دعوت ايران پاي ميز مذاكره سوريه
گروه ديپلماسي| هفته‌اي به نام سوريه. وين اين بار و پس از دو سال ميزباني مذاكرات هسته‌اي ميزبان نشست ديگري در خصوص مهم‌ترين پرونده منطقه خاورميانه بود: سوريه. وزراي امور خارجه امريكا، روسيه، عربستان و تركيه در وين به مدت دو ساعت دور هم نشستند و از راهكارهاي موجود براي سوريه گفتند. نشست اول ظاهرا بي دستاورد ملموسي به پايان رسيده است اما جان كري مي‌گويد احتمالا نشست بعدي شايد تا اواخر اين هفته يعني روز جمعه برگزار شود و البته وزير امور خارجه امريكا احتمال حضور ايران در نشست دوم را هم رد نمي‌كند. به گزارش رويترز، ايران در چهار سال گذشته در مذاكره‌ها و رايزني‌ها در خصوص پرونده سوريه به دليل فاصله مواضع با كشورهاي ديگر در منطقه و بازيگران فرامنطقه‌اي در بحران سوريه سرباز زد اما به نظر مي‌رسد كه در نتيجه رايزني‌هاي معاون امور خاورميانه و آفريقاي وزير امور خارجه ايران با اروپايي‌ها در سه هفته گذشته دو طرف اندك اندك مهياي شنيدن مواضع يكديگر پس از تطويل بحران در سوريه شده‌اند. پس از توافق هسته‌اي ايران و 1+5 در ماه جولاي تلاش‌هاي بين‌المللي در راستاي يافتن راهكاري براي پايان دادن به بحران در سوريه سرعت بيشتري به خود گرفته است. وزراي امور خارجه سه كشور آلمان، انگليس و فرانسه به همراه فدريكا موگريني در ديدارهاي جداگانه از تهران بر لزوم حضور ايران در تلاش‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي براي حل پازل سوريه تاكيد داشته‌اند و در سه هفته گذشته هم حسين اميرعبداللهيان با حضور در بروكسل و پس از آن در لندن با ميزبان‌هاي اروپايي خود در خصوص راه‌حل‌هاي مدنظر ايران براي سوريه رايزني‌هاي فشرده‌اي داشته است. جان كري پس از نشست روز جمعه در وين به خبرنگاران گفت كه قرار است با تمام طرف‌هاي حاضر در بحران سوريه رايزني‌هايي انجام بگيرد. كري در اين خصوص به خبرنگاران گفت: «من متقاعد شده‌ام كه نشست امروز (جمعه) سازنده و مثبت بوده و ما برخي ايده‌هاي موجود را در اين نشست مطرح كرديم. نمي‌توانم امروز در خصوص تمام جزييات سخن بگويم اما احتمال اين وجود دارد كه تغييرات فوري در وضعيت اين پرونده به وجود آيد.» كري در پاسخ به اين سوال كه آيا نشست بعدي ايران را هم شامل خواهد شد؟ پاسخ داد كه پيش بيني نمي‌كند چه كساني شركت خواهند كرد، اما ما مي‌خواهيم دست به اقدام‌هاي فراگير بزنيم و انحصاري رفتار نكنيم.
بدون ايران ممكن نيست
سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه هم پس از نشست وين در مصاحبه‌اي با تلويزيون روسيه با اشاره به اينكه مسكو پيش از اين هم اعلام كرده بود كه ايران بايد در مذاكرات سوريه حضور داشته باشد، گفت: اميدوار هستيم كه هم ايران و هم مصر به نشست بعدي در خصوص سوريه دعوت شوند. حل بحران سوريه بدون مشاركت ايران امكان‌پذير نيست و روسيه دخالت خارجي براي حل بحران سوريه را بدون مشاركت ايران بي‌نتيجه مي‌داند. ايران، مصر، اردن، قطر و امارات عربي متحده بايد بخشي از مذاكرات براي حل و فصل بحران سوريه باشند.
يك روز پس از نشست وين، لاوروف در تماس تلفني با محمد جواد ظريف، همتاي ايراني خود وي را در جريان محتوا و نتايج نشست چهارجانبه وين درباره سوريه قرار داد. به گزارش رويترز اين تماس تلفني به درخواست طرف روسي صورت گرفته است و دوطرف در اين تماس بر لزوم افزايش همكاري براي بازگرداندن ثبات به خاورميانه تاكيد كرده‌اند. در بيانيه وزارت امور خارجه ايران در خصوص اين تماس تلفني نيز آمده است كه ظريف ديدگاه‌هاي تهران را براي حل بحران جاري تشريح كرد و نقش محوري مردم سوريه در هر گونه راه‌حل براي پايان جنگ در اين كشور را مورد تاكيد قرار داد.
اميدواريم ايران هم باشد
فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز در كنفرانس خبري در وين اظهار اميدواري كرد ايران بتواند بخشي از تلاش‌هاي فراگير براي پايان دادن به بحران سوريه باشد. به گزارش پايگاه خبري اتحاديه اروپا، فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در پاسخ به سوالي درباره اينكه آيا ايران در نشست آتي گفت‌وگوهاي درباره سوريه حضور خواهد داشت؟ گفت: شما موضع اتحاديه اروپا را مي‌دانيد؛ اين موضع به طور رسمي در جمع‌بندي‌هاي شوراي امور خارجه اتحاديه اروپايي بيان شده است كه همه بازيگران مرتبط منطقه‌اي و بين‌المللي بايد حضور داشته باشند. من شخصا گفت‌وگوهاي طولاني با هيات‌هاي ايراني به ويژه پس از توافقي كه در وين انجام شد، داشتم. كانال باز ما با ايران چيزي است كه اين روزها فعالانه از آن استفاده مي‌كنيم و اميدوارم ايران بتواند بخشي از پايان اين بحران فراگير باشد.
حمايت مجدد ايران از روسيه
پس از نشست وين، حسين اميرعبداللهيان، معاون عربي و آفريقاي وزارت خارجه كشورمان در واكنش به نشست وزراي خارجه عربستان، امريكا، تركيه و روسيه در وين درباره سوريه با بيان اينكه ضروري‌ترين اقدام در قبال سوريه كنترل مرزهاي همسايگان و مبارزه واقعي با تروريسم به موازات پيگيري روند سياسي است، گفت: اكنون همه بايد به تقويت روند سياسي در سوريه كمك كنند و در نهايت اين مردم سوريه هستند كه براي كشورشان تصميم مي‌گيرند.
وي با ذكر اين نكته كه برخي طرف‌هايي كه تاكنون با تقويت تروريست‌ها نقش منفي در سوريه ايفا كرده‌اند اكنون بايد فقط به نقش سازنده در سوريه بينديشند، خاطرنشان كرد: تهران از تلاش‌هاي سازمان ملل حمايت و اقدامات مسكو در مبارزه با تروريسم در سوريه را مثبت مي‌داند و ضمن رايزني با اتحاديه اروپا و منطقه بر ضرورت تمركز بر راهكار سياسي واقع بينانه در سوريه تاكيد دارد.
ايران كليد اين قفل است
همزمان با حملات نظامي روسيه به مواضع داعش در سوريه، اروپا و امريكا پس از گذشت چهار سال از عمر بحران در سوريه به اين نتيجه رسيده‌اند كه حل اين معما بدون ايران و روسيه ممكن نيست. در حال حاضر اصلي‌ترين پرسشي كه در تمام تحليل‌هاي بين‌المللي همگان به دنبال پاسخي براي آن هستند اين است كه آيا بدون ايران ممكن است؟ هافينگتون پست در بخش‌هايي از تازه‌ترين نوشتار خود در اين خصوص مي‌نويسد: يك ارتباط كاملا مستقيم ميان شكست دورهاي پيشين رايزني‌ها در خصوص سوريه و نبود ايران در گود آن مذاكرات وجود دارد. اگر به دنبال اين هستيد كه به اين جنگ بر سر ميز مذاكره پايان بدهيد بايد تمام طرف‌هاي درگير دورتادور اين ميز نشسته باشند. ايراني‌ها بازيگران بسيار مهمي در پرونده سوريه هستند. تهران نفوذ بسيار زيادي بر بشار اسد و حاميان وي در سوريه دارد. هرتوافقي كه بدون آنها انجام بگيرد محكوم به شكست خواهد بود. چه غرب اين حقيقت را دوست داشته باشد و چه نداشته باشد بدون ايران گشودن اين قفل ممكن نخواهد بود. پيش از اين هم بان‌كي‌مون، دبير كل سازمان ملل در اظهاراتي تاكيد كرده بود كه پنج كشور اعم از سوريه، امريكا، عربستان، تركيه و ايران براي رسيدن به راهكار سياسي در سوريه بسيار مهم هستند. به گفته بان كي مون هركدام از اين كشورها كه نباشند نمي‌توان انتظار تغييرات ميداني در پرونده سوريه را داشت.
هافينگتون پست در ادامه مي‌نويسد: عربستان سعودي مانع از حضور ايران در دورهاي پيشين مذاكراتي در خصوص سوريه شد. ادعاي وزير امور خارجه عربستان اين بود كه به دليل فعاليت‌هاي نظامي ايران در سوريه، تهران نبايد بخشي از اين مذاكرات باشد. اما اين ادعا بسيار خنده‌آور است چرا كه كشورهاي امريكا، روسيه، تركيه و عربستان هم در سوريه فعاليت نظامي دارند. عربستان نمي‌خواهد ايران در اين بازي باشد چرا كه نمي‌خواهد اعتراف كند ايران بخشي از راه‌حل است.