شهر كتاب فرشته شلوغ‌ترين روز خود را گذراند
ستاره‌هاي سينما كتاب خريدند
سما بابايي/ پنجشنبه شهر كتاب فرشته، شايد يكي از شلوغ‌ترين روزهاي خود را پشت سر گذاشت. در اين روز تعداد زيادي از هنرمندان به فراخوان «احمد مسجدجامعي» پاسخ دادند و به آنجا رفتند تا مردم را به خواندن ترغيب كنند، كاري كه به نظر مي‌رسد در اين روزها عادت فراموش شده‌اي به حساب مي‌آيد. ليلي گلستان، كريستف رضاعي، محمدرضا گلزار، هوشنگ كامكار، مهتاب كرامتي و مهناز افشار به شهر كتاب فرشته رفتند. هر چند در اين ميان بيشتر بازديدكنندگاني كه به شهر كوچك كتاب فرشته رفتند، سرشان به گرفتن عكس و سلفي داغ بود تا خريدن كتاب؛ اما نمي‌توان اين مساله را ناديده گرفت كه بخشي از قفسه‌هاي شهر كتاب خالي شدند.
جز اينها البته خيلي‌هاي ديگر هم بودند، كساني چون مهتاب كرامتي، فرشته طائرپور، منوچهر شاهسواري، گلي امامي، ابراهيم حقيقي، فرهاد توحيدي، مرتضي كاظمي و عليرضا سميع‌آذر و از ديدگاه‌هاي خود درباره كتاب و كتابخواني گفتند. هرچند شايد در خود اين افراد هم اميد چنداني به اينكه اين راهكارها بتواند مردم را كتابخوان كند، وجود ندارد؛ براي همين است كه «گلي امامي» مي‌گويد: «اين پيشنهاد بسيار مفيد است و اميدوارم كه به آن پاسخ داده شود. اما در خصوص اينكه چنين فراخواني تا چه ميزان مي‌تواند در پيشبرد فرهنگ كتابخواني كشورمان تاثيرگذار باشد بايد گفت كه ضمانتي ندارد؛ چراكه به نظر من متاسفانه مردم ما با كتاب و كتابخواني قهر هستند و در مورد ميزان تاثيرگذاري چنين اقداماتي در بسط و گسترش فرهنگ كتابخواني در جامعه قطعيتي وجود ندارد.»
«مسجدجامعي» در فراخوانش به اين نكته اشاره كرده بود كه راه رونق صنعت نشر يا از قفسه كتابخانه‌ها مي‌گذرد يا از قفسه كتابفروشي‌ها: «براي اصلاح وضعيت كتاب و براي تبليغ و ترويج كتاب بايد تلاش كنيم مراجعه به كتابفروشي‌ها افزايش يابد. مراجعه به كتابفروشي‌ها حتي اگر منجر به خريد كتاب نشود، يك فعاليت متعالي و ارزشمند است. امروزه تحقيقات بين‌المللي نشان داده است كه بچه‌هايي كه در معرض كتاب قرار مي‌گيرند، به صرف در معرض كتاب قرار گرفتن در كسب علم و دانش از ديگران موفق‌ترند. با اين همه متاسفانه ما با پديده تعطيلي كتابفروشي‌ها رو به رو هستيم. اگر كتابفروشي‌ها كم‌رونق شود همه زيان مي‌بينيم. كل كشور زيان مي‌بيند. آينده ما در گرو رونق امروز كتابفروشي‌هاست. بايد همه كمك كنيم كه رونق به كتابفروشي‌ها بر گردد. سال گذشته در آخرين پنجشنبه هفته كتاب همراه با گروهي از اهل علم و دانش و بزرگان ديني و فرهنگي كشور از مردم دعوت كرديم به كتابفروشي‌ها بروند و خريد كنند.»
به همين خاطر است كه بسياري از مردم و نخبگان به اين دعوت پاسخ دادند و تلاش كردند تا به اين حركت نمادين بپيوندند. «مهتاب كرامتي» هم درباره انگيزه‌اش از پيوستن به اين حركت مي‌گويد: «به نظر من اين اتفاق و اين فراخوان، حركت بسيار قشنگي است. من از سال گذشته سعي كردم در كنار دوستان حضور داشته باشم و اطمينان دارم كه امسال بازتاب گسترده‌تري خواهد داشت، در واقع بذرِ اين جريان سال گذشته كاشته شد و امسال درو خواهد شد. اما آرزويم اين است كه اين اتفاق صرفا در يك روز در سال خلاصه نشود و روزي برسد كه هر كتابي كه مورد علاقه مردم است، پرفروش شود و همه در پي خريداري آن باشند. به هر طريق اميدوارم كه تعداد كتاب، چاپ كتاب، كساني كه كتاب مي‌نويسند و كساني كه كتاب مي‌خوانند روز به روز بيشتر شود.»
به گفته توحيدي، هر چقدر ضريب نفوذ تكنولوژي بالاتر مي‌رود، سهم كتابخواني و خريد كتاب كمتر مي‌شود: «متاسفانه در حال حاضر افت تيراژ يكي از مشكلات عمده ناشران است. بنابراين هر كسي در هر منصبي كه هست بايد چنين فضاهايي را ايجاد كند. طبعا به هر ميزان كه اين منصب كليدي‌تر باشد يا آن شخصيت نفوذ و كاريزماي بيشتري داشته باشد اين دعوت و فراخوان مورد اقبال بيشتري قرار خواهد گرفت. آقاي مسجدجامعي نزد اهالي فرهنگ و هنر و مردم جامعه جايگاه ويژه‌اي دارند، بنابراين طبيعي است فراخوانِ ايشان مورد استقبال خوبي قرار گيرد.»
از آن طرف اما «مهناز افشار» هم به اين مساله اشاره دارد كه خوشبختانه امسال كه سال دوم اين اتفاق است، استقبال گسترده‌تري از آن صورت گرفته. هميشه زماني كه چنين اقداماتي از سوي افراد نيك‌انديش جامعه برنامه‌ريزي مي‌شود نتيجه‌گيري از آن زمان مي‌برد؛ اما بسيار جالب است كه در اين مورد استقبال بسيار خوب بوده است. و اين نشان از اين دارد كه مردمِ جامعه ما هم به فرهنگ علاقه دارند، هم به كتاب علاقه‌مندند و هم به اتفاقات خوب و از آن استقبال مي‌كنند. من شخصا از آقاي مسجدجامعي براي اين فراخوان و ايجاد چنين فرصتي تشكر مي‌كنم. كسي كه موضوعي را مطرح مي‌كند اگر قابل اعتماد باشد و به حرف خود باور داشته باشند، طبيعتا افراد ديگر نيز او را با اعتماد دنبال خواهند كرد.
شبكه‌هاي مجازي جايگزين كتاب شدند
كريستف رضاعي گفت: به اعتقاد من هر حركتي كه در جهت آشنايي و گسترش هنر و فرهنگ انجام شود هر چند كوچك ارزش و اهميت بسياري دارد. اساسا قطره قطره دريا به وجود مي‌آيد. مضافا اينكه چاپ كتاب دچار دردهاي شبكه‌هاي اجتماعي شده‌اند و بايد حمايت شوند، چراكه فرهنگ هر كشور بر مبناي كتاب و كتابخواني در آن جامعه رشد مي‌يابد. متاسفانه در حال حاضر شبكه‌هاي اجتماعي آنقدر وقت مردم را به خود مشغول كرده‌اند كه كتابخواني به‌شدت كم شده است. هنر و فرهنگ به مثابه نوري براي جامعه است كه مسير درست را انتخاب كنند.
اين طرح به مردم يادآوري مي‌كند كتاب وجود دارد
ليلي گلستان گفت: واقعيت اين است كه اين گونه اتفاقات نمي‌تواند بر فرهنگ كتابخواني تاثيرگذار باشند، اما مي‌توانند به مردم يادآوري كنند كه كتاب هم وجود دارد. بايد گفت يك روز در سال مشكلي را حل نمي‌كند و بايد اقدامات اساسي در خصوص كتاب و كتابخواني در جامعه صورت گيرد و به كودكان از همان دوران دبستان كتابخواني آموزش داده شود. به هر حال آقاي مسجدجامعي شخصيت دوست داشتني و قابل اعتمادي هستند و مطرح شدن چنين فراخواني از سوي ايشان بسيار خوب است اما مطرح شدنِ چنين دعوت‌هايي از سوي هر كس كه باشد خوب است اما كافي نيست.