شراره داودي/ داستان‌هاي سينمايي اين روزهاي كشور تمامي ندارد. هرجايي كه يكي از مديران يا سينماگران صحبتي مي‌كند، جنجالي به پا مي‌شود و حرف‌هاي‌شان منبعي براي نتيجه‌گيري‌هاي مختلف مي‌شود. در هفته گذشته جنجال‌هاي مختلفي در برنامه‌هاي سينما رخ داد كه منجر به نامه‌نگاري‌ها و حتي جواب دادن‌هاي ايوبي در نمايشگاه مطبوعات شد. در اين ميان پنجشنبه شب حجت‌الله ايوبي در برنامه «شهر فرنگ» ويژه برنامه شهر فرهنگ كه حميدرضا مدقق آن را اجرا مي‌كرد، حاضر شد و در پخش زنده درباره برخي حواشي سينما و ارتباط ميان دولت و سينما صحبت كرد.
رييس سازمان سينمايي در ابتدا و در پاسخ به مدقق كه وضعيت سينماي ايران را مخصوصا در هفته گذشته توفاني ارزيابي كرده بود، اظهار كرد: تعبير توفان براي وضعيت روزهاي گذشته سينماي ايران را قبول ندارم. به نظرم نسيمي از اختلافاتي وزيد كه در دوسال گذشته كمتر شاهد اين‌گونه منازعات بوديم. در اين دوسال آرامشي به سينماي ايران بازگشت كه ثمره‌اش به نفع اهالي سينما بود. بنده هم در جايي كه صندلي پدري سينماي ايران است هرگز اجازه نخواهم داد اين آرامش از بين برود و اين‌گونه نسيم‌ها به توفان تبديل شود.
ايوبي در پاسخ به اين پرسش كه سينماي كشور رو به افول هست يا خير، توضيح داد: من چنين اعتقادي ندارم، البته اين‌طور نيست كه سينما مشكل نداشته باشد، ولي اگر بخواهيم علمي صحبت كنيم، خيلي از مسائل سينما قابل بررسي است. او با اشاره به اينكه كتابچه‌اي را در سازمان تحت عنوان «صنعت سينماي ايران» چاپ كرده‌اند و در آن همه آمارهاي جهاني و منابع ايراني را گرد هم آورده‌اند، اظهار كرد: در ايران همواره جنگ عدد و رقم و آمار زياد داشته‌ايم كه البته اين قضيه، باور آمارها را سخت مي‌كند. اين نكته كه سينما در حال مرگ است، گاه در كشورهاي ديگر هم گفته مي‌شود، اما با نگاه به آمارها مي‌بينيد كه سينما با وجود رقيب‌هايي كه پيدا كرده، روبه رشد است. در آمارها مي‌بينيم كه در جهان هفت ميليارد بليت فروخته شده است. در امريكا، آلمان و فرانسه هر فرد در سال، سه يا چهار بار به سينما مي‌رود. اينها نشان مي‌دهد سينما صنعتي زنده و پويا است. او مي‌گويد در دو سال گذشته با همراهي جنتي تلاش كرده‌اند كه بخش خصوصي را وارد سينما كنند و در اين زمينه پيشرفت‌هايي هم در اين زمينه داشته‌اند. به گفته ايوبي بعد از چهار دهه نخستين بار است كه بخش خصوصي هم در بخش توليد و هم در بخش زيرساخت حضور دارد و در حال حاضر ۶۹ سالن سينما توسط بخش خصوصي در حال ساخت است و در دو سال گذشته نيز چند سالن سينما تاسيس شده است. او در اين ميان از رسانه‌ها هم انتقاد كرد و گفت: «در اين ميان برخي رسانه‌ها از مرگ سينما صحبت مي‌كنند، وقتي سرمايه‌داران اين حرف‌ها را مي‌شنوند، چه حالي به آنها دست مي‌دهد؟ بخش خصوصي به سينما علاقه نشان مي‌دهد و من آمده‌ام به اين سرمايه‌گذاران بگويم از شنيدن اين حرف‌ها نااميد نشوند. »
هيچ‌كس نگويد ايوبي نور چشمي دارد
اين مدير سينمايي با تاكيد دوباره بر اينكه دخل و خرج سينما با هم نمي‌خواند، ادامه داد: من دو سال پيش، بلند فرياد زدم كه دخل و خرج سينما با هم نمي‌خواند. ما در طول سال، 90-80 فيلم مي‌سازيم و حدود ۱۳۰ ميليارد تومان هزينه مي‌كنيم؛ اما فروش ما در سال گذشته كه سال درخشان سينماي ايران بود، ۵۱ ميليارد و ۸۰۰ ميليون تومان بود؛ اما در كنار اين، نرخ رشد را هم بايد ببينيم. نكته ديگر درباره حمايت‌هاست. حمايت‌هاي دولتي بايد كنار گذاشته و بخش خصوصي وارد شود و حمايت دولتي به پس از توليد برود. اين را همه مي‌گويند، اما در عمل اين كار هنوز ممكن نيست. حتي خيلي از كساني كه اين شعار را مي‌دهند، خودشان در عمل به آن پايبند نيستند و اگر بخواهند فيلمي بسازند، به‌دنبال حمايت دولتي هستند. او تاكيد كرد كه حمايت بنياد سينمايي فارابي شفاف است و چتر حمايتي اين بنياد فقط براي افراد خاص نيست، امروز جامعه سينمايي نمي‌تواند بگويد كه ايوبي و دولت تدبير، نورچشمي‌هايي دارد.
او براي اثبات حرف خود تاكيد كرد كه در سال‌هاي ۹۳ و ۹۴ تقريبا از ۴۰ فيلم حمايت پيش از توليد كرده‌اند و در گروه «هنر و تجربه» هم ۴۰ فيلم با شيوه حمايت پس از توليد در اكران حمايت شده‌اند كه او اين را عدالت و شفافيت مي‌داند.
نامه‌هاي سرگشاده را حضوري جواب مي‌دهم
حجت‌الله ايوبي اما در بخش ديگري از صحبت‌هايش به صورت غير‌مستقيم بدون نام بردن از برنامه هفت و حرف‌هاي بهروز افخمي كه گفته بود برخي خودشان را به خواب زده‌اند، گفت: درست نيست در اين برنامه تلويزيوني بخواهم نام فرد يا گروهي را بياورم و آنها را متهم كنم اما همه ما مي‌دانيم در سال‌هاي گذشته جماعتي بر اين باور بودند كه بايد اين سينما را نابود كنيم و سينماي جديدي درست كنيم. اين جماعت بسته شدن خانه سينما و بيكار كردن خيلي از افراد را باعث شدند. او تاكيد كرد كه البته بيشتر آنها هم سينمايي نيستند و غرض‌هاي سياسي دارند. با آنها نمي‌شود كاري كرد، چون خود را به خواب زده‌اند؛ اما در دل سينما، كساني هم هستند كه نقد دارند و ما حرف آنها را با كمال ميل مي‌شنويم. در دو سال گذشته وقتي كارمان را شروع كرديم، گفتيم اولويت ما شنيدن است. در همين راستا چهار روز پياپي همه گروه‌هاي سينمايي را در چهار موضوع مهم جمع و صحبت كرديم و به تصميم‌هايي رسيديم كه به خيلي از آنها عمل كرديم و باز هم اين كار را خواهيم كرد تا عملكرد دو ساله را نقد كنيم و براي دو سال آينده تصميم‌گيري كنيم. ما وقت زيادي نداريم و بايد كار كنيم، نه اينكه حاشيه بسازيم.
اگر فيلمي نفروخت، نگوييم فروش نداريم
ايوبي با اشاره به اينكه به مساله فروش آثار مختلف سينمايي نبايد اوضاع شخصي را گره بزنيم، ادامه داد: اگر فيلمي نفروخت، نگوييم سينما فروش ندارد، براي سنجش سينما پنج شاخص داريم؛ تماشاگر، توليدات فيلم، كيفيت توليدات، برخورد مديران و شفاف‌سازي و عدالت. بايد همه اين نكته‌ها را براي بررسي سينما در نظر بگيريم. رييس سازمان سينمايي درباره تغيير اعضاي شوراي پروانه ساخت نمايش به دليل نقدهاي آنها به خودش گفت كه برخي از آنها خودشان وقت كافي ندارند و برخي هم با توجه به تجربه دو ساله به نظر مي‌رسد تغييرشان براي سينماي كشور ضروري است. به نظرم بايد تركيب بعدي را هم ببينيد. شايد همچنان بين آنها هم منتقدان ما باشند. ما از نقد هراسي نداريم، چون مطمئنيم به نفع سينما است. حاميان امروز «رستاخيز» خودشان آتش‌بيار معركه بودند
اما يكي از سوالات هميشگي از ايوبي در ماه‌هاي اخير پرسش درباره فيلم رستاخيز بوده است كه در اين برنامه هم او از آن بي‌نصيب نماند و بار ديگر گفت كه برخوردها با «رستاخير» و احمدرضا درويش - كارگردان فيلم - منشا مشخصي دارد. كساني هستند كه هر چيزي را دستاويز قرار مي‌دهند براي اينكه عليه دولت و وزارت ارشاد كار كنند و در اين مورد هم از «رستاخيز» استفاده ابزاري كردند و من وظيفه خود ديدم از اين فيلم حمايت كنم. به همين دليل با علما و مراجع صحبت و سعي كرديم مشكل را حل كنيم. در ديدار با علماي بزرگ گفتيم اگر هزينه فيلمسازي ديني بالا برود، ديگر خيلي‌ها جرات ورود به اين عرصه را نخواهند داشت.
تلويزيون ناقوس مرگ سينما را به صدا در‌نياورد
او با تاكيد بر اينكه در تمام دنيا تلويزيون به سينما كمك مي‌كند، ادامه داد: من هم از تلويزيون خواهش مي‌كنم به سينماي ما كمك كند، زيرا تلويزيون رقيب سينما محسوب مي‌شود، پس بايد حق سينما ادا شود كه در ايران نمي‌شود. البته مي‌دانم تلويزيون بودجه ندارد، اما درخواست ما اين است كه حداقل ناقوس مرگ سينما را در تلويزيون به صدا در‌نياورند.
رييس سازمان سينمايي با تاكيد بر اينكه اقتصاد هنر و دولت حرف اصلي آقاي جنتي در شروع كار بوده است، اظهار كرد: مهم‌ترين لوازم اين كار هم زيرساخت است كه در اين زمينه حركتي آغاز شده و بخش خصوصي هم وارد آن شده است. به‌تدريج اگر اقتصاد سينما راه بيفتد، حتما به آن سمت خواهيم رفت؛ اما امكان‌پذير نيست كه دولت اصلا در فيلمسازي دخالت نكند و خود فيلمسازان هم موافق آن نيستند. كار خوبي كه امسال بنياد فارابي انجام داده، اين است كه ضمن حمايت از 40 فيلمساز، ميزان مشاركت را هم به كمتر از 50 درصد كاهش داده و مشاركت‌ها هم به‌شكل تسهيلاتي بوده است تا كسي كه فيلم مي‌سازد خيالش راحت نباشد كه سود خود را قبل از توليد برده و فيلمش ارتباطي به گيشه ندارد. دخالت دولت جايي خطرناك است كه همه‌چيزهايي كه سازنده مي‌خواهد، به او بدهد و به اين ترتيب، مردم ديگر براي فيلمساز مهم نباشند.
او در ادامه بيان كرد: فكر مي‌كنم سينماگران بايد با مردم آشتي كنند و براي مردم فيلم بسازند. از طرف ديگر، من با افتخار به گيشه فكر مي‌كنم. گرچه گاهي مديران پيشين احساس مي‌كردند نبايد سخن از گيشه به ميان آورد. بايد به سينماي تجاري هم فكر كنيم، اما اين خطر هم وجود دارد كه اگر سينما تجاري شود، ديگر آن، سينماي ايران نخواهد شد. اينجاست كه دولت بايد ورود كند و از سينماي هنري، فرهيخته و تجربه‌گرا كه نمي‌تواند در گيشه موفق باشد، حمايت كند.
وقتي دو قوه، نامه مي‌زنند كه جلوي فيلمي گرفته شود چه بايد كرد
در ادامه اين صحبت‌ها مدقق از ايوبي درباره اظهارنظرهاي گاه متفاوت خودش با آقاي جنتي و آقاي نوش‌آبادي پرسيد و ايوبي توضيح داد: مواضع ما در سازمان سينمايي كاملا روشن است، اما هرچند گاه مواردي پيش مي‌آيد كه عملكرد ما براي آقاي وزير زير سوال مي‌رود، اما ويژگي وزير ما اين است كه وقتي به او توضيح مي‌دهيد و متقاعد مي‌شود، سخن منطقي را هم مي‌پذيرد. اين مدير سينمايي در پاسخ به اين پرسش كه گاهي روي حرف‌هاي‌تان درباره اكران برخي فيلم‌ها نمي‌مانيد، اظهار كرد: اينكه انتظار داشته باشيد در كشور ما همه فيلم‌ها اكران شود تا به حال اتفاق نيفتاده، اما اميدواريم روزي چنين اتفاقي بيفتد. سينماگران به‌درستي از ما انتظار دارند از آنها صيانت كنيم. مي‌گويند اگر فكر مي‌كنيد فيلمنامه‌اي در اكران دچار مشكل مي‌شود، از همان ابتدا به ما بگوييد. ما هم به اعضاي شوراي پروانه ساخت گفتيم همين كار را بكنند. در عين حال، اگر براي صيانت از فيلمساز و سرمايه‌گذار اين كار را انجام دهيم، مي‌گويند مميزي‌ها سخت شده است. در صورتي كه اين مميزي براي صيانت از فيلمساز است. از طرفي گاهي فيلم‌ها دچار مشكل مي‌شوند و همه مي‌دانند كه فقط من و آقاي وزير تصميم‌گيرنده نيستيم. وقتي دو قوه، نامه مي‌زنند كه جلوي فيلمي گرفته شود، چه بايد كرد؟! اگر اسم اين، عقب‌نشيني از حرف است، بله عقب‌نشيني مي‌كنيم. مديريت منعطف يعني همين.