اعظم اكبرزاده / سال‌هاست رنج‌هاي قربانيان سلاح‌هاي اتمي عليه ژاپن به انگيزه‌اي براي تلاش در مسير صلح تبديل شده است كه نمود آن در موزه صلح هيروشيما به خوبي نشان داده مي‌شود. بنيانگذاران موزه صلح تهران از اين تجربيات جهاني الهام گرفتند و به اين فكر افتادند كه رنج‌هاي مشابهي كه جانبازان شيميايي ايراني در دوران جنگ ايران و عراق و پس از آن متحمل شده‌اند نيز مي‌تواند انگيزه‌اي باشد براي نشان دادن پيامدهاي ناگوار جنگ و خشونت و اشاعه فرهنگ صلح و دوستي در جامعه.
در جاي جاي موزه صلح ايران از فرهنگ غني ايراني- اسلامي و منابع غني اين فرهنگ كه اشاعه‌دهنده صلح، دوستي، دوري از جنگ و خشونت و مبارزه با ظلم است، به چشم مي‌خورد. سمبل‌هايي مانند قابيل برادركش- ضحاك ماردوش- هيتلر- صدام و...
در شروع بازديد برايم توضيح دادند كه چگونه موزه صلح تهران همانند تجربيات ساير موزه‌هاي صلح (به ويژه ديدار از هيروشيما و ديدار اعضاي انجمن حمايت از قربانيان سلاح‌هاي شيميايي در تهران با مسوول هماهنگي شبكه جهاني موزه‌هاي صلح) در سال 1384 شكل گرفت.
در سالن اصلي موزه صلح پيامدهاي جنگ در جهان و عواقب كاربرد سلاح‌هاي شيميايي و اتمي نشان داده مي‌شود. ابزار اين نمايش عكس، اسلايد، پوستر، اسناد و اشيايي به جاي مانده از جنگ شيميايي عراق عليه ايران است.
براي نخستين بار صدام 1800 تن گاز خردل گوگردي در ايران عليه سربازان و غيرنظاميان استفاده كرد كه باعث عوارض مزمن پوستي، چشمي، ريوي شد. گاز خردل گوگردي يك ماده شيميايي پايدار است. بسياري از قربانيان از بيماري تنفسي رنج مي‌برند كه از كيفيت زندگي‌شان مي‌كاهد. عده ديگري از قربانيان هم به اختلالات تنفسي يا تنگي نفس مبتلا هستند و
در نهايت فعاليت فيزيكي كم مصدومان منجر به مشكلات ديگري مي‌شود. از جمله ديابت، قند خون بالا، فشار خون بالا، كلسترول بالا و اضافه وزن، در موارد حاد مصدومان در معرض خطر ابتلا به سرطان خون و سرطان غدد لنفاوي قرار مي‌گيرند. مشكلات دستگاه گوارش نيز در ميان قربانيان شايع است كه بيشتر در نتيجه مصرف داروهاي حياتي گوناگون براي مقابله با عوارض گاز خردل است.
گاز خردل هيچ پادزهر و درماني ندارد و فرد تا پايان عمر دررنج خواهد بود.
پس از جنگ جهاني اول وسيع‌ترين حملات شيميايي در طول جنگ
هشت‌ساله عليه ايران رخ داد. (در جنگ جهاني دوم به گازهاي پيشرفته دست يافته بودند اما به دليل ترس از اين گازها استفاده نشد.) اما بعد از جنگ جهاني دوم در برخي كشورها مانند يمن و آفريقا از اين گازها استفاده شد.
امريكايي‌ها در ويتنام از گاز شيميايي استفاده نكردند ولي از ماده‌اي به نام «ماده زرد» عمدتا استفاده مي‌كردند كه پوشش گياهي را از بين مي‌برد واثرات سمي نيز در برداشت... گازهاي عامل اعصاب كه روي سيستم عصبي تاثيرگذاري دارد و در شرايط شديد سبب مرگ مي‌شود مانند سارين، تابون و VX كه در جنگ تحميلي عليه ايران نيز استفاده شد.
موزه صلح تهران فقط تصويرگر تلخي‌هاي جنگ نيست بلكه بيانگر صلح در فرهنگ ديني و ملي ايرانيان و راه‌هاي مشاركت افراد براي ترويج صلح ودوستي است.
ديوارهاي موزه با جملاتي مانند «صلح تنها به معني نبودن جنگ بين دولت‌ها نيست، صلح از درون انسان‌ها سرچشمه مي‌گيرد و به روابط صلح‌آميز بين اعضاي خانواده، افراد، اجتماع و در نهايت ملت‌ها منجر مي‌شود. پس بايد جنبش صلح‌طلبي را از درون خود آغاز كنيم...» آذين يافته است.
در بخشي از موزه صلح تهران تلاش شده تا بازديد‌كنندگان با سازمان‌ها و شخصيت‌هاي جنبش صلح‌طلبي جهان آشنا شوند مانند تصاويري از دو شخصيت صلح‌طلب دنيا مهاتما گاندي و هانري دونان.
مريم بابايي، مادر شهيد محمد بابايي مدير هنري موزه صلح تهران بانويي است كه اصالت ژاپني دارد و بيش از 55 سال است كه به قول معروف ايراني شده است. وي با سليقه‌اي خاص نقاشي‌هاي كودكان جنگ را به تصوير كشيده و بر در و ديوار نصب كرده و انگيزه و دليل اصلي آن را فقط ترويج صلح و دوستي معرفي مي‌كند.
وي بارها تاكيد كرده است كه جنگ ايران و عراق با جنگ جهاني تفاوت بسياري دارد. ژاپن و كشورهاي ديگر به علت قدرت‌طلبي و توسعه‌طلبي، مورد حمله قرار گرفته و اين آثار زيانبار را براي كشور خود رقم زدند، اما ايران هم مورد حمله و تجاوز قرار گرفت و هم قرباني سلاح شيميايي شد. به علاوه در بمباران اتمي ژاپن يك ساعت بعد دنيا خبر‌دار شد ولي ايران دربمباران شيميايي مظلوم واقع شد و خبري در دنيا منعكس نشد.
دكتر شهريار خاطري كه رياست بخش بين‌المللي موزه صلح تهران را بر عهده دارد نيز درباره موزه صلح تهران گفته است: اين موزه صلح داراي چند ويژگي است: اين موزه جزو شبكه بين‌المللي موزه‌هاي صلح جهان است كه مقر آن شهر لاهه است. اين موزه از قربانيان جنگ به عنوان پيام‌آوران صلح استفاده مي‌كند و با بسياري از تشكل‌هاي مردمي دنيا در ارتباط است.
دكتر خاطري كه پزشك سم شناس است معتقد است: ما سازمان غير دولتي هستيم و بسياري از كارهاي‌مان داوطلبانه است. ما براي معرفي موزه با بسياري از انجمن‌ها و سازمان‌ها رايزني مي‌كنيم و اين موزه زمينه گسترش و معرفي به جهان را دارد چون قربانيان جنگ به‌صورت زنده در آن حضور دارند. برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي مختلف مانند پروژه ثبت تاريخ شفاهي توسط قربانيان سلاح‌هاي شيميايي وپروژه نمايشگاه‌هاي سيارجانبازان شيميايي از مهم‌ترين برنامه‌هاي ما بوده‌اند.
البته برنامه‌هاي ديگري اعم از پروژه سفيران صلح (اعزام جانبازان شيميايي مسلط به شيوه‌هاي علمي روايتگري به كشورهاي مختلف دنيا در مناسبت‌هاي خاص يا حاشيه اجلاس‌هاي بين‌المللي به عنوان سفير صلح)، ايجاد پروژه كارگاه‌هاي هنر براي صلح (خلق آثار هنري با پيام صلح و دوستي و مفاهيم انساني ضد خشونت و تجاوزگري) پروژه ياد ياران (عيادت و دلجويي از جانبازان بستري و در صورت نياز پيگيري امور درماني آنان و تلاش براي حل مشكل خانوادگي يا اجتماعي آنان)، پروژه تورهاي صلح و برگزاري تورهاي مناطق جنگي، زيارتي، طبيعت‌گردي يا بازديد از مناطق نبرد در كشورهاي ديگر با پيام صلح و دوستي با همنوعان، دوستي با طبيعت و دوستي با خويشتن از برنامه‌هاي مهم موزه است.
موزه صلح برنامه‌هايي براي آموزش، كارگاه‌هاي آموزشي و كنفرانس‌هايي جهت آشنايي با فرهنگ صلح، آشتي، حقوق بشر، خلع سلاح و... نيز دارد. هر سال كه مردم شهر هيروشيما و ناكازاكي مراسم سالگرد وقوع حادثه تلخ بمباران اتمي را برگزار مي‌كنند نمايندگان موزه صلح تهران از ابتداي تاسيس به نمايندگي از قربانيان و آسيب‌ديدگان جنگ ايران و عراق مهمان اين مراسم هستند.
در كنفرانس يكصدمين سالروز نخستين كاربرد وسيع سلاح شيميايي در جنگ جهاني اول كه در شهر ايپر بلژيك برگزار شد نماينده موزه صلح تهران كه خود جانباز شيميايي 70درصد است شركت و پيام قربانيان سلاح‌هاي شيميايي را به حاضران اعلام كرد.
در اين مراسم حسن حسني‌سعدي با اشاره به حملات شيميايي عليه ايران و مصدوميت خود، اعضاي جامعه بين‌الملل را به منع توليد، گسترش و به كارگيري سلاح‌هاي شيميايي دعوت كرد.
جنگ با آخرين گلوله تمام مي‌شود ولي آثارش در دو ملت سه نسل را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد. جنگ طولاني ايران و عراق هزاران شهيد و مجروح و بيش از هزارميليارد دلار خسارت به دو كشور وارد كرد و هر دو كشور با زخم‌هايي عميق و طولاني رها شدند.
عكس چيمن سعيديان روي ديوار موزه صلح با اين شعار نقش بسته است: «تنها آرزوي من جهاني بدون جنگ است» چيمن سعيديان از روستاي آلوت در غرب كشور وقتي يك ساله بود با گاز خردل آسيب ديده و همچنان در رنج است. و بر ديوارهاي موزه همچنين عكس‌هايي از هيرو يگانه، جلالي فراهاني و... آذين شده است كه همگي با صدمات و آلام زندگي مي‌كنند. آنان مي‌پرسند آيا اكنون زمان اتخاذ اقدام جدي براي از بين بردن سلاح هسته‌اي و شيميايي در سراسر جهان فرا نرسيده است.
امسال موزه صلح تهران به مناسبت روز جهاني صلح و با همكاري موسسه سرزمين كاغذ و تا (روشنا اوريگامي)، كارگاه ساخت هزار درناي كاغذي را در روز دوشنبه 16 شهريور ماه، از ساعت 3 تا 5 عصر در محل اين موزه برگزار كرد. اين برنامه بخشي از ساخت 30 هزار پرنده كاغذي (درنا) توسط مردم سراسر ايران به نشان سيمرغ عطار و نمايش همبستگي مردم ايران است. 30 هزار درناي كاغذي ساخته شده، از 27 تا 30 شهريورماه 1394 در برج ميلاد تهران به نمايش عموم گذاشته شد. درناي كاغذي، يكي از نمادهاي بين‌المللي آرزو براي صلح جهاني است و ريشه در داستان «ساداكو و هزار درناي كاغذي» دارد. براي شنيدن اين داستان نيز مي‌توانيد از موزه صلح تهران بازديد كنيد.
همچنين در چارچوب برنامه سالانه تبادل فرهنگي موزه صلح تهران با انجمن دوستي هيروشيما، هفت فيلم برتر سينماي ايران با موضوعات پيامدهاي جنگ و همچنين صلح و دوستي در ايام سالگرد بمباران اتمي هيروشيما در اين شهر و همچنين در شهر توكيو، به نمايش
در خواهند آمد.
اين جشنواره با همكاري سازمان مردم‌نهاد ژاپنيMOCT و با نمايش فيلم‌هاي«باد و مه» (به كارگرداني محمدعلي طالبي)، «حوض نقاشي» (به كارگرداني رضا ميركريمي)، «گيلانه» (به كارگرداني رخشان بني اعتماد)، «فرزند خاك» (به كارگرداني محمد باشه‌آهنگر)، «مهمان داريم» (به كارگرداني محمدمهدي عسگرپور)، «يك حبه قند» (به كارگرداني مازيار ميري) و «بدون مرز» (به كارگرداني اميرحسين عسگري) و با حضور تعدادي از اين كارگردانان به مدت شش روز از تاريخ 11 تا 16 مرداد در هيروشيما، و از تاريخ 16 تا 18 مرداد با همكاري سفارت ايران، در شهر توكيو برگزار شد. تعدادي از هنرمندان نام آشناي ايران، جانبازان شيميايي - به عنوان سفيران صلح- مسوولان و اعضاي انجمن حمايت از قربانيان سلاح‌هاي شيميايي و موزه صلح تهران نيز در اين برنامه حضور داشتند.
اين جشنواره براي دومين سال متوالي، با هدف آشنا ساختن مخاطبان ژاپني با فرهنگ و تاريخ كشورمان و تقويت دوستي بين دو ملت برگزار مي‌شود.
امسال نيز خانواده موزه صلح تهران، مراسمي را براي بزرگداشت روز جهاني صلح (21 سپتامبر برابر با 30 شهريور) با مشاركت دفتر سازمان ملل متحد در تهران برگزار مي‌كند تا يادآوري باشد براي آنكه بدانيم چرا و چگونه در كنار يكديگر ايستاده‌ايم تا به قدر توان خود آشتي و مسالمت را ميان ملت‌ها، اعضاي جامعه، خانواده‌ها و در ضمير خود زنده نگه داريم.