يافتههاي «اعتماد»، افزايش مراجعه بيماران تنفسي به درمانگاهها را تاييد ميكند
تهران تنگينفس گرفت
اعتماد| اورژانس بيمارستانها و مراكز درماني در روزهاي خاكستري زمستان حال و هواي ديگري دارد، حال و هوايي كه به خيابانهاي اطراف آن هم سرايت كرده و ماسك پوشان بيشتري در آنها به چشم ميخورند. بيماران تنفسي اين روزها در بيمارستانها به وفور يافت ميشوند، بيماراني كه با سرفههاي از ته دل، راهي اورژانس ميشوند و شايد كارشان به اكسيژن هم برسد. تنگي نفس و درد قفسه سينه از علايم بارز چنبره زدن ذرات معلق هوا بر حلق و ريه آدمهاست. پزشك اورژانس ميگويد: «ماسك كه فايدهيي ندارد، بدترتان هم ميكند، هواي بازدمتان را به خودتان باز ميگرداند و CO2 خون را بيشتر ميكند. راهحل اين است كه از خانه بيرون نياييد تا اينكه ماسك بزنيد.» بيماران مربوط به آلودگي هوا را نميتوان بهراحتي از ديگر بيماران تنفسي جدا كرد، اين روزها، بيماراني كه درد تنفسي مزمن داشتند، زودتر از بقيه راهي بيمارستانها ميشوند و نيازمند به كپسول اكسيژن. اورژانس يكي از بيمارستانهاي مرجع، مثل هميشه شلوغ است و پر از صداي ناله بيماران. آنقدر جا نيست كه تختها را در راهرو و بين هر دو اتاقك، جا دادهاند. بيماران بيشتر ميانسال و كهنسالند و بيماري تنفسي و عفونت ريه، ماسك را به صورتشان كشانده و راهي اورژانسشان كرده. مردي در آستانه ميانسالي همراه با همسرش در حياط بيمارستان، ماسك فيلتردار بر صورت زده و تقريبا چيزي از صورتش پيدا نيست. ميگويد شيميايي است و چندين سال است مشكل تنفسي دارد، هواي آلوده تهران را مزيد بر علت ميداند بر سرفههاي طولانياش و دردهاي شبانهروزش. از مشتريهاي دايمي بيمارستان است انگار. بيتفاوت شده و ديگر مثل ديگران كه تازه با دردهاي سخت نفس كشيدن آشنا ميشوند، غر نميزند. تعداد سوالاتي كه جواب ميدهد زياد شده و سرعت مچاله شدن و باز شدن ماسكش بهسوي دهان، بالا رفته. معذب ميشوم از به نفس افتادنش و به حال خودش ميگذارمش. مردي ديگر بر آخرين تخت اورژانس، آنجا كه قرار است در حركت آدمها باز و بسته شود، خوابيده، نخوابيده، مچاله كرده است خودش را تا همراهانش هم روي تخت جا شوند، از بس كه آدم ريخته در سالن. ماسك معمولي به صورت زده و از عفونت ريهاش ميگويد. موهاي سفيد كل سر و شقيقههايش را گرفته، دردهايش را هم كشيده، از زير ماسك لبخند ميزند، چين ميافتد به چشمهايش. ميگويد: «هوا هم هست، هواي تهران كي خوب بوده كه الان باشد؟ ديگر عادت كردهام ماسك بزنم، علتش را ديگر نميدانم، فقط ميدانم وقتهايي كه برش دارم، سينهام خسخس ميكند.» سوپروايزر اورژانس از اختلاط آنفلوآنزا با هواي آلوده ميگويد و از معجوني حرف ميزند كه مردم را با تب و نفس تنگي راهي بيمارستانها ميكند: «بيشتر كساني كه مشكل تنفسي مزمن ندارند، به خاطر ويروسي است كه شايع شده، علايم بالينياش هم تب است و مشكل تنفسي و حالت تهوع. ديگر در اين ميان نميتوان گفت آلودگي هوا علت اصلي است يا تنها ويروس است كه مردم را بينفس كرده. ويروسي كه پاي كودكان را هم به مراكز درماني باز كرده است.» مشاهدات خبرنگار «اعتماد» از يكشنبه شب اورژانس هم خبر از فراگيري مشكلات تنفسي و تب در ميان بيماران ميداد، مشكلاتي كه پزشكان آن را چيزي بين عوارض آلودگي هوا و آنفلوآنزا ميدانند و تنها به تجويز شربت سينه اكتفا كردند. هواي آلوده شهر و پيشبيني هواشناسي از پايداري هوا و تشديد آلودگي در آخر هفته، جلسهگذاران را به استانداري كشاند و جلسه كارگروه كاهش آلودگي هواي تهران تشكيل شد، كارگروهي كه تشكيل شدنش بيش از اينكه به عدد روز گذشته شاخص آلودگي مرتبط باشد، به پيشبيني روزهاي آخر هفته و تشديد آلودگي و مناطق در آستانه اضطرار مربوط ميشود. نماينده وزارت بهداشت معتقد است هوا به خاطر بالا بودن شاخص دي اكسيد نيتروژن، اسيدي است و بهتر است مهدهاي كودك و مدارس را براي آخر هفته تعطيل اعلام كنند، اين در حالي است كه نماينده آموزش و پرورش به خاطر فصل امتحانات با اين تصميم مخالفت كرد.
سياستهاي كاهش آلودگي هوا
سياستها در خصوص طرح كاهش آلودگي هوا در دو دولت دهم و يازدهم، از تفاوتها و البته شباهتهايي برخوردار بود، آلايندهها تغيير نكرده و به قوت خود باقي است، آنچه در اين ميان تغيير كرد، كيفيت سوخت بود كه يكي از چندين عامل درگير در ايجاد آلودگي است. سوخت پتروشيمي جايش را به سوخت وارداتي و توليدي بر اساس استانداردهاي جهاني داد، سوختي كه باوجود اصرارهاي رييس سازمان حفاظت محيط زيست، همچنان بر سر كيفيت آن دعواست و منتقدان گمان ميكنند با اصلاح تنها يك فاكتور از چندين عامل تاثيرگذار، بايد هوايي صاف و آسماني آبي براي شهر به ارمغان آورد. عنصر ذرات معلق كمتر از 5/2 ميكرون، عنصري كه از احتراق ناقص خودروها و ساختوساز و عمليات عمراني حادث ميشود، هميشه عامل بالابردن شاخص آلودگي تهران بود، اما در روز گذشته، دي اكسيد نيتروژن هم دست كمي از pm2. 5 نداشت. عاملي كه نماينده وزارت بهداشت با تاكيد بربالا بودن آن، سعي در تعطيلي مدارس ابتدايي داشت. دي اكسيد نيتروژن كه يكي از اكسيدهاي نيتروژن است، در اثر احتراق مواد سوختي در ماشينها و نيروگاهها ايجاد ميشوند. دي اكسيد نيتروژن مخاط برونش يا نايژهها را تحريك ميكند و سبب افزايش عفونتهاي تنفسي در كودكان و افزايش شكايات تنفسي مثل سرفه و خلط در بزرگسالان ميشود. بيماران مبتلا به آسم با اثرات ناشي از اين گاز بهشدت حساس ميشوند. همچنين هواي اسيدي در اثر مه دود فتوشيميايي، هنگامي كه دياكسيد كربن و دياكسيد سولفور و به ويژه اكسيد نيتريك به اسيد تبديل ميشوند، به وجود ميآيد. اين گازها ابرهاي بسيار ظريفي از قطرات ريز اسيدي را تشكيل ميدهند. اين هواي اسيدي بعدا به صورت باران اسيدي فرو ميريزد و باعث آسيب رساندن به گياهان و درختها ميشود. اگر ذرات اسيد ريز وارد ريهها شوند تحريكات راههاي تنفسي، سرفه و حتي خس خس سينه را به همراه دارند.