از بيروت تا پاريس
در افغانستان، در تركيه و در سوريه، در عراق، در لبنان، در مصر، در اروپا و همه جاهاي ديگر انواع و اقسام اقدامات را از گردن زدن تا سقوط هواپيماي مسافربري تا حمله به ورزشگاه‌ها و... در دستور كار خود قرار داده‌اند. شايد در طول قرن گذشته كه با پديده‌هاي جهاني مواجهيم، هيچ چيز به اندازه خطرات ناشي از وضعيت آب‌و‌هوايي در كنار تروريسم داعشي پديده‌اي فراگير و جهاني نشده است! چنين پديده‌هايي راه‌حل‌هاي جهاني نيز مي‌طلبند. اگرچه اين پديده در عينيت اجتماعي و سياسي ريشه دارد يا از آن تغذيه مي‌كند، ولي آموزه‌هاي وهابي و سلفي نيز يكي از علل شكل‌گيري اين پديده در ذهنيت افراد است. بدون ممنوع كردن آموزه‌هاي سلفي و وهابي يا آموزه‌هاي مشابه در هر دين و مذهبي، كه حتي در ميان مسيحيان افراطي نيز رگه‌هايي از آن ديده مي‌شود، نمي‌توان با اين پديده مبارزه كرد. البته وضعيت ناسالم و نابرابر و تبعيض‌آميز اجتماعي و سياسي نيز در شكل‌گيري اين پديده‌ها و حتي تقويت آنها نيز موثر است كه بايد براي آن نيز چاره‌انديشي بين‌المللي شود.
در ميان كشورهاي منطقه هيچ كدام به اندازه عربستان در شكل‌گيري اين پديده ناهنجار نقش نداشته‌اند. اكنون هم بيشترين حمايت‌ها از اقدامات داعشي در عربستان مشاهده مي‌شود. امروز وظيفه افراط‌گري را عربستان سعودي انجام مي‌دهد. نه تنها به لحاظ فكري و آموزشي آنان را تقويت مي‌كند، بلكه با استفاده از درآمدهاي رانتي نفت، منابع مالي ثروتمندان مرتجع خود را به سوي داعش سرازير كرده است. درباره القاعده هم همين منطق سازگار بود و صدق مي‌كرد.
در صورتي كه معلوم شود حمله‌كنندگان تابعيت فرانسوي داشته‌اند، به‌طور طبيعي انتظار مي‌رود كه سياست‌هاي ضد مهاجرتي در اروپا تقويت شود. در اين صورت شاهد تغيير در آرايش سياسي نيروهاي داخل اتحاديه اروپا و به‌طور مشخص در فرانسه و آلمان خواهيم شد. مساله مهاجرت به پاشنه آشيل سياست‌هاي اروپايي تبديل شده است. نه مي‌توانند قيد مهاجرت‌پذيري را بزنند و نه مي‌توانند درها را باز كنند. و نيز حتي نمي‌توانند خود را براي پذيرش تبعات سياست مهاجرت‌پذيري آماده كنند، چون جذب و حل مهاجران در فرهنگ ملي و عمومي اروپا در مواردي بسيار سخت شده است.
نكته مهم ديگري كه بايد منتظر آن بود، تغيير در سياست منطقه‌اي كشورهاي غربي است. احتمال دارد كه آنان را به سياست‌هاي روسيه و ايران در سوريه نزديك‌تر كند، زيرا ادامه وضعيت موجود كه نوعي استخوان داعش را لاي زخم سوريه قرار دادن است، بسيار پرهزينه است، به‌طوري كه هزينه آن را فقط مردم منطقه نخواهند پرداخت، بلكه صورتحساب اروپايي آن به حساب آنان گذاشته خواهد شد. نكته مهم اين است كه حملات داعش تاكنون براساس سلاح‌هاي متعارف از جمله مسلسل بوده است. ولي با پيشرفت تكنولوژي و گسترش دسترسي‌ها؛ اين احتمال وجود دارد كه سلاح‌هاي ديگر مثل شيميايي و ميكروبي و امثال آن نيز وارد عمل شود كه در اين صورت ابعاد ماجرا بسيار وحشتناك‌تر از آنكه هست خواهد شد.