به رسميت شناختن فلسطين در قطب جهان مسيحيت

سال 2016 مي‌تواند سال فلسطين باشد. با تمام درگيري‌هاي خونيني كه در كرانه با‌ختري رخ مي‌دهد؛ فلسطين يك گام بزرگ ديگر براي احقاق حقوق ملت-دولت خود برداشت. واتيكان به منزله قطب مسيحيت جهان در بيانيه‌اي اعلام كرد شش ماه پس از امضاي توافقنامه‌ با مقامات فلسطيني، اين دولت كليسايي واتيكان اين توافقنامه را با توجه به برآورده شدن همه‌ پيش‌شرط‌هاي آن، به اجرا مي‌گذارد. اين توافقنامه اگر چه ناظر به حقوق كليساي كاتوليك در مناطق فلسطيني است اما با صراحت از فلسطين به عنوان يك «كشور» ياد مي‌كند.
توافقنامه‌ يادشده كه پس از مذاكرات حدود ۱۵ ساله حاصل شده، شامل يك ديباچه و ۱۵ ماده است. واتيكان در بيانيه‌اي اعلام كرد كه اين توافقنامه اساسي‌ترين جنبه‌هاي حيات و فعاليت‌هاي كليساي كاتوليك در فلسطين و نيز حفاظت از اماكن مقدس را تنظيم مي‌كند. افزون بر آن، اين توافقنامه از يافتن راه‌حلي برپايه‌ مذاكرات براي رفع منازعه خاورميانه پشتيباني مي‌كند.
گفتني است كه دولت كليسايي واتيكان، حق حاكميت فلسطين را در اواسط سال ۲۰۱۳ به رسميت شناخته بود، يعني زماني كه سازمان ملل با اكثريت آراي اعضاي مجمع عمومي، جايگاه فلسطين را در اين نهاد بين‌المللي فلسطين به عنوان كشور ناظر ارتقا داد. پاپ فرانسيس نيز يك سال و نيم پيش در سفري به اين منطقه از كشور فلسطين ياد كرده بود. رهبر كاتوليك‌هاي جهان همچنين در ماه مه سال گذشته محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطين را در رم به حضور پذيرفت و از او به عنوان فرشته‌ صلح ياد كرد.
ولي آنچه در اين ميان تازگي دارد اين است كه اكنون توافقنامه‌اي رسمي ميان واتيكان و فلسطين به اجرا در مي‌آيد. واتيكان معتقد است كه اين توافقنامه مي‌تواند به عنوان الگويي در تنظيم مناسبات با ديگر كشورهاي عربي مورد استفاده قرار گيرد كه اقليتي مسيحي در آنها زندگي مي‌كنند.
رژيم صهيونيستي در زمان امضاي توافقنامه ميان واتيكان و مقامات فلسطيني در تاريخ ۲۶ ژوئن، مراتب تاسف خود را از اين بابت بيان كرده و گفته بود با اين گام شتابزده به چشم‌انداز دستيابي به يك قرارداد صلح در خاورميانه آسيب وارد مي‌شود. گفتني است كه هنوز ميان واتيكان و اسراييل توافقنامه‌ مشابهي وجود ندارد. البته واتيكان از سال ۱۹۹۳ با اسراييل داراي مناسبات ديپلماتيك است. از سال ۱۹۹۹ نيز مذاكراتي ميان طرفين براي حقوق كليساي كاتوليك در اسراييل در جريان است، ولي اين مذاكرات تاكنون بارها بي‌ثمر مانده و به تعويق افتاده است. اما موضوع مهم‌تر ديگر براي فلسطينيان اين است كه تاكنون ۱۳8 كشور جهان فلسطين را به عنوان كشوري مستقل به رسميت شناخته‌اند. گفتني است از اكتبر سال 2014 موج بزرگي از به رسميت شناخته شدن كشور فلسطيني در اروپا به راه افتاد. سوئد نخستين كشور اتحاديه اروپا بود كه فلسطين را به‌رسميت شناخت. سپس مجالس كشورهايي همچون بريتانيا، استراليا، فرانسه و اتريش نيز قوانين غير الزام‌آوري را براي دولت‌هاي خود به تصويب رساندند تا آنها نيز كشور فلسطيني را به رسميت بشناسند اما هنوز اين امر از سوي دولت‌هاي اين كشورها به تاييد نرسيده و اغلب آنها اين جريان را منوط به مذاكرات صلح ميان فلسطينيان و رژيم اسراييل كرده‌اند. چك، مجارستان، لهستان، روماني، مالت و قبرس نيزپيش از اينكه عضو اتحاديه اروپا شوند دولت مستقل فلسطيني را به رسميت شناخته بودند. به‌رسميت شناخته شدن فلسطين از سوي واتيكان، نقطه عطفي در اين زمينه محسوب مي‌شود.
روند به رسميت شناخته شدن دولت فلسطين پس از آن آغاز شد كه در 29 نوامبر 2012، سازمان آزادي‌بخش فلسطين با ۱۳۸ راي موافق در برابر 9 راي مخالف، از «نهاد ناظر» به «كشور ناظر غير عضو» تغيير جايگاه داد. بعد از آن حمله متجاوزانه اسراييل به غزه در تابستان 2014 و افزايش انتقادهاي جهاني از اسراييل به دليل كناره‌گيري از مذاكرات صلح، به تقاضاها براي به رسميت شناختن دولت فلسطين شتاب بيشتري داد.