واشنگتن: حضور اسد در مذاكرات ضروري است
حمايت امريكا از ابتكار روسيه درباره سوريه
عفيفه عابدي/ بحران سوريه به پردامنه‌ترين بحران دهه‌هاي اول قرن بيست و يك تبديل شده است؛ بحراني كه جهان را يك‌بار تا هماوردي كامل نظامي برد اما در نهايت در مسيري قرار گرفت كه تهديدي براي نظم بين المللي و همه دولت‌هاي منطقه و جهان شد. ماه‌هاست تروريست‌ها از اقصي نقاط جهان از شرقي‌ترين نقطه تا غربي‌ترين نقطه به سوريه سرازير مي‌شوند و زماني كه زير چتر گروه‌هاي تروريستي آموزش شنيعانه‌ترين جنايات عليه بشريت را ديدند به سرزمين‌هاي خود بازمي‌گردند و ترور و ارعاب را گسترش مي‌دهند. حملات اخير در پاريس يك نمونه از آن بود و به گفته مقامات امنيتي غربي امكان تكرار آن در كشورهاي مختلف بسيار بالاست. به نظر مي‌رسد اين تهديد مشترك اينك مجالي براي هم انديشي و همكاري بيشتر سياسي بين طرف‌هاي بحران سوريه ايجاد كند. پس از دو كنفرانس ژنو كه با شكست مواجه شد، اينك روسيه مي‌گويد تلاش دارد يك ابتكار سياسي براي توافق طرف‌هاي سوري براي اصلاح ساختار قدرت در سوريه ارايه كند. قرار بود اولين دور مذاكرات بين دو طرف 26 نوامبر در مسكو برگزار شود. اين نشست كه با موافقت مخالفان سوري از جمله معاذ خطيب مواجه شده بود، آن زمان با مقاومت دولت سوريه روبه‌رو شد. وليد معلم، وزير خارجه سوريه به مسكو سفر كرد تا درباره چارچوب مذاكره رايزني كند. بعد از آن از دمشق نيز خبر رسيد كه دولت سوريه موافقت كرده است كه با مخالفان سوري در مسكو و سپس دمشق به گفت‌وگو بنشيند. اين‌بار از سوي هيچ كدام از دو طرف شرطي درباره بركناري يا ابقاي بشار اسد، رييس‌جمهوري سوريه از قدرت به چشم نمي‌خورد. بر اساس برخي اخبار منتشر شده از سوي منابع لبناني ظاهرا بر اساس طرحي كه ماه‌ها مورد مذاكره استفان دي ميستو را، فرستاده سازمان ملل در امور سوريه و نمايندگان كشورهاي اروپايي و همچنين طرف‌هاي سوري قرار گرفته، گفته مي‌شود تقسيم قدرت بين كادر فعلي دولت سوريه، و مخالفان سوري انجام شده و با تشكيل يك دولت انتقالي زمينه براي انتخابات پارلماني، اصلاح قانوني اساسي تا انتخابات رياست‌جمهوري آينده سوريه فراهم مي‌شود. در اين زمينه گمانه‌زني‌هاي زيادي وجود دارد اما از امكان قرار گرفتن بشار اسد رييس‌جمهوري سوريه در راس نهادهاي امنيتي و تشكيل يك دولت موقت با حضور مخالفان سخن گفته مي‌شود. اما در مجموع با توجه به شرايط موجود و پيامدهاي سياسي و امنيتي كه براي ادامه اين روند پيش‌بيني مي‌شود، به نظر مي‌رسد اين طرح يكي از معقولانه‌ترين طرح هاي سياسي براي بحران سوريه است كه مي‌تواند مورد توافق همه طرف‌هاي سوري كه منافع ملي، منطقه‌يي و جهاني را به قدرت طلبي فرد ترجيح مي‌دهند قرار گيرد. به گفته اميرعبداللهيان، معاون عربي و آفريقايي وزارت امور خارجه ايران، تهران نيز از مذاكرات مسكو حمايت مي‌كند. اظهارات اخير ماري هارف سخنگوي وزارت خارجه امريكا نيز نشان مي‌دهد واشنگتن نيز از اين تلاش‌ها حمايت مي‌كند و حتي در موضعي كم‌سابقه از زمان شروع بحران كاخ سفيد خواستار حضور بشار اسد رييس‌جمهوري سوريه در اين مذاكرات شده است.
به نظر مي‌رسد اين موضع امريكا نيز در راستاي سياست خاورميانه‌يي كاخ سفيد در سال‌هاي پيش رو است. به عقيده بسياري از تحليلگران در حالي كه منتقدان باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا در واشنگتن همچنان به‌شدت بر مواضع جنگ طلبانه خود در خاورميانه اصرار دارند، دستگاه ديپلماسي امريكا تلاش دارد مهم‌ترين بحران‌هاي خاورميانه از جمله موضوع سوريه را با استفاده از راهكاري سياسي و با حداقل هزينه در دو سال آينده حل كند. اگر چه در خاورميانه در برابر رويكرد جديد امريكا به بحران سوريه مقاومت‌هايي وجود دارد، به ويژه از سوي متحدان سنتي امريكا در منطقه، اما اگر راهكارهاي سياسي فعلي با همكاري سوريه، ايران و روسيه همراه شود، اين راهبردها با حمايت اتحاديه اروپا نيز همراه خواهد بود.