري ايران و اسراييل، همزمان با افزايش گمانه‌زني‌هايي ادعايي مبني بر ورود احتمالي واشنگتن به تنش‌هاي حاكم با اميرعلي ابوالفتح، كارشناس مسائل امريكا گفت‌وگو كرده است.ابوالفتح درگفت‌وگو با «اعتماد» ضمن تاكيد بر اينكه مذاكرات ايران و امريكا هنوز به پايان نرسيده و دوگانه توافق يا جنگ واقعي نيست؛ معتقد است فشارها براي كشاندن ايران به ميز مذاكره ادامه دارد، اما توان نظامي ايران در تعيين سرنوشت مذاكرات نقشي كليدي دارد. مشروح اين گفت‌وگو را در ادامه مي‌خوانيد.
اميرعلي ابوالفتح، كارشناس مسائل امريكا در پاسخ به سوال «اعتماد» در باب تشديد گمانه‌زني‌ها درباره افزايش فشارها بر ايران جهت بازگشت به ميز مذاكره گفت: اول بگويم كه بر خلاف آنچه در برخي رسانه‌ها مطرح مي‌شود، جمهوري اسلامي ايران از ميز مذاكرات خارج نشده است. در واقع، دوگانه‌اي كه ميان «توافق يا جنگ» ترسيم مي‌شود، هنوز به واقعيت نپيوسته است. به باور ابوالفتح آنچه در حال حاضر شاهد آن هستيم، نه يك جنگ جايگزين براي توافق، بلكه تلاشي است براي رسيدن به توافق از طريق جنگ؛ به اين معنا كه تلاش مي‌شود ايران از طريق فشارهاي همه‌جانبه ازجمله حمله به زيرساخت‌ها، اعمال فشار بر نيروهاي مسلح، حاكميت و حتي مردم تهران وادار به پذيرش شرايط مطلوب ايالات متحده شود. اين كارشناس مسائل امريكا در ادامه گفت‌وگوي خود با «اعتماد» خاطرنشان كرد: در همين راستا، دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا به تازگي ادعايي مطرح كرده مبني بر اينكه ايران بايد «تسليم بدون قيد و شرط» شود. اين در حالي است كه تاكنون جمهوري اسلامي ايران به روشني اعلام كرده حاضر نيست در ميانه موشك‌باران و حملات، به ميز مذاكره بازگردد. به گفته ابوالفتح در روزهاي اخير نيز برخي رسانه‌ها به نقل از منابعي از مامور شدن افرادي مانند جي‌دي ونس، معاون ترامپ يا استيو ويتكاف، رييس هيات مذاكره‌كننده امريكايي براي ادامه رايزني‌ها با ايران خبر داده‌اند. با اين حال، خود ترامپ مجددا در اظهاراتي متناقض چندي پيش مدعي شد كه حوصله مذاكره با ايران را ندارد. بنابراين مشخص نيست كه اصلا مذاكره‌اي در كار خواهد بود يا نه و آيا دو طرف خود را براي دور ششم گفت‌وگوها آماده مي‌كنند يا خير. ابوالفتح در پاسخ به ديگر سوال «اعتماد» مبني بر اينكه در صورت بازگشت طرفين به ميز مذاكره، تهران با توسل به چه اهرم‌هايي مي‌تواند طرف امريكايي را براي دستيابي به امتيازهاي مورد نظر خود و حراست از خطوط قرمزش قانع كند، خاطرنشان كرد: به باور من ميزان تاب‌آوري ايران و مقاومت كشورمان در برابر فشارها و حملات اخير رژيم اسراييل، به‌ويژه توانايي در وارد كردن ضربات جديد، نقش كليدي در تعيين مسير آينده ايفا مي‌كند. به گفته اين كارشناس مسائل سياست خارجي اينكه ايران تا چه اندازه بتواند به طرف مقابل آسيب وارد كند و هزينه‌ها و خساراتي را تحميل كند، مستقيما بر قدرت چانه‌زني آن در مذاكرات اثر خواهد داشت. به بيان ديگر، اگر ايران بتواند نشان دهد كه از طريق جنگ مي‌تواند امريكا و اسراييل را وادار به امتيازدهي كند، طرف مقابل ناگزير خواهد شد براي دستيابي به توافق، امتيازات بيشتري اعطا كند. در مقابل، اگر ايران در درگيري‌ها نتواند دست بالا را حفظ كند و اثرگذاري توان نظامي‌اش به مرور كاهش يابد، ممكن است زمينه براي گرفتن امتيازات بيشتر از سوي طرف مقابل فراهم شود، در حالي كه ايران در مذاكرات، امتيازات كمتري به دست خواهد آورد. ابوالفتح در ادامه گفت‌وگوي خود با «اعتماد» در ارزيابي گزينه‌هاي ديگر از جمله هدف قرار دادن نفتكش‌ها يا حتي بستن تنگه هرمز خاطرنشان كرد: درست است كه گزينه‌هايي مانند بستن تنگه هرمز يا تاثيرگذاري بر بازار جهاني نفت نيز در تحليل‌هاي اخير مطرح شده‌اند، اما تمامي اين موارد در دست و زيرمجموعه اقدامات نظامي قرار مي‌گيرند كه البته من تخصصي در مسائل نظامي ندارم و صرفا برداشت‌ها و تحليل‌هاي خودم را بر اساس آنچه همگي شاهد هستيم، ارايه مي‌كنم. به باور اين كارشناس مسائل امريكا در مجموع، يك اصل روشن وجود دارد و آن، اين است كه هر چه قدرت نظامي يك كشور بيشتر باشد، قدرت چانه‌زني‌اش در ميز مذاكره نيز بالاتر خواهد بود. بالعكس، ضعف در عرصه نظامي به معناي كاهش نفوذ در ميدان ديپلماسي خواهد بود. ابوالفتح در پايان تاكيد كرد: اينكه اكنون نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران چه گزينه‌هايي در اختيار دارند، چه ظرفيت‌هايي هنوز استفاده نشده باقي مانده و با چه ابزارهايي مي‌توانند معادلات را تغيير دهند، پرسش‌هايي است كه پاسخ آنها در اختيار نهادهاي نظامي است. اما به باور من سرنوشت نهايي اين تقابل دست‌كم در مقطع كنوني و در هفته پيش رو يا يك ماه ديگر چه خواهد شد در اختيار «ميدان» و در اين مقطع ديپلماسي نيز تابع ميدان است.