با بهرام دبيري در باب هنر
اعتماد| «انعكاس فعاليت‌هاي هنري بهرام دبيري در 40 سال گذشته در روزنامه‌ها، ماهنامه‌ها و غيره، در اين كتاب در اختيار شما قرار مي‌گيرد.» اين جمله در صفحه اول كتاب تكليف محتواي آن را مشخص مي‌كند. البته با وجود گفت‌وگوهايي كه در اين سال‌ها صورت گرفته و در اين كتاب قرار گرفته‌اند، نوشته‌هايي هم از هاني بال الخاص، آيدين آغداشلو، م آزاد، غلامحسين ساعدي، مرتضي كافي، اميرحسين آريانپور، احمدرضا احمدي، پرويز مرزبان، روبين پاكباز و ديگران هم در كتاب گنجانده شده تا بر جذابيت آن افزوده شود.
اگر راست باشد كه هنر محصول لحظه‌هاست پس مي‌توان اين را هم گفت كه هر گفت‌وگويي با هنرمند يك گفت‌وگوي منحصر به فرد است، زيرا هنرمند در هر گفت‌وگو نكته و دريافتي تازه را مطرح مي‌كند كه گاه هيچ شباهتي به حرف‌هاي پيشين او ندارد. با اين همه بهرام دبيري در تاريخ هنرهاي معاصر ايران جايگاهي منحصر به فرد دارد. نگاه خاص او و آثاري كه طي سال‌ها خلق كرده از او هنرمندي ساخته كه همواره حرف‌ها و آثارش مورد توجه بوده است. آثار او از دهه 60 به بعد، مضامين اساطيري و جست‌وجو در نقاشي مدرن را دنبال مي‌كند و به سوي ريشه‌ها و ميراث تصويري ايران گرايش دارد. او در گفت‌وگويي كه سال 1372 چاپ شده است در جواب اين سوال كه راجع به اينكه چگونه بيننده مي‌تواند با نقاشي مدرن ارتباط برقرار كند چه پيشنهادي داريد؟ مي‌گويد: «براي شناخت نقاشي بايد آن را ديد. در جامعه‌اي كه امكان ديدن هنر تصويري در سطح پاييني قرار دارد، درك ارزش‌هاي زيبايي‌شناسي تصوير، چه مدرن و چه غير آن، دشوار است... تمام كساني كه سنگ مينياتور را به عنوان هنر ملي به سينه مي‌زنند از آن جز نامي تهي چيزي درك نمي‌كنند. و تازه مساله، شناخت هنر مدرن نيست. مساله به دست آوردن ادراك مدرن از هنر است... مي‌خواهم بگويم يكي از مشكلات بيننده ايراني نه بي‌سوادي بلكه بدسوادي او نسبت به تاريخ تصويرگري در ايران است.» از همين چند جمله پيداست كه اين كتاب و در واقع مطالعه گفت‌وگوهاي بهرام دبيري مي‌تواند پرسش‌ها و پاسخ‌هايي براي هنر امروز و مخاطبان آن داشته باشد. نكته‌اي كه در انبوه توليد امروز و با تغييرات تندي كه در شيوه زندگي و ضرورت‌ها آن در حال رخ دادن است، ضرورتي بيش از پيش مي‌يابد. حقيقت اين است كه با وجود هنرمندان برجسته در دوره معاصر در ايران، هنوز مساله مخاطب و مواجهه با اين گونه هنري چندان جدي گرفته نشده است. اين كتاب قطعا پاسخي همه‌جانبه براي اين پرسش‌ها نيست اما مي‌تواند نكته‌ها و ظرايفي را مطرح كند كه مقدمه يك درك و دريافت تازه باشد.