تير خلاص؛ حذف وزير از مجمع

   حسين قهار  / بيست‌وسوم دي‌ماه امسال، روزي مهم براي فدراسيون فوتبال و مديرانش است. آنها استراتژي تازه‌اي را براي انتخابات برگزيده‌اند تا بتوانند در جنگ مديريتي با وزارت ورزش، پاسخي تازه بدهند. اين‌بار تاكتيك از «برگزاري جلسات مشترك»، به «اصلاح بندهاي اساسنامه» تغيير پيدا كرده است. ماجرا به هفته قبل بازمي‌گردد. زماني كه علي كفاشيان در جلسه‌اي با وزير ورزش، هرچه تلاش كرد، نتوانست وزارتخانه را مجاب كند تا «صلاحيت» او را «تاييد» كنند. وقتي از اين راه مايوس شد، خبر اين‌گونه در رسانه‌ها منتشر شد كه وزير ورزش مي‌خواهد علي كفاشيان با بركناري كي‌روش، امتيازي براي تاييد صلاحيتش بگيرد. موضوعي كه خيلي زود تكذيب شد چرا كه در حال حاضر ماجراي تاييد صلاحيت آقاي رييس در مرحله اول قرار دارد تا بقيه ماجراها. فوتبال «حس و حال» عجيبي دارد. انگار كسي در حال شمردن است. ده، نه، هشت، هفت‌، شش و... همه اين صدا را مي‌شنوند. «شمارش معكوس»ي براي يك «تغيير» بزرگ! آنچه روزنامه «اعتماد» در اين گزارش به آن خواهد پرداخت، بررسي اتفاقاتي خواهد بود كه به از بين رفتن «نقش» وزير ورزش از تمام «معادلات قدرت» در فوتبال ايران ختم خواهد شد.
    
همه به ياد دارند كه علي كفاشيان در اواسط سال 1390 مقدماتي را فراهم كرد كه اساسنامه فدراسيون فوتبال با تغييرات عمده‌اي مواجه شود تا به دنبال آن رييس فدراسيون بتواند با «اختيار عمل» بيشتري بر مسند قدرت تكيه بزند. در آن مقطع اساسنامه فدراسيون فوتبال تغيير كرد. تغيير پروسه انتخاب نواب رييس فدراسيون فوتبال و «سلب» رياست مجمع از وزير ورزش و جوانان مهم‌ترين اتفاقات مربوط به آن تغييرات بود. مسوولان فدراسيون براي اينكه نواب رييس تعامل بيشتري با رييس داشته باشند، قانون انتخاب و معرفي نواب رييس اول، دوم و سوم فدراسيون توسط رييس و راي‌گيري درباره مجمع را در اساسنامه لحاظ كردند. همان موقع هم با تغييرات نگارشي، رياست مجمع فدراسيون كه برعهده رييس سازمان تربيت‌بدني وقت يا وزارت ورزش و جوانان فعلي بود، حذف شد. به همين ترتيب انتخابات در اسفند ماه 1390 برگزار شد و علي كفاشيان توانست براي چهار سال ديگر به عنوان رييس فدراسيون فوتبال انتخاب شود. نكته قابل تامل اما درباره اتفاقات آن روزها اين بود كه اساسنامه جديد هيچ‌وقت به تاييد فيفا نرسيد و مديران فدراسيون هم با وجود تمام انتقادات و شايعات، هيچ‌وقت سندي نشان ندادند كه فيفا اساسنامه را تاييد كرده است. حادثه‌ عجيبي كه اتفاقا كميسيون اصل 90 مجلس شوراي اسلامي هم روي آن دست گذاشته است. در گزارش جامع فساد رايج در فوتبال ايران، همان‌طور كه اعضاي اين كميسيون در مصاحبه‌هاي مختلف اشاره كرده‌اند، به وجود داشتن اساسنامه غيرقانوني در فدراسيون فوتبال و برگزاري مجامع انتخاباتي و سالانه فاقد اعتبار با اتكا به اين اساسنامه غيرقانوني به صورت مفصل پرداخته شده است! در چنين شرايطي در آستانه انتخابات فدراسيون فوتبال كه احتمالا با تغييرات در زمان‌بندي‌ها 25 اسفندماه سال جاري برگزار خواهد شد، مديران فدراسيون فوتبال باز هم اصلاح اساسنامه را در دستور كار خود قرار داده‌اند و اين‌بار اما هيچ اطلاع‌رساني درستي درباره اصلاحات جديد اساسنامه انجام نشده است! دليلش هم مشخص است. بعضي از تغييرات بايد به دور از حواشي و جنجال‌ها و سروصداي رسانه‌اي به نقطه عمل برسند!
    
«تعليق» در تمام سال‌هاي گذشته واژه‌اي بوده كه مديران فدراسيون فوتبال توانسته‌اند با استناد به آن، از زير بار تمام فشارهاي داخلي و بيروني خارج شوند. هر بار كه شايعه بركناري كفاشيان به دلايل مختلف در رسانه‌ها منتشر مي‌شد، اين «ترس» از تعليق بود كه مقدمات ادامه كار رييس را در فوتبال فراهم مي‌كرد. به اين ترتيب كفاشيان، رييس فدراسيون باقي ماند و حالا به فكر پيدا كردن راهي است تا بتواند حضوري پر قدرت در انتخابات اسفند 94 فدراسيون فوتبال داشته باشد. انتخاباتي كه محمود گودرزي اخيرا در رابطه با شايعات مختلف درباره احتمال به تعويق انداختنش تاكيد كرده است كه سر موعد در اسفند برگزار خواهد شد و او هم يك راي در آن خواهد داشت. اما نكته حايز اهميت اينجا است كه در سلسله مراتب حذف وزير ورزش از معادلات قدرت در فوتبال كشور، اين‌بار قرار است ضربه نهايي به متولي اول ورزش كشور وارد شود. يكي از بندهاي دستور جلسه مجمع سالانه كه براي تمام اعضاي مجمع فدراسيون ارسال شده است به داستان اصلاح اساسنامه فدراسيون اختصاص دارد. موضوعي كه در هيچ رسانه‌اي منتشر نشده است و همه‌چيز بي‌سروصدا قرار بود انجام گيرد.
    
سال گذشته و زماني كه مهدي محمدنبي دبيركل فدراسيون فوتبال بود، در جريان يكي از سفرها به زوريخ، مديران فدراسيون فوتبال در جريان رايزني با مقامات فيفا، رسما تاييديه و موافقت حذف وزير ورزش از معادلات قدرت و اجرايي فدراسيون را اخذ كرده‌اند و اين نكته‌اي است كه علي كفاشيان چند بار در جلسه هيات رييسه فدراسيون فوتبال هم به آن اشاره و تاكيد كرده است كه وزير ديگر نقشي تاثيرگذار در مجمع به خاطر قوانين فيفا ندارد و فقط به خاطر حفظ شأن متولي ورزش كشور، به عنوان يك عضو در تركيب مجمع حضور خواهد داشت. البته اين ماجرا، تنها اصلاح اساسنامه نيست و بيش از 40مورد تغيير در اساسنامه وجود دارد.
    
طبق اعلام يكي از اعضاي كميته تدوين مقررات فدراسيون، مهم‌ترين اصلاحاتي كه در اساسنامه جديد به وجود آمده است بيشتر در بخش نگارشي است. اما واقعيت اصلي اين است كه در اساسنامه جديد رييس فدراسيون به عنوان رييس مجمع و نفر اول فوتبال ايران معرفي شده است. به اين ترتيب وزير به عنوان متولي اصلي ورزش ايران و معاون ورزش قهرماني وزارت ورزش به عنوان يك عضو ساده هم نمي‌توانند در مجامع فوتبال حضور داشته باشند. بر اساس تغييرات جديد وزارت ورزش و جوانان يك راي يا عضو در مجمع دارد كه اين عضو مي‌تواند شخص وزير باشد يا معاون ورزش قهرماني‌اش. اين يعني فدراسيون فوتبال بر خلاف قوانين كشور، حق وزارت ورزش را در مورد نظارت بر اركان فدراسيون و مسائل مالي به پايين‌ترين سطح خود رسانده است. اساسنامه جديد همچنين قدرت عمل بيشتري به استان‌ها و روساي هيات فوتبال در سراسر كشور خواهد داد. با مرور اتفاقات فوتبال ايران در سال‌هاي گذشته هم به راحتي دليل اين اتفاق مشخص مي‌شود. پيش از اين طبق قوانين اساسنامه هر وقت اختلافي بين فدراسيون فوتبال و هيات‌هاي فوتبال با وزارت ورزش و جوانان به وجود مي‌آمد، اين معاون ورزش قهرماني وزارت ورزش بود كه در نقش حكم تصميم نهايي را درباره اختلافات به وجود آمده اتخاذ مي‌كرد. در واقع با وجود چنين قانوني بود كه وزارت ورزش و جوانان توانست انتخابات هيات فوتبال استان‌هاي فارس و اصفهان را مخدوش اعلام و مقدمات تغييرات در اين هيات‌ها را فراهم كند. در واقع با همين قانون وزارت ورزش مي‌توانست فشارهايي روي عملكرد هيات‌هاي فوتبال به وسيله اداره كل ورزش و جوانان استان‌ها داشته باشد. اما در اساسنامه جديد اين اختيار عمل از وزارت ورزش سلب و به روساي هيات فوتبال و رييس فدراسيون فوتبال داده شده است. به نظر مي‌رسد كه مديريت فوتبال ايران اين تغييرات را به نام «استقلال» و اجراي قوانين فيفا مي‌خواهند در اساسنامه داشته باشند. اما حقيقت ماجرا اين است كه تنش‌هاي سال‌هاي اخير با مقامات وزارت ورزش دليل اعمال اين تغييرات بوده است.
    
محمود گودرزي بارها در مصاحبه‌هاي خود اعلام كرده كه هيچ دخالتي در امور فدراسيون فوتبال ندارد. اگر هم مديران اين مجموعه دوست ندارند كه او به عنوان وزير ورزش دخالتي در امور اين مجموعه داشته باشند هيچ مشكلي در‌ اين زمينه وجود نخواهد داشت. اما اگر فدراسيون فوتبال استقلال مي‌خواهد، نمي‌تواند از وزارت ورزش و شخص وزير درخواست كمك‌هاي مادي ميلياردي و همكاري داشته باشد! وزير بارها روي اين مساله تاكيد كرده است كه وقتي دخالتي در امور فوتبال ندارد، نبايد هم جوابگوي اتفاقات فدراسيون باشد. اما در تمام ماه‌هاي گذشته وزير ورزش مجبور شده كه پاسخگوي حواشي پيرامون فوتبال به جاي مديرانش باشد و اين عيب بزرگي است كه هيچ توجهي به رفع آن نشده است. در واقع بايد گفت كه معاونت ورزش قهرماني، معاونت حقوقي وزارت ورزش در دو سال گذشته نقش خود را در ايجاد تعامل با فدراسيون فوتبال و پيگيري امور اين مجموعه به خوبي ايفا نكرده‌اند. نتيجه‌اش هم اين بود كه هميشه شخص وزير ورزش در خط مقدم جبهه اختلافات حضور داشته است.
    
روزهاي سرنوشت‌سازي در انتظار فوتبال ايران است. مديران ارشد فدراسيون فوتبال به‌هر ترتيبي مي‌خواهند بمانند. اما خبرها حاكي از آن است كه اوضاع به‌همين سادگي‌ها نيست. احتمالا علي كفاشيان به‌همراه يكي از نواب‌رييس‌اش در انتخابات ثبت‌نام مي‌كند تا درصورت ردصلاحيت، نايب‌رييس بتواند با پشتوانه راي سازماني، رييس فدراسيون فوتبال آينده باشد. اما مهم‌تر از هر مساله‌اي، ماجرا به مجمع آينده بازمي‌گردد؛ جايي كه قرار است بيش از 40 مورد از بندهاي اساسنامه، اصلاح شود. آن هم به‌صورت يك‌جا كه خلاف اساسنامه است. آيا اين هم بازي تازه‌اي است؟ حذف وزير ورزش از معادلات قدرت در فوتبال ايران، شايد هزينه تمام مشكلاتي باشد كه در تمام سال‌هاي گذشته براي علي كفاشيان و فدراسيون فوتبال درست شده است. در چنين شرايطي انگار كه هيچ كسي به فكر فوتبال نيست. كفاشيان اين روزها تلاش مي‌كند تا با كمرنگ كردن نقش وزارت ورزش، مقدمات حضور و پيروزي خودش در انتخابات فدراسيون فوتبال را فراهم كند. اگر هم به خاطر بازنشستگي اجازه حضور او در انتخابات داده نشد باز هم اين كمرنگ شدن وزارت ورزش به نفع او خواهد بود، چرا كه مي‌تواند شرايط به قدرت رسيدن گزينه مد نظر خودش در فوتبال را فراهم كند.

نكته
علي كفاشيان درصدد انجام استراتژي ديگري است. او بدون اينكه تاييديه فيفا و هيات دولت را براي اساسنامه اصلاحي قبلي داشته باشد، باز هم در مجمع بعدي مي‌خواهد اساسنامه را تغيير دهد. اين‌بار هم مثل دفعه قبل يك‌جا. يعني به جاي اينكه بند به بند تغييرات را مصوب كند، از عدم آگاهي اعضاي مجمع استفاده كرده و تغييرات را با «سلام و صلوات مصوب كند». همه اينها درحالي است كه او حساب ويژه‌اي روي جلسه مخفيانه مثلا هم‌انديشي شانزدهم دي‌ماه با روساي هيات فوتبال استان‌هاي كشور باز كرده است! جلسه‌اي كه قرار است هفت روز قبل از مجمع سالانه برگزار شود.